De voorzitter van de Vlaamse socialisten lijkt een lastige stap te willen overslaan.

‘Niet de vergrijzing, maar de migratie is het probleem van de toekomst’, zegt Steve Stevaert in De Tijd. Volgens de SP.A-voorzitter zullen er zeker door de uitbreiding van de Europese Unie heel veel goedkope en geschoolde arbeidskrachten naar onze arbeidsmarkt migreren en dat zal onze sociale zekerheid veel meer onder druk zetten dan een bevolking die ouder wordt en daardoor sociaal meer zal kosten.

Als Stevaert openlijk over migranten spreekt, baart dat opzien. Zoals bekend, wil hij vooral niet dat het beruchte ‘gat in de haag’ groter wordt. Tegelijkertijd zegt hij niet voor het eerst dat de vergrijzing – met almaar meer mensen die langer, gezonder én gelukkiger zouden leven – ‘een enorm succes’ is en dat hij zich ergert aan alle onheilsboodschappen over die evolutie. Het probleem van de financierbaarheid van het sociale systeem zullen we wel oplossen.

Doet die houding wel recht aan ‘het scharnierjaar 2004’ waarop zijn partijgenoten Johan Vande Lanotte en Frank Vandenbroucke niet zo lang geleden hamerden? De twee SP.A-excellenties wezen erop dat de sociale schok van de Europese uitbreiding niet gering zal zijn. Maar net daarom meenden ze dat in het najaar knopen moeten worden doorgehakt om de sociale bescherming van gepensioneerden, zieken en werklozen op peil te houden. En dat zowel op het politieke vlak als in het overleg tussen werkgeversorganisaties en vakbonden.

Kern van de hele kwestie is en blijft dat een wezenlijk groter deel van de actieve bevolking meer en langer aan het werk moet. De opwarmingsronde van dit debat duurt echter erg lang en lijkt niet direct een grote doorbraak aan te kondigen. Tussen de sociale partners is er weinig toenadering als het gaat over arbeidsduur en loopbaanduur. In de politiek circuleren veel losse ideeën, maar de praktijk blijft voorlopig beperkt tot enkele ‘proeftuinen’.

‘Als je geen maatregelen neemt op het juiste moment, doe je mensen natuurlijk nog meer pijn’, zegt Stevaert. Maar even belangrijk is dat die maatregelen in de juiste volgorde en op de juiste plaats worden genomen. Als nog dit jaar in ons land een aantal noodzakelijke hervormingen van het sociale systeem op gang kunnen worden gebracht, is dat meteen een goede voorbereiding om mee te werken aan een Europese aanpak van de sociale en economische uitdagingen die de verwachte migratie met zich mee zal brengen.

Patrick Martens

Zowel de sociale partners als de politici zullen dit najaar knopen moeten doorhakken.