Ons land besteedt uitwijzingen graag uit aan potige privé-firma’s.
Sinds een paar jaar zendt België honderden Afrikaanse deportees niet langer naar hun land van herkomst, maar naar Abidjan in Ivoorkust, waar de privé-firma Budd hen opvangt en verder verscheept. Het lokale kantoor van de Franse onderneming Budd wordt geleid door een zekere Faustin, die volgens iedereen over ?wonderbaarlijke kontakten” beschikt. Voor zo’n 5.000 frank per kop, zorgt hij er wel voor dat de jongens thuis komen. Het is vaak niet eens nodig dat ze papieren hebben : Faustin zorgt voor reisdokumenten en doet het verdere transport. Volgens een rijkswachter gebeurt dat soms wel brutaal : ?Ze nemen de depo’s erg hardhandig van ons over. Soms worden ze echt in elkaar gestampt.”
De uitwijzing van illegalen is een miljoenenbusiness geworden, en dus proberen ook privé-ondernemers op die markt te springen. James T. Budd, oorspronkelijk een korrespondent van maritieme verzekeringsfirma’s, heeft zijn kantoor aan de Champs Elysées in Parijs. Hij legt mij uit dat ?de toekomst van de deportatie” in de privé-sektor ligt, en hij is in de wolken over zijn overeenkomst met de Belgen, niet alleen met de rijkswacht, maar ook met Sabena. Sabena zendt soms grote groepen Afrikanen via Budd terug. De rijkswacht doet dat bijvoorbeeld met Zaïrezen, want sinds 1993 vinden ze rechtstreekse missies naar Kinshasa ?te onveilig” voor zichzelf althans.
In België zijn, bij gebrek aan reglementering en toezicht, wel meer experimenten mogelijk. Zo begonnen de Antwerpse zeevaartpolitie en rijkswacht er in 1995 mee om illegalen naar de luchthaven te laten vervoeren en in het vliegtuig te laten escorteren door een obscuur firmaatje van bodyguards : Sias. Het Antwerpse bedrijf is niet eens erkend als beveiligingsfirma, zoals wettelijk verplicht is. Hun motto : ?Geen woorden maar daden.” Het kwam al herhaaldelijk tot forse vechtpartijen. Ook Sabena Security, de veiligheidsdienst van Sabena, gaat weleens illegalen ophalen in Antwerpen om ze dan in het vliegtuig te escorteren. Voor een verzorgde uitwijzing naar Afrika wordt 80.000 frank per escorte gevraagd, tickets niet inbegrepen.
De Nederlandse marechaussee, die voorstellen van Budd afwimpelde, heeft veel kritiek op het ?het Belgische systeem”. In feite geeft de overheid een order om iemand naar een bepaald land te escorteren. Kan zo’n ?marsbevel” aan een privé-firma worden uitbesteed ? Niemand kontroleert dan wat met de deportees gebeurt, laat staan waar ze uiteindelijk terechtkomen. Toen twee Liberianen van Antwerpen naar Ivoorkust werden verstuurd, kwam al snel een geruststellende fax van Budd : ?Verstekelingen goed ontvangen. Zitten nu in politiebewaring in Abidjan.”
