De nieuwe mannen who came in from the cold (of die dat naar verluidt zouden overwegen) zijn Antwerpse Vlaams Blokkers die naar de VLD willen overstappen. De VLD is daar, op aanstichten van haar eigenzinnige Antwerpse voorzitter Ludo Van Campenhout, vrij openhartig over. Het tekent misschien de heersende ‘open debatcultuur’, al zou men verwachten dat zo’n delicate operatie iets discreter wordt voorbereid.

Net als in de hemel kan er in de VLD meer vreugde heersen om één bekeerde zondaar dan om een gros rechtschapenen dat zich bij Sint-Pieter komt aanmelden. En zeker, iedereen heeft recht op een quotum stommiteiten en alleen een domkop herziet nooit zijn mening. Het mag al evenmin verwonderen dat sommige Blok-militanten moeite hebben met het extremisme van de partij. Met een derde van het electoraat in Antwerpen is het Blok te groot om nog in al zijn geledingen even radicaal te blijven. Dat is statistisch onmogelijk. De zogeheten curve van Gauss reserveert de radicaliteit voor kwantitatief kleine groupuscules aan beide uiteinden van het politieke spectrum, waartussen een grote massa ligt die vooral de gematigheid is toegedaan.

Maar VLD-voorzitter Karel De Gucht wil niet weten van overlopende mandatarissen of van lui met racistische uitspraken op hun geweten. De kans is dus gering dat ooit iemand dat ingangsexamen kan doorstaan. Wie ooit voor het Blok heeft gemiliteerd, heeft immers per definitie het xenofobe, intolerante en autoritaire programma daarvan uitgedragen. Een militant die dat niet inziet, heeft van politiek geen verstand – zodat het de vraag is wat de VLD met zo iemand kan aanvangen. Idem voor wie zich stoort aan de autoritaire manier waarop de partij wordt geleid; immers, wat anders te verwachten van een partij met een autoritair programma? En ten slotte: mag iedereen best zijn mening bijstellen, de verantwoordelijkheid voor gedane zaken wordt daar niet geringer om, zeker als ze zo zwaarwichtig zijn als het geval is met Blokkers.

Dat geldt, tussen twee haakjes, ook voor de Blok-kiezer. Kiezen is een ernstige zaak, waarin lichtvaardigheid niet past. Wie een stem op het Blok uitbrengt, moet beseffen aan welk programma hij daarmee zijn adhesie betuigt en draagt als burger mee de verantwoordelijkheid voor alle consequenties daarvan.

Als de Antwerpse VLD dezer dagen inderdaad om een lidkaart wordt verzocht door Blokkers, kan dat erop wijzen dat het cordon sanitaire een interessant neveneffect sorteert. Het isolement weegt kennelijk zwaar, zeker voor de ambitieuzen onder hen die zich blijvend de toegang tot de macht versperd zien. (Het gaat om een neveneffect omdat het cordon daarvoor niet is bedoeld; het is een principe, dat louter om ethische redenen elke samenwerking met het Blok afwijst.)

Toch is het maar de vraag of het de VLD wel degelijk om die eventuele spijtoptanten uit het Blok te doen is. De hele zaak lijkt vooral een nieuwe methode waarmee een bepaalde fractie binnen het Antwerpse liberalisme haar thema van het rechtse conservatisme wil openwrikken.

Ze gaat ervan uit dat de VLD met paars-groen een te linkse koers volgt en zo een – volgens haar groeiend – rechts stemmenpotentieel misloopt. Vandaar haar aversie voor Agalev, die de incarnatie van die linkse permissiviteit zou zijn. Al gaat het dan om kwesties van persoonlijke vrijheid – het jointje, de rechten van holebi’s – die een waarachtige liberaal toch zou moeten genegen zijn. Het is overigens aandoenlijk om zien hoe liberalen als Ward Beysen nog dat links-rechtsparadigma hanteren, hoe graag ze dat anders, als het hen uitkomt, ook naar de vuilnisbak van de geschiedenis verwijzen.

Maar vooral moet de Antwerpse VLD vaststellen dat ze er in eigen stad maar niet in slaagt om electoraal marktleider te worden, zelfs niet om boven de amechtige SP uit te stijgen – en dat terwijl daar een reservoir van 33 procent ‘nutteloze’ Blok-stemmen ligt. Dan wordt de verleiding groot, natuurlijk.

Marc Reynebeau

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content