Ernstig blijven

Mozart
Rudy Tambuyser
Rudy Tambuyser Muziekjournalist

Een pleidooi voor welbegrepen gelijkberechtiging.

Dat in het geheel van artistieke disciplines de muziek een wel erg bijzondere plaats bekleedt, daarover waren u en ik het al dan niet stilzwijgend eens. Maar het moet met die bijzonderheid toch ook niet al te gek worden.

Broedend op wat eigenlijk een ander stukje moest worden – eentje dat ik u graag een andere keer presenteer – stuitte ik al grasduinend op een enkele jaren oude uitspraak van een vaderlandse theaterdirecteur: ‘Weinigen van mijn generatie schatten Mozart hoger in dan Fela Kuti, dEUS of Branford Marsalis.’

Eerst dacht ik: dat is dan bijzonder smaakvol van Kuti, dEUS en Marsalis. Enkele alinea’s later bleek ik ‘mijn generatie’, die ook de mijne is, enigszins te hebben overschat. De schrijver bleek werkelijk van mij te verlangen dat ik de genoemde heren als eigentijdse artistieke evenknieën van Mozart zou beschouwen. Of hij wou me er toch minstens van op de hoogte stellen dat een betrouwbare meerderheid dat doet.

Drie bedenkingen. Eén: ik geloof artistiek gezien niet al te hard in betrouwbare meerderheden. Twee: volgens mij schat ‘mijn generatie’ Mozart nauwelijks in, laat staan hoger. Drie: laten we ernstig blijven, alstublieft.

Begrijp me niet verkeerd: ik pleit niet voor objectivering van kleuren en smaken. Evenmin ben ik een klassieke purist of integrist. Alleen is er niks verkeerds aan het bekende Oostenrijkse adagium dat men moet zwijgen over datgene waarover men niet spreken kan.

Uderzo is een geniale tekenaar. Picasso was dat ook. Zijn ze daarom van dezelfde statuur? Hoevelen schatten de pasjes van Michael Jackson hoger in dan die van Rosas? Hoe verhoudt Brusselmans zich tot Mann?

Bijna iedereen zal deze vergelij-kingen belachelijk vinden. Welnu, Mozart met Kuti, dEUS of Marsalis vergelijken is van exact dezelfde orde. Esthetische ervaringen draaien om de verfijning van de zintuigen – én het feit dat die verwend raken. Op welke manier, dat is volledig subjectief en laat zich niet vergelijken of hiërarchisch ordenen. In welke mate, dat is al objectiever, maar laat zich slechts bediscussiëren door wie zich dat moeizame, trage werk van verfijning getroost.

Nu dat is verhelderd, wilde ik u graag nog wijzen op twee nieuwe, zeldzaam goed opgenomen platen die in verband met het voorgaande leerrijk zijn – nee, geen Mozart. De eerste is er een met Napolitaanse barokconcerto’s (vader Scarlatti, Mancini en Sarri) door blokfluitist Bart Coen en zijn ensemble Per Flauto. De tweede is een opname van Bruckners Zevende Symfonie door Mariss Jansons en het Symfonieorkest van de Beierse Radio. Achttiende-eeuwse discretie, delicate smaak en ragfijn ambacht, versus laatromantische ontboezemingen van de grootste symfonicus ooit. Er is geen groter verschil denkbaar. Of toch?

SONY CLASSICAL 88697564082 MANOSCRITTO DI NAPOLI 1725 BR KLASSIK 403571900100 BRUCKNER SYMPHONIE NR. 7

Rudy Tambuyser

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content