Jean-Pascal Flavien beeldt zich de eeuwige nacht in, zelfs als de zon schijnt.
Het onderwerp biedt een kunstenaar alles om romantische clichés te evenaren, of erin te verzinken. Wie zich wil meten met Sheherazade, Shakespeare, Goethe, Mozart, Caspar David Friedrich, Van Gogh, Céline of Jim Morrison moet goed uitgeslapen zijn. Dankzij de verbeelding van scheppende genieën heeft de tijd tussen zonsondergang en ochtendgloren mythische dimensies gekregen. Nu hoeft de nacht niet louter het domein te zijn van bij klaarlichte dag onderdrukte gevoelens. Een zekere oosterse eenvoud en een simpel, fijn idee maken van Jean-Pascal Flavien een geschikte figuur om een kleine annex te breien aan het nachtbeeldenarsenaal. De Franse, in Berlijn levende kunstenaar bundelde vijftien recente werken rond het concept Night house at daytime (tot 16 juli) voor de Brusselse galerie Catherine Bastide.
Helemaal verstoken van romantiek, de donkerste variant, is Flaviens idee niet. Wie een huis bedenkt, bedoeld om de zon altijd buiten te houden, hoeft niet noodzakelijk een zelfmoordkandidaat te zijn. Maar een vrolijke Frans doet dit niet. Van het huismodel bestaan twee licht afwijkende varianten. In de zwart gekleurde betonmaquettes zit een opening die leidt naar een dakplatform, waar trappiramides staan. Bijvoorbeeld in de Indiase traditie dienen ze om dichter bij de sterren aan het firmament te komen. Deuren zijn er niet, wel ramen uit getint glas, en zware rotsblokken tegen de gevel. Een van de kamers is ingericht als een ‘negatieve zentuin’. Allicht in een poging om een nachtelijk pendant te vinden voor een traditioneel Japanse vorm van mediteren overdag.
Er is een aan hybris grenzend verlangen bij Flavien om de tijd te vertragen. Hij bedacht een systeem ( Deceleration) om de tijdsspanne van zes dagen (144 uur) te verdelen over vijf langere dagen (van 28,8 uur), waardoor men licht in een staat van trance komt. Hoe de tragere tijd moet aanvoelen, heeft de kunstenaar in een voorbeeld gegoten. C-prints achter getint acrylglas laten telkens dezelfde eenzame cowboy zien vanaf de rug. Hij is te paard stapvoets onderweg langs een smal pad tussen de bomen. De open lucht over de bergen kleurt zo blauw als maar mogelijk is bij gefilterd licht. De sfeer doet denken aan Jan Fabres nachtwereld in bicblauw, de kleur net voor de ochtendschemering, wanneer de dieren wakker worden.
Flaviens flirt met de nacht krijgt een literair pendant in de boeken die hij inlijst achter getint acrylglas. Le Bagne (Jean Genêt) ligt open op een bladzijde waarin zon en maan in een dialoog verwikkeld zijn. Zegt de maan: ‘La nuit ouvre son cul immense où vient s’enfouir le jour oublié. Even verder de zon: ‘Les jours passent.’ De maan: ‘La nuit demeure.‘
Jan Braet
