De drempel is nog glad

© SERGEI ILNITSKY/IMAGE GLOBE
Lukas De Vos
Lukas De Vos Europakenner

Rusland lijkt lid te kunnen worden van de Wereldhandelsorganisatie. Maar niet alle hinderpalen zijn helemaal uit de weg geruimd.

Als alles meezit, ondertekenen Georgië en Rusland deze week op de zetel van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) in het Zwitserse Genève een politiek akkoord. De Zwitserse presidente Micheline Calmy-Rey onderhandelde tussen de twee ex-Sovjetstaten, die vandaag geen diplomatieke betrekkingen onderhouden. De deal moet Rusland toelaten om op de ministerconferentie van half december lid te worden van de WTO. Rusland wordt dan na Vanuatu het 155e lid van de organisatie die in 1995 groeide uit de GATT, de General Agreement on Tariffs and Trade. De WTO kijkt reikhalzend uit naar de komst van Rusland: het handelsgewicht van de grootmacht bedraagt 1,5 triljoen dollar of 2,8 procent van de wereldhandel.

Niettemin verloopt de procedure discreet. De precieze inhoud van de deal met Georgië – dat zoals elke lidstaat een vetorecht heeft – wordt niet toegelicht. ‘Er zijn algemene principes’, bevestigt Europees handelscommissaris Karel De Gucht. ‘Maar de juiste details moeten nog vastgelegd worden.’ Zeker is dat Rusland de bezette gebieden Abchazië en Zuid-Ossetië niet zal ontruimen, maar dat het evenmin de grenscontroles behoudt. ‘De controle op de handelsstromen zal gebeuren door een onafhankelijke partij of een neutraal land, in samenwerking met de toldiensten van beide landen.’

De spelers wedden op verschillende paarden. De Georgische minister van Buitenlandse Zaken Sergi Kapanadze sprak van ‘een grote diplomatieke overwinning’, want de betwiste gebieden worden niet als onafhankelijke staten erkend. Rusland is in ijltempo bezig een eigen Euraziatische unie uit de grond te stampen. Want toetreding tot de WTO verplicht Moskou tot het afbouwen van zijn landbouwsubsidies tegen 2017. Het zal door een forse inkrimping van de tarieven voor trans-Siberische vluchten ook hopen geld verliezen. Daarom is op 18 oktober het vrijhandelsakkoord van de Gemeenschap van Onafhankelijke Staten (GOS) onder-tekend met Wit-Rusland, Kazachstan, Kirgizië, Moldavië, Tadzjikistan, Armenië en Oekraïne. Op 1 januari treedt de Gemeenschappelijke Economische Ruimte van Rusland met Kazachstan en Wit-Rusland in werking. Met dezelfde landen én Oekraïne werkt Moskou aan een douane-unie, die ingaat tegen het associatieakkoord van Kiev met de Europese Unie.

En daar wringt ook het schoentje. In het Oekraïense parlement stelde vicepremier Andrej Klioejev de instemming met het Russische lidmaatschap van de WTO opnieuw ter discussie. Hij wil eerst een nieuwe, voordeliger gasovereenkomst voor zijn land. Oekraïne blaast dus warm en koud. Rusland is dus nog niet thuis. Het kan zichzelf in de voet schieten met zijn eigen plannen (Wit-Rusland is, bijvoorbeeld, geen lid van de WTO). Oekraïne en Georgië kunnen stokken in de wielen steken. Het krijgt ook tegenwind van de hoogtechnologische bedrijven uit de VS. Dell en IBM eisen de tolvrije invoer van hun producten in Rusland. En of de zeer lage bedrijfsbelasting van twintig procent in Rusland nog lang houdbaar is, zal moeten blijken. De drempel tot de WTO is nog erg glad.

Lukas De Vos

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content