Het meisje van Animo – dat zijn de jong-socialisten – had nochtans haar best gedaan om uit te leggen wat zij en haar medestanders allemaal hadden gedaan om de verzuring tegen te gaan. Ze had ook, zo beweerde ze, ‘enkele concrete voorstellen’. Maar zo ver raakte ze niet. Er stond een oudere man op die riep: ‘Zwijg maar! Mochten de socialisten socialist gebleven zijn, dan zaten we hier vandaag niet.’ Instemmend gemompel rolde door de zaal. Toen vervolgens een spreker zijn opiniestuk wilde voorlezen – een opstel van acht velletjes dat de krant De Morgen om onverklaarbare redenen had genegeerd – werd de bijeenkomst wijselijk afgebroken.
De volksvergadering in Brussel was aangekondigd als ‘een samenkomst van civiele maatschappij en culturele wereld’. Er zou daar hardop worden nagedacht over de ‘pikzwarte zondag’ van 13 juni. Dit alles onder het stichtende motto: wat we samen doen, doen we beter.
Eric Goeman van Attac-Vlaanderen, Jos Vandervelpen van de Liga voor Mensenrechten, professor Eric Corijn van Charta 91, filosoof Tarik Fraihi en schrijfster Kristien Hemmerechts leidden de vergadering in met een aantal overwegingen, bedenkingen, suggesties. Maar dat viel, eerlijk gezegd, wat tegen. Zo te horen is het niet van die kant dat de dieptebom zal vertrekken die het Vlaams Blok uit het water moet blazen.
Na de inleidingen werd de zaal uitgenodigd om voorstellen aan te dragen. Wat dan volgde was, op z’n zachtst gezegd, extravagant. Na een eerste oproep tot ‘afschaffing’ van de schulden van de stad Antwerpen, stelde een andere uitbundige spreker uit de Metropool voor om alvast een groot feest aan te richten, om zo de mensen nader tot elkaar te brengen.
Er werd ook een minister van Integratie geëist, en een beetje snel. Achteraan in de zaal schoof PS-minister van Integratie Maria Arena, die het debat discreet volgde, zenuwachtig heen en weer op haar stoel.
Een volgende interpellant riep, na enkele schimpscheuten aan het adres van de pers en van ‘een bepaalde progressieve flutgazet’ in het bijzonder, net niet op tot een Oktoberrevolutie. En dat ging zo twee uur door, met als hoogtepunt de beschuldiging van een ex-trotskist dat Frank Vandenbroucke met zijn voorstellen voor de splitsing van delen van de sociale zekerheid het programma van het Vlaams Blok uitvoerde. En daar was de zaal het volmondig mee eens. Ook enkele inleiders vooraan op het podium knikten instemmend.
Onder zelfbenoemde progressieve Vlamingen heeft de SP.A weinig krediet overgehouden. De sociaal-democraten vertonen uitputtingsverschijnselen; ze hebben zich eigenlijk nooit hersteld van de neoliberale golf, die ze in de jaren tachtig over zich heen hebben gekregen. En dat wordt ze door het progressieve volk, dat afgelopen zaterdag in Brussel zijn zoveelste jamboree hield, erg kwalijk genomen.
Even had het ernaar uit gezien dat De Derde Weg van Bill Clinton en Tony Blair de socialisten een nieuw elan zou bezorgen. Maar die nieuwe opflakkering duurde net zo lang als die van de conjunctuur – en die was vrij kort.
Vandaag zit het land met ruim 500.000 werkzoekenden opgescheept. Officieel, want in werkelijke cijfers zitten we dichter tegen een miljoen aan. In Vlaanderen alleen is het aantal werklozen de voorbije drie jaar met bijna een derde gestegen. Er is wel sprake van economische groei, maar banen levert die niet op.
In Duitsland ziet de sociaal-democraat Gerhard Schröder zich zelfs genoodzaakt de werkgevers te steunen die de 40-urige werkweek willen invoeren – ‘de meest humane vorm van salarisverlaging’. Duitse bedrijven laten hun werknemers de keus: een 40-urige werkweek of werkloosheid. In Nederland en Frankrijk klinkt een soortgelijk discours.
Ook bij ons komt de kwestie in het najaar onvermijdelijk op de agenda van het overleg tussen werkgevers en werknemers, tegelijk met het probleem van de vergrijzing en van de werkzaamheidsgraad.
Het komende drama van de Vlaamse socialisten is dat uitgerekend zij, federaal gekoppeld aan de liberalen en in de Vlaamse regering aan de christen-democraten, worden verplicht mee te werken aan de uitvoering van oude neoliberale agendapunten. En niets tast de macht van de socialisten en het aanzien bij hun achterban zozeer aan als te worden gesignaleerd in het kamp van de bedrijfswereld.
RIK VAN CAUWELAERT
Ook bij ons komt de 40-urige werkweek dit najaar onvermijdelijk op de agenda.
