?Problemen zoals de ramp met de kerncentrale van Tsjernobyl of het gesjacher met kernafval en plutonium, doen mij pijn. Wij worden daarvoor gestraft. De kernproeven van Mururoa keur ik af. Kernwapens hebben bewezen dat ze verschrikkelijk zijn. Toch worden ook wij daar onvermijdelijk mee geassocieerd. We doen veel moeite om uit te leggen waar we mee bezig zijn, maar de mensen willen de voordelen van kernenergie niet echt zien. Zelfs mijn schoonfamilie blijft huiverig tegenover de stralingseffecten. Straling is natuurlijk iets dat niet zichtbaar of niet voelbaar is. Veel mensen zijn bang, omdat ze het niet begrijpen.”
Els Thoelen kwam min of meer toevallig op de kerncentrale van Doel terecht, na een spontane sollicitatie op wat een goed moment bleek te zijn ?een mens moet af en toe wat geluk hebben”. De overheid had net de nieuwe milieureglementering Vlarem opgesteld, die ook de kerncentrale tot aanpassingen noopte. Els studeerde voor ingenieur, omdat ze hield van wetenschappelijke vakken en wilde begrijpen hoe de dingen in elkaar zitten. Dus geen wetenschap om de wetenschap. Geneeskunde sloot ze uit, omwille van de problemen met de overbezetting.
Het vrolijke leven van de studententijd heeft ze niet gemist : ?Ik kijk niet gemakkelijk achterom.” Ze ging met haar echtgenoot in Doel zelf wonen, een dorp met ongeveer negenhonderd inwoners, dat verdwijnt in de schaduw van de centrale. ?De mensen in Doel maken zich meer zorgen om het hoogwater van de Schelde en de plannen voor de bouw van een containerterminal dan om de centrale. Ze weten dat het leven naast de centrale zijn voordelen heeft. Als het vriest, is er binnen enkele uren gestrooid. Alle wegen moeten goed berijdbaar blijven. Daarenboven creëert de centrale werkgelegenheid.”
Veel is er in zo’n dorp natuurlijk niet te beleven, maar dat vond ze niet erg : ?Ik heb de eerste jaren van mijn job veel moeten bijstuderen, en moest mijn examens in mijn vrije uren voorbereiden. Het was een harde tijd. Nu die achter de rug is, zouden we wel naar Beveren willen verhuizen. Daar heb je een zwembad en andere sportfaciliteiten.”
Ze is tevreden over de werksfeer op de centrale, hoewel er maar drie vrouwelijke ingenieurs zijn op een totaal van ongeveer honderd. ?Ik was de eerste vrouwelijke ingenieur in Doel. Nog voor ik goed en wel begonnen was, kende iedereen mijn naam. In het begin werd ik wel wat geplaagd. Op mijn eerste werkdag verloor ik veel tijd met de poespas van de toegangsfaciliteiten. De collega’s hadden intussen mijn naamplaatje op de deur van de baas gehangen, zodat ik nietsvermoedend mijn intrek nam in dat enorme bureau. Lachen geblazen.”
Els voelt zich goed met de zware verantwoordelijkheid om de buitenwereld veiligheid en milieuvriendelijkheid te garanderen. Het bestaan van kritische drukkingsgroepen vindt ze positief, op voorwaarde dat hun bedoelingen constructief zijn. Zelf is ze actief in de beweging Women in Nuclear, die vooral vrouwen wil informeren over kernenergie. ?Vrouwen blijken banger te zijn van kernenergie dan mannen. Misschien omdat ze minder met technologie worden geconfronteerd, of omdat ze vrezen dat we hun kinderen met radioactief afval zullen opzadelen. We menen dat ze daarom misschien gemakkelijker door andere vrouwen kunnen worden gerustgesteld.”
D.D.
