De waarheid loont. Alleen in de politiek werkt dat anders.

Het is haast uniek dat dat vorige week driemaal op rij gebeurde. Eerst maakte Vlaams minister Frank Vandenbroucke (SP.A) net geen brandhout van vijf jaar Paars, en zo ook van zijn eigen bijdrage aan dat project voor een actieve welvaartsstaat. De overheidsfinanciën zijn structureel niet op orde, het dwingende dossier van de vergrijzing wordt veel te zacht aangepakt en er is geen gestroomlijnd beleid, omdat de verschillend samengestelde regeringen in dit land elkaar meer tegenwerken dan dat ze samenwerken.

Vervolgens deed Karel De Gucht (VLD) zijn duit in het zakje. Tijdens zijn eerste Afrika-reis als federaal minister van Buitenlandse Zaken noemde hij man en paard. België trekt veel geld uit om in Congo de overgang naar een democratische rechtsstaat mogelijk te maken. Maar De Gucht heeft in dat onmetelijke land nauwelijks politici gezien of gehoord, die daartoe bijdragen.

Dichter bij huis draaide de Antwerpse OCMW-voorzitster Monica De Coninck (SP.A) evenmin om de hete brei. In De Morgen haalde ze vlijmscherp uit naar de obstructiepolitiek van een aantal carrièrejagers aan de top van de OCMW-administratie. Die hebben allerlei redenen om een vernieuwend sociaal beleid niet te steunen en De Coninck is dat ‘kotsbeu’.

Het trio zaaide wind en oogstte storm. De ‘professor’ van de Vlaamse socialisten weet intussen dat hij zijn partij ‘enorme schade’ heeft toegebracht en de rechterzijde van het politieke spectrum in de kaart heeft gespeeld. ‘Kuifje in Congo’ heet een diplomatieke onbenul te zijn, die de relaties met de bevolking in de voormalige kolonie nodeloos wist te verstoren. En ‘madam’ De Coninck mocht al eerder de hoon van haar voorganger incasseren omdat ze financiële transparantie aan een publieke dienst durft opleggen.

Niet eens merkwaardig is dat de reacties grotendeels gelijklopen. De analyses worden niet tegengesproken noch aangevochten. Integendeel, men geeft toe dat ze juist zijn. Alleen, het tijdstip en de plaats waarop ze naar buiten werden gebracht, blijken verkeerd. De vorm deugt niet. Een klassieker: niet de boodschap, maar de boodschapper ligt onder vuur.

‘Slimme mensen, domme politici’, zo luidt een diskwalificatie van het beleefde soort. De spelregels en machtsmechanismen maken dat in de politiek gelijk krijgen belangrijker is dan gelijk hebben. Niemand hoeft zich er bijgevolg nog over te verbazen dat slimme mensen geen zin hebben om politieke verantwoordelijkheid te dragen, of allang betreuren dat ze dat ooit besloten te doen. Maar zo diskwalificeert de politiek op termijn vooral zichzelf.

Patrick Martens

In de politiek is gelijk krijgen belangrijker dan gelijk hebben.