Na een bezoek aan het Belvédère lijkt het erop dat minister van Buitenlandse Zaken Louis Michel zijn slag heeft thuisgehaald. In de VLD is niet iedereen gelukkig met de diplomatieke carrousel.
Ondanks het lek vorige week in Knack heeft het er de schijn van dat minister van Buitenlandse Zaken Louis Michel (PRL) het spelletje poker rond de diplomatieke beweging heeft gewonnen. Frank De Coninck wordt inderdaad hofmaarschalk, terwijl Jan Grauls niet naar Londen of het Vaticaan vertrekt, maar vanaf 1 mei kabinetschef van de minister wordt. In tegenstelling tot De Coninck is Grauls een actieve christen-democraat, die door de partijtop wordt gesteund. De keuze van Michel intrigeert de meerderheid, in het bijzonder VLD en SP, zo mogelijk nog meer dan de oppositie. Tijdens het Belgische EU-voorzitterschap kunnen twee topdiplomaten met uitgesproken CVP-etiket elke beweging van de regeringstop registreren en duiden. Naast Grauls is er immers de permanente vertegenwoordiger bij de Unie Frans Van Daele.
Met Grauls aan het hoofd van het kabinet hoeft Michel de CVP-oppositie in Buitenlandse Zaken nauwelijks nog te vrezen. Karel Pinxten (CVP), die op een harde confrontatie met Michel aanstuurde, kan de wapens maar beter afleggen. Ook al omdat Michel regelmatig met CVP-voorzitter Stefaan De Clerck praat, roept deze PRL-CVP-as bij de Vlaamse coalitiepartners vragen op. VLD-voorzitter Karel De Gucht bewaart immers zijn afstand tegenover de CVP en haar voorzitter. Hij spreekt hem alleen aan als het niet anders kan. De keuze van Grauls voedt bijgevolg speculaties over het vervolg dat Michel aan deze coalitie wil breien. Nochtans is het onderhand een traditie dat Michel z’n kabinetschef bij een andere politieke familie gaat halen. Eerst was het Alain Rens die van PS-signatuur is, vervolgens Pierre Champenois die een PSC-etiket heeft. Nu gaat het evenwel om een Nederlandstalige, die pas op 12 februari 53 jaar werd en door velen als een high flyer wordt bestempeld.
Tegen de verwachtingen in had Grauls nauwelijks bedenktijd nodig om op het aanbod in te gaan. Dat is dan weer voor Michel mooi meegenomen. Hoewel hij geen ervaring met Buitenlandse Zaken had en zich herhaaldelijk met gedurfde initiatieven en controversiële uitspraken in de belangstelling werkte, slaagt Michel er in om topdiplomaten aan zich te binden. Dat roept herinneringen op aan de tijd van Paul-Henri Spaak, die het eveneens voor elkaar kreeg dat talenten als Robert Rothschild, André de Staercke en Etienne Davignon, nochtans geen socialisten, hun lot aan het zijne verbonden. Zo kon Spaak de Belgische politieke klasse voor het supranationaal Europa winnen en Paul van Zeeland en de katholieke rechterzijde neutraliseren.
TIJD VOOR EEN LIBERAAL
De commotie die Michels diplomatieke masterplan in hoge Belgische kringen wekte, had natuurlijk minder met de personeelswissel op het kabinet van de minister te maken dan met die aan het Hof. De sleutel van het plan ligt immers in het Paleis en heeft veel te maken met de opvolging van kabinetschef Jacques van Ypersele en de carrièreplanning van prins Filip. Kennelijk dacht het staatshoofd er ook zo over, want woensdag – de dag dat het Knack-artikel verscheen – om 22.30 uur meldde Belga dat koning Albert II minister Michel in audiëntie had ontvangen. Het ongebruikelijke late uur van de mededeling en het feit dat Michel na een vermoeiende reis in Oekraïne en Moldavië onmiddellijk op het Belvédère werd ontboden, kan erop wijzen dat het een geanimeerde babbel werd. Aangezien er aan de essentiële punten van het plan niets veranderd werd, lijkt het erop dat de plooien werden gladgestreken. Het hele gebeuren komt koning Albert trouwens niet slecht uit. Nooit voordien kreeg hij zo’n duidelijk signaal dat de regeringstop hem zo lang mogelijk op de troon wil houden. Dat een vertrouweling van het hof kabinetschef van de minister van Buitenlandse Zaken wordt en bijgevolg voor de opvolging van Van Ypersele in koers blijft, biedt al evenzeer perspectieven.
Daar heeft de vrijzinnige fractie binnen de meerderheid het dan weer moeilijk mee. Indien de zeer katholieke Grauls ambassadeur bij de Heilige Stoel was benoemd, maakte hij voor vele jaren geen kans als opvolger van Van Ypersele. Niet Grauls maar Benoît Cardon de Lichtbuer, momenteel ambassadeur bij de Raad van Europa in Straatsburg, vertrekt echter naar het Vaticaan. Omdat Grauls in koers blijft, moet de opvolging van Van Ypersele nog tijdens deze regeerperiode worden geregeld. Ondertussen weet ook minister Michel dat de VLD kandidaten heeft die ‘geschikt zijn en belangstelling hebben voor de job’. Zo mogelijk nog belangrijker is de mening van invloedrijke VLD’ers dat het meer dan tijd is dat de toekomstige kabinetschef van de koning Vlaming en liberaal is. Van Ypersele mag dan keurig Nederlands spreken, hij is van Franstalige komaf. De wapenspreuk van de familie “Coeur Vaillant Bonne Etoile” laat daarover geen enkele twijfel bestaan.
P.G.
