Er is dringend meer geld nodig voor de 29 Vlaamse hogescholen. Dat zegt Guy Aelterman, voorzitter van de Vlaamse Hogescholenraad (VLHORA) en Algemeen Directeur Hogeschool Gent.

Guy Aelterman

“Als het budget niet substantieel wordt verhoogd en als de financieringswijze niet grondig verandert, belanden de Vlaamse hogescholen heel binnenkort in een onhoudbare situatie. Hoe komt dat?

Bij de hervorming van de hogescholen in 1995 kende de overheid een zogenaamde ‘gesloten enveloppe’ toe. Die gesloten enveloppe komt dus neer op een vast budget dat enkel stijgt met de index. Ondertussen nam het aantal hogeschoolstudenten wel toe met acht procent. Bovendien moeten de scholen zelf opdraaien voor het TBS55+-systeem – docenten ouder dan 55 kunnen een soort vervroegd pensioen krijgen – wat in totaal vijf miljard zal kosten. Dat geld wordt van te voren uit de enveloppe gehaald.

Wat doet de overheid? Sinds 1995 is het totaalbudget inderdaad toegenomen. Als we echter de stijging van de voorheffingen – in hoofdzaak voor die TBS-formule -, de indexering en de acht procent groei van de studentenbevolking in rekening brengen, dan komen we netto op een daling van het budget uit!

In afwachting van een grondige aanpak van het financieringssysteem en van de enveloppe, vragen de hogescholen voor volgend jaar minstens 300 miljoen supplementaire toelagen. Dat bedrag werd al in het voorjaar berekend door een werkgroep waarin alle geledingen zitting hadden: VLHORA, het toenmalige kabinet van Onderwijs, het departement Onderwijs, de vakbonden en de regeringscommissarissen. Op de begroting 2000 staat vooralsnog 159 miljoen!

Hoewel onze diensten voor sociale voorzieningen jaarlijks vijfhonderd frank per student meer krijgen, eisen we hier een gelijkberechtiging van àlle studenten in het hoger onderwijs.

Tot slot moeten ook de investeringsmiddelen – bijvoorbeeld voor de uitrusting en het onderhoud van gebouwen – drastisch omhoog. We appreciëren de 475 miljoen frank extra op het budget 2000 en hopen dat deze inspanning evolueert naar een meerjarenplan. De afspraken uit het onderwijsdecreet, waardoor met name de vrije hogescholen deze middelen autonomer zouden kunnen aanwenden, worden echter uitgesteld.

Sommige hogescholen houden nu al rekening met afvloeiingen. De VLHORA kan enkel hopen dat het zo ver niet hoeft te komen.”

Marleen Vanderpoorten

We leveren nu al grote inspanningen en op termijn komt er voor de hogescholen meer financiële ruimte. Dat zegt Marleen Vanderpoorten (VLD) Vlaams minister van Onderwijs.

“Vertrekpunt van de discussie is het basisprincipe van de gesloten enveloppe zoals voorzien in het hogeschooldecreet van 1994. Dat decreet heeft onder meer de verdienste een rationalisatiebeweging en een schaalvergroting op gang te hebben gebracht.

Vanuit decretaal standpunt heeft de Vlaamse regering geen verplichting om de enveloppe aan te passen. Wel is het zo dat van de gesloten enveloppe bedragen in mindering worden gebracht voor de financiering van de uitstapregeling van docenten vanaf 55 jaar.

Om het beeld van de hogescholen op financieel vlak te vervolledigen, moeten ook een aantal factoren in rekening worden gebracht: de volledige financiële situatie van elke instelling, de toelagen per student en per opleiding die niet langer volledig in overeenstemming zouden zijn met de reële kostprijs, de opties die de instellingen zelf hebben ingericht en die in een aantal gevallen een minimaal aantal studenten tellen en zo meer.

Om hieraan in een eerste fase tegemoet te komen, werd een nettobedrag van 159 miljoen frank aan de enveloppe toegevoegd. Die verhoging is structureel: na 2001 (het einde van de uitstapregeling) komen deze middelen vrij voor de werking.

Een element dat steeds onderbelicht wordt, is de substantiële toename van de middelen voor investeringen. Ze worden vanaf 2000 verhoogd met 475 miljoen frank, een verhoging met 130 procent. Hiermee kan niet alleen de campusvorming verder worden gerealiseerd, maar moeten ook minder investeringen worden aangerekend op de werkingsenveloppe. Dat geeft meer ruimte.

Op basis van alle elementen en rekening houdend met de resultaten van 1999 zal aan de Vlaamse regering een voorstel worden voorgelegd inzake de verdere financiering.

Ten slotte mag niet uit het oog worden verloren dat ook voor de sociale voorzieningen een inspanning werd geleverd. In het academiejaar 1991-92 waren er helemaal geen voorzieningen. Deze Vlaamse regering heeft het bedrag met 500 frank per student verhoogd en dus opgetrokken tot vijfduizend frank per student. Tevens werd in de regeringsverklaring de bereidheid getoond om een meerjarentraject af te leggen, zodat een niveau bereikt wordt vergelijkbaar met dat van de universiteiten.”

Opgetekend door Misjoe Verleyen

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content