Hun wapen ? Een miniverkeersbordje. Hun outfit ? Een armband rond de bovenarm. Hun taak ? Ervoor zorgen dat schoolkinderen veilig de overkant bereiken. Hun titel ? Gemachtigde opzichter..
In de States doken ze voor het eerst op in de jaren ’20 : de “School Safety Patrols”. Meestal ging het om scholieren die opgeleid werden om andere leerlingen te helpen bij het oversteken. Enkele jaren later waren ze ook te zien in Nederland. Daar kregen ze de naam “klaarovers” (om de eenvoudige reden dat ze meestal de woorden “Klaar ? Over ! ” in de mond namen). En ook in België bestond er zoiets als een jeugdverkeersbrigadier. Al duurde het hier wel tot in 1987 voor deze brigadiers een “officiële” plaats kregen in het verkeersreglement. Naar aanleiding daarvan werden ze herdoopt in “gemachtigde opzichters”.
In principe kan iedereen gemachtigde opzichter worden. Meestal neemt iemand van de school zelf deze taak op zich, maar ook gemeentepersoneel of vrijwilligers gaan wel eens voor de schoolpoort staan. Kandidaat-opzichters moeten eerst een opleiding volgen en worden, vooraleer ze zich daadwerkelijk aan hun taak mogen wijden, “gemachtigd” door de burgemeester die daarbij optreedt als hoofd van de politie.
WAT WEL EN WAT NIET ?
Gemachtigde opvoeders zijn geen politie-agenten. Ze dragen ook geen uniform ; hun “look” wordt bepaald door een officiële band rond de bovenarm en een verkeersbordje (rond, wit met rode rand) dat ze in de hand houden. Ze mogen in geen geval zelf het verkeer regelen. Hun bevoegdheid beperkt zich tot het beveiligen van kinderen en scholieren. Aanwijzingen geven en het verkeer stilleggen als daardoor de voetgangers- of fietsenstroom vlotter kan oversteken, mag dus wel. Op een kruispunt gaan staan en het autoverkeer in goede banen leiden, is volledig uit den boze. In principe mogen de opzichters enkel en alleen in de direkte schoolomgeving en op de schoolroutes staan. Konkreet : knelpunten en oversteekplaatsen waar kinderen op hun weg naar en van school mee te maken krijgen. Deze punten worden vastgelegd door gemeente en politie, die daarbij in de meeste gevallen rekening houden met de suggesties van schooldirekties of van ervaren opzichters. Een gemachtigde opzichter mag geen PV opstellen of boetes uitschrijven. Als hij toch overtredingen vaststelt, mag hij deze wel – zoals iedereen trouwens – bij de politie aangeven.
Wat moet je zoal kunnen als gemachtigde opzichter ? Het lijstje is in ieder geval langer dan men zo op het eerste gezicht zou vermoeden. Of wist u dat er zoiets bestond als “oversteektechnieken en -systemen” ? Vanzelfsprekend moet hij ook het verkeersreglement op z’n duim kennen en, nog belangrijker, het zelf ook konsekwent toepassen. Niet alleen tijdens zijn dienst, maar ook daarbuiten. Voor de kinderen is de opzichter immers hét symbool van verkeersveiligheid. Hij moet er dus niet aan denken om bijvoorbeeld op zijn vrije zaterdag een rood voetgangerslicht te negeren. Kleine oogjes zien immers veel. Ten slotte is het ook belangrijk dat hij zelfzeker en vastberaden overkomt en over behoorlijk wat inkasseringsvermogen beschikt. Want dat ook hij niet altijd even hoffelijk behandeld wordt, ligt voor de hand.
L.V.
