Nu de kaarten in het parlement geschud zijn, kan Romano Prodi echt aan de slag. Het wordt moeizaam knutselen aan de nieuwe commissie.
Hoewel Romano Prodi door de regeringsleiders als nieuwe commissievoorzitter werd aangewezen, heeft het Europees parlement het laatste woord. Op 20 juli krijgt het de namen van de negentien nieuwe commissieleden en eind augustus beginnen de hoorzittingen. In september wordt over de investituur gestemd. De nieuwe samenstelling van het parlement heeft het werk voor Prodi niet vereenvoudigd. De rechterzijde komt versterkt uit de verkiezingen en staat erop dat ze voldoende geestesgenoten in de commissie terugvindt. Die eis kan een aanvaring met de regeringsleiders veroorzaken. Elf van de vijftien premiers zijn sociaal-democraten en die verkiezen natuurlijk een commissie naar hun beeld, gelijkenis en… kleur.
Vooral met de Duitsers dreigt hommeles. Na hun overwinning op 13 juni eisen de christen-democraten dat rood-groen het regeerakkoord herroept zodat iemand van de eigen signatuur naar de commissie kan. De traditie wil trouwens dat de grote lidstaten een van hun twee commissarissen uit de oppositie plukken. Uit eensluidende indiscreties blijkt dat Prodi bij kanselier Gerhard Schröder al op een geste aandrong.
Volgens hardnekkige geruchten heeft Prodi het ook bijzonder moeilijk om de regeringen te overtuigen om hem meerdere namen van kandidaat-commissarissen te geven. De meesten houden het bij één naam, waardoor ze het puzzelen van Prodi danig compliceren en zelf de vinger aan de trekker houden. Telkens als Prodi zich tegen een kandidaat verzet, een nieuwe bevoegdheid die het verdrag van Amsterdam hem verleent, moet hij opnieuw bij de regeringsleiders aanbellen. Er wordt om de benoeming van de commissarissen trouwens intenser en openlijker gelobbyd dan vroeger. Zo schreef de Belgische Annemie Neyts (VLD) een brief naar Prodi waarin ze de kandidatuur van het Nederlandse liberale boegbeeld Frits Bolkestein warm aanbeveelt. Neyts, die haar zetel in het Europees parlement voor een Brusselse ministerpost inruilt, schaamt zich niet over deze opmerkelijke stap. “Ik vond de campagne van de Nederlandse christen-democrate Anja Maij-Weggen tegen Bolkestein zeer ongepast en haar argumenten laag-bij-de-gronds. Het is mijn overtuiging dat Bolkestein een goede commissaris wordt. Overigens, het is toch elementair dat de commissie minstens één liberaal telt?”
Of die ene Nederlandse liberaal nog versterking uit België krijgt, is een open vraag. Als CVP en PSC buiten het formatieberaad blijven, kan Philippe Maystadt (PSC) zijn droom (en afspraak met Jean-Luc Dehaene) waarschijnlijk vergeten. Of Philippe Busquin (PS) dan gewonnen spel heeft, is echter verre van zeker. Prodi heeft in zijn commissie geen tekort aan socialisten en zit ongetwijfeld met de vraag hoe hij Busquin internationaal moet slijten. Dan toch een liberaal? In kringen rond informateur Louis Michel (PRL) wint die idee veld, nu duidelijk is dat de partij van Prodi zich in de liberale fractie wil verankeren.
Paul Goossens
