België blijft slecht scoren in de strijd tegen overmatig antibioticagebruik.
Goed nieuws uit China. Het medische vakblad The Lancet meldt dat het aantal gevallen van tuberculose er de laatste twintig jaar gehalveerd is, vooral door de opgedreven speurtocht naar de bacteriën die de potentieel dodelijke longziekte veroorzaken. De sleutel van het succes: de speurtocht gebeurt niet langer alleen in grote hospitalen, maar ook in lokale gezondheidscentra, waardoor het bereik vergroot. Een domper op de vreugde is de latente angst dat er onvoldoende aandacht is voor het vermijden van behandelingsschema’s die de verspreiding van tbc-bacteriën met resistentie tegen de klassieke antibiotica in de hand werken.
De Belgische arts Erika Vlieghe van het Instituut voor Tropische Geneeskunde in Antwerpen bracht met een aantal collega’s in onder meer Public Library of Science ONE de verspreiding van resistentie tegen antibiotica in Cambodja in kaart. Meer dan de helft van de onderzochte ziekmakende darmbacteriën bleken resistent te zijn tegen zowat alle in het land beschikbare antibiotica. De onderzoekers ontdekten zelfs een bacterie met een aangeboren resistentie voor antibiotica. Ze doodt meer dan de helft van de patiënten die ermee te kampen krijgen. In arme landen als Cambodja werkt een gebrek aan geld en kennis resistente bacteriën in de hand.
Helaas hoeven we het niet zo ver te zoeken om problemen met antibioticaresistentie te vinden. Microbioloog Herman Goossens van de Universiteit Antwerpen toont met een aantal collega’s in The Lancet Infectious Diseases aan dat er in sommige Europese landen (zoals Turkije) per kop van de bevolking vier keer meer antibiotica gebruikt worden dan in andere. In veel te veel landen worden er nog altijd te veel antibiotica voorgeschreven. Hoe meer antibiotica er verspreid worden, hoe groter de kans op de ontwikkeling van resistentie door bacteriën.
Nederland scoort het best in de analyse, maar ergerlijk is dat België het slecht blijft doen, onder meer door het veel te frequent voorschrijven van breedspectrumantibiotica. Goossens strijdt nochtans al twintig jaar tegen overmatig antibioticagebruik, maar blijkbaar zijn wij een hardleers land. De vaststelling illustreert hoe moeilijk het is om grootschalige gedragsveranderingen in een bevolking te introduceren – een ontnuchterende vaststelling voor de mensen die menen dat we, bijvoorbeeld, de gevolgen van het broeikaseffect kunnen counteren door een globale gedragsverandering te stimuleren. In vergelijking met de opwarmingsproblematiek is de strijd tegen antibioticaresistentie zelfs klein bier.
DOOR DIRK DRAULANS
In sommige Europese landen worden per kop van de bevolking vier keer meer antibiotica voorgeschreven dan elders.
