“Vamps & Tramps”, de turbulente werken en daden van Camille Paglia : rad van tong.

CAMILLE PAGLIA, Amerikaanse van nationaliteit en Italiaanse van temperament, is een kreng, zo’n vrouwtje met scherpe nagels dat krabt en nijpt. Of ze is een wraakgodin, net wat voor haar, met haar hang naar wat klassiek en heidens is. Ze bestudeerde grondig en gedreven de seksuele onder- of boventoon in de kunst, van de oudheid tot in de moderne tijd, en klopte met dit lijvige akademische hoogstandje aan bij verschillende uitgevers. De achtste accepteerde “Sexual Personae”, dat een internationale hit werd, in het Nederlands onder de titel “Het seksuele masker”.

Zo kwam het dat Paglia laat en wraakzuchtig, extra uitdagend en zelfverzekerd de intellektuele arena betrad waarin ze haar opvattingen wilde laten zegevieren, waarin ze haar historisch onderbouwde visie wilde geven op de spanningen tussen heidense krachten en joods-kristelijke waarden, natuur en kultuur, vrouw en man. “Ik neem het laat-romantische standpunt in dat alle grote dingen in de geschiedenis van de mens zijn bereikt in weerwil van de natuur. Wetgeving, kunst en technologie zijn verdedigingsmechanismen, apollinische grenzen die worden getrokken tegen de dionysische turbulentie van de natuur. “

Dat is haar onderwerp, de slingerbeweging tussen het apollinische bezweren en het dionysische bewegen. “Ik haat dogma’s, in welke vorm dan ook. Ik haatte ze bij de katolieke kerk en de meisjespadvinderij in de jaren vijftig en ik haat ze bij de huidige homo-aktivisten en het officiële feminisme. We moeten geen bekrompen, starre, hypokriete clichés meer dulden ; net zomin als humorloze, voorgeschreven blabla. ” Dat is haar stijl, balancerend tussen krachtig en twijfelend.

XTC.

Paglia is een heerlijk dissidente feministe. Ze steekt haar tong uit naar het “officiële” feminisme in de VS, de brave puriteinse opvattingen van blanke, huilerige middle-class vrouwen en specialisten in het slachtofferdenken. De vrouw als prooi, de man als jager, de penis als wapen, pornografie als XTC, verkrachting als overwinningsritueel, zulke bietebauwverhalen vindt Paglia al te simplistisch. Zij vertelt over de vrouw als oermoeder, de man zoekend naar haar tepel en doorstotend naar haar geheim, de penis als een prachtig instrument en leuk speelgoed, pornografie als een aardse, dionysische kunst, verkrachting als een wanhoopsdaad.

Ze verkondigt de Madonna-versie van het feminisme met de superster als lichtgevend model, de verleidelijke vamp, de vrijbuitende tramp die ruikt naar seks, de drijfkracht in dier en mens. “De seksualiteit is in onze tijd een gladiatorengevecht geworden, waarbij mannen en vrouwen, homo’s en hetero’s naar elkaar uithalen en elkaar ophitsen om hun eigen positie te verdedigen”, stelt Paglia in “De arena kent geen wetten”. Het essay staat centraal in haar nieuwe bundel “Vamps & Tramps”, de opvolger van “Seks, kunst en Amerikaanse kultuur” waarin ze “Het seksuele masker” popularizeerde.

In het combattieve “De arena kent geen wetten” laat ze mannen en vrouwen hun seksuele lusten botvieren, roept ze naar de enen “zet ‘m op ! ” en naar de anderen “doe er wat mee ! ” Ze zoekt naar regels die de strijdende partijen gelijke kansen geven. “De uiteindelijke wet van de seksuele arena is persoonlijke verantwoordelijkheid en zelfverdediging, ” meent ze. “We moeten bereid zijn voor onszelf op te komen, zonder de infantiliserende geruststelling van steun van buitenaf, zoals traumaverwerkingsterapie, klachtenmeldpunten en rechtbanken. “

Ze toont zich een supporter van hetero-vrouwen die weten hoe ze mannen moeten aanpakken, en van artistiek gevoelige en kwetsbare jongens die zich tot homo’s ontpoppen. Toch is biseksuele gevoeligheid haar eigen seksuele “persona” haar ideaal, “en dat is de les van de kunstgeschiedenis, die ons blootstelt aan de vele verrukkelijke vormen van menselijke schoonheid”, aan de Venus van Botticelli en de naakte Griekse jongelingen van Michelangelo.

MEDIAGEIL.

Verkrachting is een barbaarse aanval op het sterke bastion vrouw, de oorlog der seksen vereist strategieën zoals elke andere strijd, hoeren horen erbij en porno is schokterapie overweegt Paglia, genoeglijk zittend op de tribune van de seksuele arena.

Ze verwoordt haar opvattingen als altijd persoonlijk en treffend, maar herhaalt zich in “Vamps & Tramps”, weer een kanjer van een boek. Het voorspel tot het arena-hoofdstuk is een ode aan de fallus, de weergave van een Londense tv-produktie. Aan het naspel lijkt geen einde te komen : de lezer wordt vergast op alles wat ze de jongste jaren zei of schreef en op alle stunts die ze uithaalde, zoals een wandeling door New York in gezelschap van ene Glennda Orgasm.

Dat alles is interessant en amusant zolang het niet te intern-Amerikaans wordt, een zoveelste variatie is op een al behandeld tema of vervalt in de image-building van de zeer mediageile Paglia zelf.

In plaats van via honderden bladzijden opeengehoopte lektuur, zouden de turbulente werken en daden van Camille Paglia beter tot ons komen in hun oorspronkelijke vorm, bijvoorbeeld, als kranteartikel wat het in “Vamps & Tramps” voorkomende “Diana Regina”, over Lady Di, overigens deed. Op die manier zou haar stem polemischer en nóg uitdagender klinken en zou de aktualiteit van wat ze zegt zoals over Woody Allen (“de kunstenaar als zondebok”) of Hillary Clinton (“de moderne carrièrevrouw”) niet verloren gaan.

“Ik houd van Hillary omdat ze een beetje een kreng is. Ze is scherp en rad van tong, ” schrijft Paglia. Het kan over de dissidente feministe zelf worden gezegd : scherp en rad van tong, een beminnelijk kreng. Paglia is een biezonder geslaagde intellektuele versie van Madonna.

Brigitte Raskin

Camille Paglia, “Vamps & Tramps”, Prometheus, Amsterdam, 604 blz., 1100 fr.

Paglia : Madonna-feminisme.