U kijkt tijdens een feestje op zaterdagavond maar beter eens goed rond, want: ‘De gemiddelde vriendschap duurt ongeveer vijf tot zeven jaar.’ Het bericht komt (zonder bronvermelding) van @UberFacts, een Twitteraccount met meer dan 7 miljoen lezers die grote en kleine weetjes post. @UberFacts stuurt de tweet met ruime tussenpozen opnieuw rond. Keer op keer wordt hij gretig gedeeld en becommentarieerd. Maar klopt hij ook?
Eerder dit jaar publiceerde de Amerikaanse nieuwssite BuzzFeed een kritisch stuk over UberFacts, met voorbeelden van tweets die feitelijk onjuist bleken. Kris Sanchez, de oprichter van UberFacts, zegt daarin dat hij al zijn berichten checkt en indien nodig rechtzet of verwijdert. Dat ‘de zon elke seconde ongeveer vijf voet (152 centimeter, nvdr.) krimpt’, is een voorbeeld van zo’n ‘vals’ feit, wrijft BuzzFeed hem aan: ‘NASA zegt dat die foute statistiek steunt op “verkeerde en fout geïnterpreteerde” data.’
De tweet over vriendschap is in hetzelfde bedje ziek, zo blijkt. Gevraagd naar de bron van zijn bericht, stuurt @KrisSanchez twee persartikelen door over een onderzoek van de Nederlandse socioloog Gerald Mollenhorst (Universiteit Utrecht). ‘Ik heb een enquête afgenomen bij 1007 volwassen Nederlanders, en zeven jaar later 604 van hen opnieuw bevraagd’, zegt die aan de telefoon. ‘Ongeveer de helft van hun goede vrienden bleek verdwenen te zijn en vervangen door andere. Maar dat betekent niet dat de gemiddelde vriendschap zeven jaar duurt. Om dat te kunnen zeggen, zou je de duur moeten kennen van alle vriendschappen van mensen. Ook van degene die nu nog voortduren. En onderzoek daarover bestaat niet, voor zover ik weet.’
In zijn studie in het vakblad Social Networks onderscheidt Mollenhorst ‘nauwe contactpersonen’ in twee soorten. ‘Mensen hebben gemiddeld twee à drie bakens van vertrouwen, vrienden of familieleden met wie ze belangrijke en persoonlijke zaken bespreken. Tel je daarbij de mensen die thuis bij klussen helpen, dan kom je op een totaal van drie à vier nauwe contactpersonen.’ Omdat sommige vriendschappen kort duren en andere levenslang heeft het volgens Mollenhorst weinig zin om de gemiddelde duur te berekenen. Maar ‘ongeveer zeven jaar’ lijkt hem wel ‘plausibel’.
Dat denkt ook relatietherapeute Rika Ponnet. ‘Vriendschappen zijn voorwaardelijker en vrijer dan een liefdesrelatie. Misschien is het vijf jaar, misschien negen. Maar wetend dat koppels die een breuk overwegen dat vaak doen na zeven jaar, lijkt die tijdspanne aannemelijk.’
Vrienden komen en gaan, benadrukt sociaal psycholoog Alain Van Hiel (UGent). ‘Uitzonderingen daargelaten geldt: uit het oog is uit het hart.’ De lagere school duurt zes jaar, de middelbare ook, en de periode als ouder aan de schoolpoort al evenzeer, zegt hij. ‘Andere context, andere vrienden.’
Mollenhorst noemt dat zijn meest opzienbarende bevinding. ‘Mensen denken vaak dat ze hun vriendschappen zelf in de hand hebben. Maar als je hen vraagt waarom vrienden uit hun netwerk verdwenen zijn, blijkt dat maar in 12 procent van de gevallen een bewuste keuze.’
Volgens het ‘getal van Dunbar’, genoemd naar een Britse antropoloog, kunnen mensen gemiddeld met maximaal 150 personen een stabiele sociale relatie onderhouden. Dat zegt natuurlijk niets over de gemiddelde duur van zo’n relatie. Maar dat doet het onderzoek van Mollenhorst evenmin.
Conclusie:
Knack beoordeelt de stelling als grotendeels waar. Volgens de auteur van de studie waarop ze volgens @UberFacts steunt, blijkt uit zijn onderzoek noch uit ander dat de gemiddelde vriendschap vijf tot zeven jaar duurt. Experts noemen die termijn echter ‘aannemelijk’.
GROTENDEELS WAAR
Jan Jagers
‘De gemiddelde vriendschap duurt ongeveer vijf tot zeven jaar’ @UBERFACTS, via Twitter.
