‘Waarom vrouwen hun koffers pakken’ (Knack nr. 6) wekt de indruk dat vrouwen in de meeste gevallen de initiatiefnemer zouden zijn. Dat klopt niet. U geeft zelf de cijfers aan: drie op de vier echtscheidingen worden door vrouw én man ingezet, van het resterende kwart, waarbij één van beiden de echtscheiding inzet, zijn 57 procent vrouwen. Niet meteen een overweldigende meerderheid. Het stijgend aantal echtscheidingen is aan heel wat meer factoren te wijten dan aan de werkende vrouw. Ook op het vlak van de moraal gebeurden er ingrijpende dingen. Godsdienst beheerste niet langer ons doen en laten. De visie op relaties, seksualiteit en echtscheiding evolueerde de laatste decennia grondig. In de jaren zeventig sprak men schande toen Johan Anthierens zichzelf als gelukkig gescheiden omschreef, nu vinden we dat een verstandige en volwassen manier van uit elkaar gaan.

Het klopt dat vrouwen nog altijd meer investeren in hun relationeel en emotioneel leven dan mannen. Het klopt dat veel vrouwen nog altijd meer geven dan krijgen in relaties. Toch ben ik het niet eens met uw analyse dat vrouwen investeren omdat ze evenveel willen terugkrijgen, en omdat ze van nature uit altruïstisch ingestelde wezens zijn. Vaak spelen daar aloude mechanismen van macht en afhankelijkheid. Ook al heeft de vrouw een plaats op de werkvloer verworven, het zijn nog altijd de mannen die het in het publieke leven voor het zeggen hebben.

Privé liggen de kaarten anders. In zo goed als alle gezinnen is de moeder, ook al gaat ze uit werken, de spil waarrond alles draait en wel omdat ze het vaak zo wil. Vrouwen staan deze machtspositie op het thuisfront nog maar zelden af aan de man. Overmatig investeren in de relatie met man en kinderen is een manier om die positie te vrijwaren, anderen aan zich te binden, nodig te zijn. Bovendien is het vaak zo dat vrouwen in een slecht lopend huwelijk zich volledig terugplooien op hun relatie met de kinderen. Niet voor niets is het grootste gevaar voor een huwelijk en de moeilijkste periode voor gehuwden de geboorte van kinderen.

Uiteraard spelen die mechanismen vaak op een onbewust niveau, gaan ze ook terug op aloude patronen, doorgegeven van generatie op generatie. Uiteindelijk worstelen we daar op dit moment allemaal mee: de nieuwe man bestaat inderdaad niet, maar het is ook nog wachten op de nieuwe vrouw.

Vanuit die visie klopt de voorstelling van mannen als afhankelijke en emotioneel zwakkere wezens niet. Mannen kunnen ook niet slechter alleen zijn dan vrouwen. Vrouwen zijn gewoon niet alleen. Zij krijgen bevestiging, geborgenheid en warmte van de kinderen. Mannen blijven daarvan verstoken, gereduceerd als ze zijn tot weekendpapa. Logisch dat zij sneller op zoek gaan naar een nieuwe relatie. Logisch dan ook dat vrouwen gemakkelijker het initiatief tot echtscheiding nemen: zij moeten niet alleen terugvallen op zichzelf.

De trend bij jonge alleenstaanden bevestigt dat. Mannen en vrouwen lijken daar evenveel op zoek te zijn naar een partner. Vrouwelijke dertigers zonder kinderen zijn bij ons vaak veel ‘zoekender’ dan mannen van die leeftijd. Reden? Kinderwens…

Rika Ponnet, seksuologe Duet relatiebemiddeling.