?Madame de Sade? van Yukio Mishima.
Een toneelstuk met uitsluitend vrouwelijke karakters, je moet ze in het reguliere repertoire met een loep zoeken. ?Madame de Sade? van de Japanse auteur Yukio Mishima (1925-1970) is nochtans zo’n stuk. Het gaat over vrouwen die op de ene of andere manier verbonden zijn met de Franse libertijn Donatien Alphonse François de Sade : zijn echtgenote, haar moeder en andere dochter, twee vriendinnen des huizes (een vrome kwezel en een ongeremde epicuriste) en een kamermeisje. Met hun welluidende replieken en bevallige manieren vechten ze een kleine psychologische oorlog uit. Een oorlog die altijd opnieuw rond dezelfde man en zijn sadomasochistische rituelen en spelletjes draait. Omwille van die toch niet zo onschuldige spelletjes brengt De Sade bracht 18 jaar door in de gevangenis. ?Dit stuk is De Sade gezien door vrouwenogen?, schreef Mishima.
Aan de hand van drie bedrijven, die zich telkens tijdens een andere periode van De Sades gevangenschap afspelen (1772, zes jaar later en 1790, het jaar van zijn vrijlating) schetst Mishima de ontwikkeling van Madame de Sade. Ook al is de libertijn het onderwerp van het gesprek, toch krijgt de lezer in de loop van het stuk meer inzicht in de echtgenote die haar man gedurende zijn gevangenschap trouw blijft, maar hem bij zijn vrijlating niet meer wil zien.
De regie van Franz Marijnen in de Brusselse KVS blijft in verschillende opzichten dicht bij het origineel. Geen dramaturgisch gegoochel of visuele vondsten, gewoon oerdegelijke, rechttoe-rechtaan tekst- en acteursregie. Met een haast uitsluitend uit dialogen opgetrokken drama als ?Madame de Sade? ligt dat misschien voor de hand, maar Marijnen gaat helder en duidelijk te werk. Hij onderstreept de emotionele maskerade, de intriges en machtsspelletjes die de personages opvoeren, en toont de vele gezichten waarachter hun ware ik schuilgaat. Ook de licht historische kostuums en de zwartgeblakerde muren van het burgerlijke decorontwerp (beide van Mechtild Schwienhorst) wijzen in die richting. Maar als er een reden is waarom u de productie moet gaan bekijken, is het beslist om het knappe acteer- en ensemblewerk : een integere Bien De Moor (Madame de Sade), een heerlijk giftige Frieda Pittoors (moeder van), een guitig-geile Chris Thys (vriendin) en een cynische Sofie Decleir.
Paul Verduyckt
Op 10/5 in Kortrijk (Stadsschouwburg), 14/5 in Turnhout (De Warande), 18/5 in Hasselt (Cultureel Centrum) en 28 t/m 31/5 in Brussel (KVS).
Bien De Moor en Frieda Pittoors in Madame de Sade : knap acteer- en ensemblewerk.
