Bezorgd om de gezondheidsrisico’s van dubieuze cannabis, stelde toxicoloog Jan Tytgat (KU Leuven) onlangs voor om landbouwers onder randvoorwaarden cannabis te laten telen en verkopen. Tom Decorte, criminoloog aan de UGent, noemt dat in De Standaard ‘een interessant denkspoor’ en maakt een vergelijking: ‘Nederland telt niet meer cannabisgebruikers dan België, en ook niet meer problematische gebruikers.’ Klopt dat?

De beste cijfers om die vraag te beantwoorden, vinden we op de website van het European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA). Die in Lissabon gevestigde organisatie brengt met vergelijkbare gegevens van verschillende landen de Europese drugsproblemen in kaart. Voor België dateren de recentste data van 2008, die van Nederland komen uit een survey van 2009. Beide enquêtes bevragen de leeftijdsgroep van 15 tot 64 jaar.

Wat blijkt? In 2008 gaf 14 procent van de Belgen aan ooit cannabis (hasjiesj of marihuana) te hebben gebruikt. In Nederland ligt dat cijfer aanmerkelijk hoger: 26 procent. Meer cannabisgebruikers in Nederland dus? Marijs Geirnaert, de directeur van de Vereniging voor Alcohol- en andere Drug-problemen (VAD), nuanceert. ‘Dat percentage omvat veel mensen die ooit en slechts één keer aan een joint hebben getrokken. Het betekent dat je in Nederland makkelijker toegang hebt tot cannabis, maar voorts zegt het weinig tot niets.’

Deborah Olszewski, hoofdanalist bij het EMCDDA, is het met Geirnaert eens. ‘Om het aantal gebruikers in te schatten, peil je beter naar wie onlangs nog cannabis heeft gebruikt, het laatste jaar of de laatste maand vóór de enquête.’ Ook dat aantal ‘regelmatige’ cannabisgebruikers ligt in Nederland hoger dan in België, maar de verschillen zijn hier veel kleiner. Nederland rapporteert 7 procent laatstejaargebruikers, België 5 procent. De bevinding qua laatstemaandgebruikers is dezelfde: meer in Nederland (4 procent) dan in België (3 procent): een minuscuul verschil. Verwaarloosbaar, zegt Guus Cruts van het Nederlandse expertisecentrum Trimbos. ‘Bij ons is het taboe op cannabisgebruik kleiner, en daarom de kans groter dat iemand er eerlijk voor uitkomt. Het werkelijke (relatieve) aantal gebruikers in België en Nederland ligt mogelijk nog dichter bij elkaar dan dit cijfer doet vermoeden.’

Geldt dat ook voor het aantal ‘problematische’ cannabisgebruikers? Decorte zegt van wel, en cijfers spreken hem niet tegen. Het bewijsmateriaal is hier evenwel flinterdun. ‘Niet al wie dagelijks een joint rookt riskeert hulp te moeten zoeken, maar het is de enige indicator van problematisch gebruik die we voor de verschillende landen kunnen vergelijken’, zegt Deborah Olszewski. ‘Ook op dit punt vertonen België en Nederland weinig verschil. De absolute cijfers waarop die vaststelling stoelt, zijn evenwel te klein om ze zinvol te noemen.’

Conclusie

Als je verschillende onderzoeken naast elkaar legt en beide landen in Europees perspectief bekijkt, is de belangrijkste conclusie dat het aantal cannabisgebruikers in Nederland en België weinig verschilt. In weerwil van het cannabisbeleid. Zuiderse landen zoals Frankrijk, Spanje en Italië tellen aanzienlijk meer cannabisgebruikers, Scandinavië merkelijk minder.

Omdat vijf experts uit drie verschillende landen de stelling onderschrijven, beoordeelt Knack haar als waar.

Gratis en anoniem het risico van je cannabisgebruik inschatten? Surf naar www.druglijn.be en klik op de tab ‘aan de slag’.

WAAR

Jan Jagers

‘Nederland telt niet meer cannabisgebruikers dan België’ Criminoloog Tom Decorte (UGent), in De Standaard

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content