Het mag nu. De commissie voorgezeten door de onverdachte Gentse moraalfilosoof Etienne Vermeersch heeft geoordeeld dat, indien nodig, illegalen en uitgeprocedeerde asielzoekers onder dwang gedeporteerd mogen worden. Het gebruik van charters voor groepsuitwijzingen had diezelfde commissie in een eerste rapport al toegestaan. Voortaan kan niemand de minister nog terechtwijzen als hij op doortastende wijze ongewenste vreemdelingen het land uit zet.
Nog geen zeventig jaar geleden sloten Europese landen een voor een hun grenzen voor de joodse vluchtelingen uit Duitsland. Velen, ook academici, gaven de overheid groot gelijk, want ‘de boot raakte te vol’. Bovendien, om een toenmalig kopstuk van de olympische beweging te citeren, ‘moesten die joden maar niet zoveel complimenten hebben’.
Vervalt Europa in herhaling? Het gevaar is niet denkbeeldig. Bovendien naderen we stilaan het moment waarop, door het wegvallen van de laatste getuigen, de herinnering overvloeit in de geschiedenis. De nazigruwel, de holocaust, is voor velen weinig meer dan wat flikkerende, soms vlekkerige filmbeelden van bergen uitgeteerde lijken die in een massagraf worden geduwd. Het zijn beelden die sterk lijken op die van de massaslachtingen in Rwanda, in Cambodja, in ex-Joegoslavië, die zich onder onze ogen afspeelden.
Een scholier, vorige week ondervraagd door een televisieverslaggever, wist het niet met zekerheid, maar naar de jongen dacht, waren er in Auschwitz minstens honderd joden omgebracht, ‘… misschien wel tweehonderd’.
Vorige week, naar aanleiding van de zestigste verjaardag van de bevrijding van Auschwitz, keurde het Europees parlement een resolutie goed waarin de holocaust en de massamoorden in vernietigingskampen worden veroordeeld en waarin bezorgdheid wordt uitgedrukt over de opkomst en het toenemende succes van xenofobe en extremistische partijen. Tien europarlementsleden onthielden zich. Onder hen de drie Europese parlementsleden van het Vlaams Belang, onder wie partijvoorzitter Frank Vanhecke en Koen Dillen, zoon van Karel Dillen, de stichter en oude roerganger van het Vlaams Blok.
Het Vlaams Belang verdedigt die onthouding tijdens de stemming met de bewering dat deze resolutie zal worden gebruikt tegen ‘partijen die strijden voor Europese waarden’.
Geen ideologie heeft zich met zo veel nadruk beroepen op de Europese waarden als het Duitse nationaal-socialisme. De nazibonzen, Reinhard Heydrich, Heinrich Müller en Adolf Eichmann, die in januari 1942 in een villa bij de Wannsee vergaderden met partijleden en ambtenaren om de richtlijnen uit te werken voor ‘de evacuatie’ van de joden uit Europa, hadden allemaal de hogere Europese, Duitse waarden voor ogen.
Rudolf Hoess, de kampoverste van Auschwitz, en zijn medewerker Otto Moll zagen zichzelf als voorbeeldige werkers voor de hogere waarden en belangen. Zoals Hoess verklaarde tijdens zijn ondervraging: ‘Ik hoefde de officieren of onderofficieren niet te vertellen waarvoor ze precies verantwoordelijk waren, de hele ploeg was verantwoordelijk voor de uitroeiing. Het moest gedaan worden en allemaal hebben zij de bevelen vlot en correct uitgevoerd.’
Hoess gaf tegenover zijn ondervrager toe het ombrengen van twee en een half miljoen joden ‘op ordentelijke wijze’ mee te hebben georganiseerd.
Joden die met de trein in Auschwitz arriveerden, moesten voorbij twee SS-artsen, die een eerste selectie doorvoerden. De artsen droegen het uniform dat ook de Belgische Rex-leider Léon Degrelle graag aantrok.
Degrelle, die in geschriften en toespraken zelden over ‘joden’ sprak maar meestal over ‘smouzen’, hield vaak trillende redevoeringen waarin hij de Europese waarden en idealen aanprees waarvan zijn partij Rex letterlijk stijf stond.
Was het in naam van die Europese waarden dat VB-europarlementslid Koen Dillen destijds Léon Degrelle ging opzoeken in Spanje? De ontmoeting moet zeer hartelijk zijn verlopen, want bij zijn afscheid kreeg de jonge Dillen een door Degrelle gesigneerde foto van hemzelf in Duits uniform in gesprek met Adolf Hitler, ‘als aandenken aan de Guldensporen’.
Het moet voor Antwerpenaren een opwindend vooruitzicht zijn dat de partij van Koen Dillen misschien ooit deel zal kunnen nemen aan het bestuur van de metropool, zodat ten minste daar, in de havenstad, de Europese waarden veilig worden gesteld.
Rik Van Cauwelaert
