Hannes Cattebeke
Hannes Cattebeke Freelance journalist voor onder meer Knack

Volgens Michel Vermaerke van Febelfin, de federatie van de financiële sector, is de bankenwereld sinds 2008 wel degelijk veranderd. ‘Niemand zoekt nog naar winstmarges van 25 procent.’

Hoe komt het dat de banken weer behoorlijke winsten maken, en via welke producten verloopt dat? (Jo Verwimp, Asse)

MICHEL VERMAERKE: Als we íéts geleerd hebben in 2008, dan is het wel dat een grootbank die verlies lijdt een zeer groot gevaar betekent voor de hele economie. Mensen mogen zich niet blindstaren op de winst van 3 tot 5 procent die de banken nu maken. Die is nodig om de noodzakelijke kapitaalbuffer aan te leggen. Om bij te blijven moeten we ook fors kunnen investeren, zoals in de verdere digitalisering en beveiliging. Het Internationaal Monetair Fonds maakt zich momenteel eerder zorgen dat de winsten van de banken te laag zijn dan te hoog. Niemand is op dit moment nog op zoek naar winstmarges van 20 of 25 procent. De Belgische banken voeren nu een vrij klassiek beleid – Brussel is Wall Street niet. Derivaten, die nodig zijn voor de exportfinanciering en om vaste rentevoeten op hypothecaire kredieten aan te kunnen bieden, maken nog ongeveer 3 procent uit van het totale bedrag dat de Belgische banken beleggen. De toezichthouders waken ook van heel dichtbij over een gezond evenwicht.

Zou men in de toekomst directieleden van een bank niet burgerlijk aansprakelijk kunnen stellen om excessen waarbij miljarden werden verspild te vermijden? (Hugo Lanckbeen, Brussel)

VERMAERKE: Alle begrip voor de vraag, het systeem heeft een paar jaar geleden inderdaad zijn zwaktes getoond en daarom moest het worden hervormd. Maar het is een misvatting dat banken of bankiers niet burgerlijk of strafrechtelijk aansprakelijk gesteld kunnen worden voor hun fouten. In dat soort rechtszaken vraagt het echter veel tijd voordat alles helemaal onderzocht is, waardoor misschien de indruk ontstaat dat er niets mee gebeurt. Daarnaast zijn bankiers en banken ook onderworpen aan de controle van de nationale toezichthouders, en voor grootbanken vanaf november 2014 van de Europese Centrale Bank. Die kan beslissen dat een bankier niet meer geschikt is om nog te functioneren, en ze kan individuele boetes opleggen tot 5 miljoen euro. In weinig andere sectoren bestaat er een dergelijk controlesysteem.

In hoeverre is Febelfin geloofwaardig als zijn voorzitter mee aan de basis ligt van het Fortis-debacle en in een resem processen in het beklaagdenbankje zit? (Jan Lagasse, Knokke-Heist)

VERMAERKE: Ten eerste is het allerminst zo dat de voorzitter van Febelfin in z’n eentje dingen kan beslissen. Al onze standpunten worden binnen de raad van bestuur bij consensus genomen. (Voorzitter) Filip Dierckx moet dus rekening houden met de 270 financiële instellingen die wij vertegenwoordigen. Bij mijn weten is hij in geen enkele zaak veroordeeld of zelfs nog maar in beschuldiging gesteld. Het Fortis-debacle kan hij natuurlijk niet uitwissen, maar zowel bij de toezichthouder, in de Wetstraat als in de academische wereld geniet hij bij velen een erg goede reputatie. In volle storm is hij op het dek blijven staan. Febelfin heeft sinds de crisis van bij de eerste dag voluit meegewerkt aan parlementaire commissies en de aanpassing van het bankensysteem. Onze voorzitter trekt mee aan de kar. Ik zie dus niet in waarom we hem als sector zouden moeten brandmerken.

Vraag van de week

Wereldwijd komt naar schatting 25 procent van alle toegevoegde waarde uit de financiële sector. Is die winst niet veel te hoog voor een sector die zelf niets toevoegt? (Jan Paulussen, Oelegem)

VERMAERKE: Het klopt niet dat banken zelf niets toevoegen. Integendeel, door de risico’s die wij aangaan pompen we zuurstof in de economie. We maken investeringen mogelijk voor het bedrijfsleven en veel mensen kunnen een woning kopen dankzij onze hypothecaire leningen. Een andere toegevoegde waarde van de banken die we misschien wat meer moeten benadrukken is het betaalsysteem. In vergelijking met de meeste andere landen is dat in België zeer geavanceerd en goedkoop. We zijn hier ook een efficiënte dienstverlening gewoon. Vraag dat maar aan Belgen die in het buitenland een rekening willen openen. En als de bankensector per jaar netto 5 miljard euro toegevoegde waarde boekt, dan vloeit daar 3 miljard van naar de overheid. Dat is drie keer meer dan andere sectoren.

Volgende week: Uw vragen over ebola aan Jan Clerinx (Tropisch Instituut). Mail uw vragen naar mijnvraag@knack.be. De vraag van de week wordt beloond met 2 filmtickets.

Hannes Cattebeke

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content