In het Europees parlement was de Belgische kolonie zondagavond opvallend afwezig. Onder de uitzonderingen bevonden zich twee oudgedienden uit de Wetstraat: Karel Van Miert en Wilfried Martens.
Ondanks aandringen van alle tv-zenders weigerde Europees commissaris Karel Van Miert zondagavond naar de verkiezingsstudio’s in het Belgisch en Vlaams parlement te komen. De voormalige SP-voorzitter wil liever in de schaduw blijven – tenminste als het over Belgische zaken gaat. Heel even verscheen Van Miert in het Europees parlement. Daar werd hij onmiddellijk door de internationale pers aan de tand gevoeld. Over Europa dan wel, want de Belgische media vertoefden elders.
Van Miert maakte zich zorgen over de lage opkomst – 23 procent in Groot-Brittannië, bijvoorbeeld – bij de Europese verkiezingen. “Nu het Europees parlement meer bevoegdheden krijgt, laat de burger het afweten. Deze situatie verontrust me des te meer, omdat de Unie met grote uitdagingen wordt geconfronteerd. Om de uitbreiding tot een goed einde te brengen, is een sterk Europa nodig. Zo’n Europa is niet gediend met deze aantasting van zijn geloofwaardigheid.”
Op de electorale aardverschuiving in België wilde Van Miert liever geen commentaar leveren. “De Belgische politiek is voor mij een afgesloten hoofdstuk.”
Maar wat als blijkt dat hij als enige het Belgisch politiek kluwen kan ontwarren? Van Miert vindt de vraag irrelevant. “Er zijn in België voldoende bekwame mensen die een uitweg kunnen vinden. Trouwens, al twee jaar terug – toen er nog geen sprake was van het ontslag van de Europese commissie – nam ik nieuwe engagementen. Ik wens me daaraan te houden.”
En mocht het Paleis een beroep op hem doen? “Daar geloof ik niet in. Ik ben tien jaar weg uit de Belgische politiek. Dat is allicht een onoverkomelijke handicap. Vele dossiers die mee aan de basis van de huidige problemen liggen, heb ik slechts vanop afstand gevolgd. Dat zou het me bijzonder moeilijk maken om nu de knopen te ontwarren. Ik heb niet voor niets in België afgehaakt. Ik zat met te veel twijfels over de resultaten van dat engagement, en had geen zin om eindeloos rondjes te blijven lopen.”
Ondanks zijn hectische Europese agenda behield Van Miert het contact met de Belgische politiek. Ook met de oppositie. Terwijl de SP-leiding elk contact met Guy Verhofstadt schuwde, durfde Van Miert de dialoog met de VLD-voorzitter wél aan. Niet zo lang voor de verkiezingen zaten beiden nog aan tafel in La Crèche des Artistes, een stemmig Italiaans restaurant in Ukkel. Over de thema’s van het gesprek lekte weinig uit. Wel is bekend dat de discussie in een goede sfeer verliep en dat Van Miert veel sympathie voor New Labour van Tony Blair heeft. Dat bleek zondagavond nog. “Ik heb weinig bezwaren tegen het manifest dat premier Blair en kanselier Gerhard Schröder vorige week bekendmaakten. Hoewel de sociaal-democratie de traditionele waarden niet mag verloochenen, moet ze zich grondig moderniseren. De oude tegenstellingen, onder meer met de economische machten, zijn duidelijk niet langer meer aan de orde.”
WILFRIED MARTENS IS TEVREDEN
In het Europees parlement liep zondagavond nog een potentiële “redder des vaderlands” rond. EVP-voorzitter Wilfried Martens, die ervoor bedankte om als tweede op de Europese CVP-lijst te staan, stelde tevreden vast dat de EVP nu de grootste fractie in het Europees parlement wordt. Vooral de Duitse christen-democraten, die 53 zetels haalden – een winst van vijf zetels -, zullen er sterk vertegenwoordigd zijn. Hoezeer de EVP nu de wind in de zeilen heeft, maakte Martens zondagavond al duidelijk. Hij kondigde de komst van zes gaullisten aan en verdedigde voor het eerst de opname van heel Forza Italia in de fractie. Niet zonder belang is trouwens dat ook Silvio Berlusconi in het Europees parlement komt.
In de nieuwe EVP-fractie zal de CVP slechts een figurantenrol spelen. Omdat Jacques Van Outryve van de Boerenbond het niet haalde (27.000 voorkeurstemmen), telt de CVP slechts drie van de 225 leden en komt ze niet in aanmerking voor belangrijke functies.
Ook de SP, die ook een zetel moest prijsgeven en nog twee zitjes overhoudt, zal het van de kwaliteit moeten hebben.
Ondanks het verlies van hun Duitse partijgenoten boerden de Groenen goed. De fractie wint negen leden: dat is amper zeven minder dan de 43 van de liberalen. De winst danken de Groenen vooral aan Dany Cohn-Bendit, de Duitse lijsttrekker in Frankrijk: negen zetels tegenover nul in 1994. Agalev voelt zich aangenaam verrast door zijn twee zetels, terwijl de twee zetels van VU/ID 21 een vermelding verdienen in de rubriek “electorale mirakels”. Het is maar de vraag wie van de verkozenen echt zal zetelen. Net als Annemie Neyts (VLD) verkiest Bert Anciaux (VU) allicht een ministerpost boven het Europees mandaat. In dat geval komt medewerker Bart Staes in het parlement, terwijl bij de VLD Ward Beysen klaarstaat om Antwerpen te verlaten.
Paul Goossens
