Ook België gaat rekeningrijden, zij het schoorvoetend.
Het is al vele jaren het troetelkind van alle verkeerseconomen. Rekeningrijden wil zeggen dat je een verkeersbelasting int die in verhouding staat tot de ‘last’ die weggebruikers werkelijk veroorzaken en tot de kostprijs van de infrastructuur die ze gebruiken. Dat wil zeggen: een hogere belasting voor wie veel gebruikmaakt van de weg of voor wie een wagen gebruikt die meer vervuilt.
In ons land bestaat tot op heden alleen een forfaitaire verkeersbelasting. Je betaalt, weliswaar in verhouding tot de fiscale pk van het voertuig, hetzelfde bedrag, ongeacht of je je wagen veel of weinig gebruikt. Vrachtwagens boven de 12 ton moeten een eurovignet hebben; dat is een systeem dat in 1994 met de ons omringende landen werd overeengekomen en variaties toelaat in verhouding tot de milieuklasse en het aantal assen.
Duitsland stapte in 2003 al uit het eurovignetsysteem en werkt voor vrachtwagens sinds 2005 met een stelsel van rekeningrijden. Dat Duitse systeem lijkt nu de inspiratiebron te vormen voor wat België gaat doen: de gewesten (bevoegd voor verkeer in ons land) hebben beslist om samen het rekeningrijden voor vrachtwagens boven de 3,5 ton in te voeren, vanaf 2013. Om het technisch uit te werken en te implementeren, kijken ze uit naar een privépartner. Net als in Duitsland, waar de firma Toll Collect eerst de technologie ontwikkelde en vervolgens het hele systeem mocht installeren én uitbaten.
Ook bij ons is het de bedoeling de vrachtwagens te laten betalen voor het gebruik van welbepaalde wegen: in eerste instantie auto- en ringwegen, maar afhankelijk van wat een gewest als behoefte aanvoelt, ook andere. Zoals ongewenste sluiproutes. Omwille van de soepelheid op dit vlak en ook om het verkeer niet meer te stremmen dan files al doen, komen er geen tolhuisjes, maar wordt geopteerd voor satelliet- en gps-technologie. Dat houdt in dat vrachtwagens een speciaal toestel aan boord moeten hebben, dat het gebruik van de tolwegen bijhoudt. Te kopen of, voor vrachtwagens die het maar af en toe nodig hebben, te huren. De transportsector hoopt natuurlijk dat bestaande toestellen (zoals die nodig in Duitsland) ook in ons land bruikbaar zullen zijn.
In principe willen de gewesten het rekeningrijden ook voor personenwagens overwegen, maar hier houden de ministers de boot toch nog af: te complex, zo heet het, in allerlei opzichten. In tegenstelling tot vrachtwagens worden personenwagens immers ook gebruikt voor privéverkeer en klaarblijkelijk schept dat voor sommige politici een hinderpaal. Intussen wordt de tijd verdreven met een aantal proefprojecten: die moeten meer duidelijkheid scheppen over wat rekeningrijden voor personenwagens in de praktijk zou inhouden. Uitbreidbaarheid naar personenwagens toe is wel een criterium voor het systeem dat voor de vrachtwagens ontwikkeld moet worden.
De huidige autobelasting, op basis van het aantal fiscale pk, verdwijnt. Zolang er voor personenwagens geen rekeningrijden is, komt er een wegenvignet. Elektronisch dan wel. Niet iets wat je in de wagen bij je houdt, maar waarvoor een website checkt of je betaald hebt. Het verschil met het huidige systeem is dat ook buitenlandse weggebruikers voor het gebruik van onze wegen kunnen meebetalen.
Luc Baltussen
