Het proces over het drama in Dover, dat vorige week zowel in Nederland als in Engeland van start ging, brengt een hallucinante zaak van mensensmokkel in kaart.
In Maidstone is vorige week de rechtszaak begonnen tegen de Nederlandse chauffeur Perry W., die op 18 juni vorig jaar de koelwagen naar Dover voerde waarin 58 Chinezen de verstikkingsdood stierven, en ook tegen de Brits-Chinese tolk Ying G., die de illegalen in Engeland moest opvangen. Tegelijk ging in Rotterdam het proces van start tegen negen verdachten van een Turks-Hollandse bende, die de fatale smokkelrit organiseerde. Hoofdverdachte is Gürsel O., die al jaren een bloeiende handel leidde. Zij worden beschuldigd van mensensmokkel, doodslag en lidmaatschap van een criminele organisatie. Twee Chinezen, die de dodenrit op het nippertje overleefden, hebben belastende verklaringen tegen hen afgelegd.
De zaak lijkt om twee redenen hallucinant: om de manier waarop het dramatische transport plaatsgevonden heeft, en om de manier waarop het vermeden kon worden. Inmiddels is immers gebleken dat Gürsel O. al lange tijd geobserveerd werd door de Rotterdamse politie, omdat hij al eerder betrokken was bij de smokkel van Koerden naar Engeland in zeilboten. Bovendien lag er bij Justitie al twee maanden een Frans uitleveringsverzoek, omdat Gürsel O. ook daar veroordeeld was voor mensensmokkel. Net in het weekeinde van 18 juni had de Rotterdamse politie echter de observaties opgeschort (volgens sommigen om naar het EK-voetbal te kijken). Reden genoeg voor advocaat Doedens om te beweren dat het transport door de politie was ‘doorgelaten’ en dat de Nederlandse overheid medeschuldig is door nalatigheid.
De China/Engeland-route blijkt achteraf gezien een schoolvoorbeeld van mensensmokkel door de georganiseerde misdaad te zijn. De slachtoffers van de rampzalige Dover-trip werden in de provincie Fujian door de ‘slangenkoppen’ (de Chinese maffiabazen) geronseld tegen betaling van zowat twee miljoen frank (49.580 euro). Ze kregen meteen valse paspoorten. Op 7 juni vertrokken ze uit hun dorp per bus naar de provinciestad Chang Le. Vandaar werden ze overgevlogen naar de hoofdstad Beijing. Daar werd hen door twee ‘runners’ van de organisatie aangeleerd wat ze precies moesten doen. Ze kregen een cijfercode mee, waarmee ze tijdens de lange reis telkens een etappe verder geholpen zouden worden.
EEN BLANKE HAND
Op 8 juni namen ze de vlucht naar Belgrado, de Joegoslavische hoofdstad die voor duizenden Chinezen het voorportaal van het Westen is. Nadat ze daar enkele dagen met tientallen mensen in een grote kamer hadden verbleven, werden ze met taxi’s naar de grens met Hongarije gebracht, waar enkele douaniers werden omgekocht. Dan werden ze in geblindeerde busjes naar een fabriek van een Chinese zakenman in Hongarije gevoerd. De volgende dag kwamen ze voor het eerst bijna om door verstikking toen ze in een vrachtauto naar Oostenrijk reden – ze konden zich nog net redden door de achterruit te breken. Met het vliegtuig ging het dan naar Parijs, waar ze de TGV naar België namen en na een tussenstop doorreisden naar Rotterdam.
In Rotterdam verbleven ze op enkele adressen, tot ze op zondagmiddag 18 juni in een havenloods bijeengebracht werden. Daar stapten ze in de koelwagen die door Ferry W. naar Zeebrugge werd gereden. Het ventilatieraampje werd ‘door een blanke hand’ gesloten. De wagen reed de ferry op, Ferry ging in het restaurant eten (garnalensla en rijst met lamsvlees) en het drama voltrok zich. De temperatuur liep snel op en de Chinezen kwamen in ademnood. Ze bonkten nog op de wand en gilden zo hard ze konden: ‘We gaan dood, we gaan dood.’ Sommigen namen afscheid en de een na de ander stikten ze. Na z’n aanhouding in Dover bleek dat Ferry wist dat het koelsysteem van de wagen defect was. Maar hij ontkende iets van de mensensmokkel te weten.
Het Rotterdamse rechercheteam ontdekte echter dat het om een georganiseerde handel ging. Een andere chauffeur, Lammert N., die ook door bendeleider Gürsel O. was ingeschakeld, bekende al snel dat hijzelf drie overtochten had gemaakt, en Ferry vier of vijf. Ze kregen telkens 18.000 frank (454 euro) per kop. Elke clandestiene passagier kreeg een vuilniszak om z’n behoefte in te doen. Ook hadden ze het telefoonnummer van Ying G. mee, die ze in Dover moesten bellen. Chauffeur Lammert N. was een goeie maand eerder zelf in Dover aangehouden met vijftig Chinese illegalen in zijn vrachtwagen. Ook toen hadden er al enkelen het bewustzijn verloren. Hij kreeg een fikse boete maar werd niet vervolgd.
De twee overlevende Chinezen zijn beducht voor de wraak van de slangenkoppen. Enkele bazen werden door de Chinese politie aangehouden, maar naar verluidt werd hun plaats meteen door anderen ingenomen. De handel bloeit voort.
Chris De Stoop
