Dat aardbevingen, vulkaanuitbarstingen en vloedgolven zo kort op elkaar volgen, is niet natuurlijk, oordeelt geoloog Roland Paepe.
EIND JANUARI weet het hoofd van de Belgische Geologische Dienst, VUB-professor Roland Paepe, de serie aardbevingen sinds oktober 1995 aan ondergrondse kernproeven in een tectonisch gevoelig gebied. De Fransen hadden net hun laatste kernproef gehouden. En zie, op 3 februari maakte een nieuwe beving in het Chinese Lijiang honderden slachtoffers, terwijl op Hawaï de veertig jaar slapende vulkaan Mauna Loa uitbarstte, met een bevolkingsevacuatie tot gevolg. Mururoa en Hawaï liggen in eenzelfde bewegingszone van de Pacifische Plaat, maar Lijiang ? Paepe, daarop : ?De breuk van Lijiang ligt in een parallele storingszone van de grote breuk, die vertrekt vanuit het zuiden, van de Filippijnen, en naar het noorden doorloopt via Taiwan naar Japan, vanwaar ze zich vertakt naar Sachalin en Kamsjatka. Nu wil ik deze ramp niet a priori aan de Franse kernproef wijten. China heeft nog niet zo lang geleden eveneens ondergrondse kernproeven uitgevoerd. Wat ik aanklaag, is de onverantwoordelijkheid van regeringen, die met hun speeltuig omspringen zonder aan de gevolgen te denken. Ik verwacht trouwens nog rampen.”
Amper twee weken later, op 16 februari, deed zich in het noordoosten van Japan weer een aardschok voor, die tot in de hoofdstad Tokyo voelbaar was. De volgende dag trof een beving de Stille Oceaan in de buurt van het Indonesische Irian Jaya. Het epicentrum lag in zee, op honderd kilometer van het eiland Biak, waar vloedgolven van vier meter hoog huizen en mensen meespoelde. Ook het noordelijk deel van Irian Jaya deelde in de rampspoed. Er vielen meer dan zeventig doden en vijftig gewonden. Voor commentaar zochten we de professor dit keer op in het ziekenhuis, waar hij goed herstelt na een hartoperatie.
ROLAND PAEPE : Al zouden die rampen voor vijftig procent aan het toeval zijn toe te schrijven, dan nog zijn de onderaardse kernproeven niet verantwoord. Aardbevingen en vulkaanuitbarstingen zullen er uiteraard altijd zijn. Als het om natuurlijke oorzaken gaat, kunnen die elkaar opvolgen met tussenpozen van twee tot drie jaar. Maar niet om de paar weken of dagen. Geen acht grote schokken en zo’n miljoen kleine in een tijdspanne van zestien weken ! En wat betekenen een paar weken in de geologie ? Fracties van seconden. Zulke aardbevingen met zo’n frekwentie, dat is niet natuurlijk.
Het is niet uitgesloten dat er binnenkort nog volgen. Het is zoals een domino-effect. We hebben na elke kernproef het resultaat gezien met betrekking tot de stabiliteit van de aardkorst in dat gebied. Sedert (de kernproeven van) oktober vorig jaar tot op heden waren er aardbevingen in Sumatra, Mexico, Sachalin, Sulawesi (Celebes), Lijiang, Biak. Met de tsunami’s, de vloedgolven, die ermee gepaard gingen. Ook de uitbarsting van de Mauna Loa op Hawaï heeft met de tectonische onrust te maken.
Mij ergert het stilzwijgen van commandant Jacques-Yves Cousteau. De m’as-tu-vu van het Franse leger, die een jaar of drie geleden aan de VUB een eredoctoraat kreeg zeer tegen mijn zin, mag ik zeggen.
Staatshoofden en militairen zullen niet ophouden met hun gevaarlijke spelletjes. President Jacques Chirac zegt nu wel dat Frankrijk ophoudt met zijn kernproeven, maar wie garandeert dat hij of een ander onverantwoordelijk staatsleider over afzienbare tijd niet weer herbegint ? De macht is voor zulke mensen belangrijker dan het lot van hun slachtoffers.
Lode Willems
