Prominente landgenoten geven hun advies aan de toekomstige koning
Excellentie, U hebt het geluk gehad om nooit met dit probleem geconfronteerd te worden. Uw kinderen zal het waarschijnlijk ook bespaard blijven. Maar voor heel wat jongeren in uw land is het een harde realiteit: werkloosheid.
Bijna één op de vier Belgische jongeren zit zonder werk. Tot 30 procent van de afgestudeerden heeft na een jaar zoeken nog altijd geen job. Maar dat zijn natuurlijk droge, nietszeggende cijfers, dus ik neem het graag op mij om ze voor u concreet te maken. Ik vind het namelijk erg belangrijk dat u voeling hebt met deze problematiek. Het gaat om de jongste generatie Belgen op de arbeidsmarkt. Zoals Marie, een intelligente, gemotiveerde jonge vrouw die in 2012 afstudeerde als master in de afrikanistiek. Ze begon meteen te solliciteren. Maar één jaar en meer dan tachtig sollicitatiebrieven later is ze nog altijd werkloos. Dit hele proces is enorm teleurstellend en frustrerend. Ze twijfelt aan haar capaciteiten en aan haar toekomst. Niet alleen door de afwijzingen, maar ook vanwege de financiële consequenties van haar situatie. In België is het namelijk zo dat je als afgestudeerde twaalf maanden moet wachten voordat je recht hebt op een summiere uitkering. De inschakelingsuitkering, heet ze. Sinds 1 januari 2012 is de wachttermijn nog met drie maanden verlengd. Hoe je dat eerste jaar na het afstuderen financieel doorkomt, dat is jouw probleem. Of dat van je ouders.
Begrijpt u me niet verkeerd, Excellentie. Natuurlijk moet je werklozen in tijden van economische crisis niet te veel pamperen. Dat mag het niet té comfortabel zijn om werkloos te zijn. Na de speech van Jan De Nul weet ik, net als iedereen, dat de helft van de Belgen die zouden kunnen werken níét aan het werk is. Dat is een zeer prangend probleem, dat niet opgelost wordt door met geld te gooien. Maar het is niet die groep, die al jaren overleeft op zijn werkloosheidsuitkering, die door deze maatregel geraakt wordt. Het zijn de pas afgestudeerde jongeren die in het zand bijten. Een groep waar in geloofd en geïnvesteerd zou moeten worden, in plaats van op bespaard. Die zonder enige vorm van inkomsten van de ene sollicitatie naar de andere holt en steeds tegen dezelfde muur aan loopt: ‘We zoeken iemand met meer ervaring.’
Dat brengt me bij mijn tweede punt. Hoe bouw je tegenwoordig ervaring op als je nergens de kans krijgt om te starten? Werkgevers moeten besparen. Ze kunnen geen extra werkkrachten aannemen, maar er moet wel nog heel wat werk verzet worden. Hoe lost men dat op? Met onbetaald werk: stages en vrijwilligerswerk. Want ach, waarom zou je jongeren betalen om voor je te werken als je ze ook níét kunt betalen? Als ze toch wanhopig genoeg zijn om ervaring op te doen binnen de sector? Schaamteloos is het. Grof. En niet alleen tegenover de jongeren. Want de jobs die zij gratis uitvoeren, zijn vaak ook oorspronkelijk betaalde jobs van oudere werknemers. Kijk naar de sociale en culturele sector in Antwerpen, waar men nu beslist om zwaar te snoeien in de budgetten en tegelijkertijd stelt dat er niets zal veranderen ‘omdat men vrijwilligers kan inzetten’.
Misschien haalt u nu wat verongelijkt de schouders op. Misschien ziet u het probleem niet. Misschien hebt u een medisch geschoold achterneefje dat meteen na het afstuderen werk vond. Dat kan. Jeugdwerkloosheid is niet in elke sector even erg. Mijn broer studeerde af als master in general management, en die jongen had een job voor hij ‘headhunting’ kon zeggen. Ook als handelsingenieur of architect vind je snel werk. En ach, die werkloze jongeren kunnen nog altijd met z’n allen knelpuntberoepen gaan invullen. Lekker optimistisch denken van: ‘Hier met die cement, er schuilt vast een prima metselaar in me!’
Is dat dan waar we naartoe willen? Een maatschappij waarin jongeren op hun achttiende kiezen voor een studierichting die hen het meeste kans oplevert op de arbeidsmarkt, ongeacht hun persoonlijke interesses en aanleg? Ik weet niet hoe dat bij u zit, maar als ik in het ziekenhuis lig, word ik liever behandeld door een gemotiveerde, getalenteerde verpleegster dan door één die het doet voor de werkzekerheid. Die stuntelig een vijfde poging doet om mijn bloed te prikken, terwijl ze vloekt en denkt: had ik maar afrikanistiek gestudeerd.
Ik wens u het beste met uw nieuwe job, Excellentie.
Heel wat jongeren zijn alvast jaloers.
Sofie Peeters (26) Reportagemaakster (Femme de la rue)
