De Belgische banken kochten goedkoop belastingkrediet in het buitenland. Het al sukkelende Anhyp krijgt de volle lading.

DE BEDIENDEN van spaarbank Anhyp kregen de afgelopen dagen door hun voorzitter van het direktiekomitee Carl Holsters een bouwvakkershelm opgezet. Het mocht wel. Holsters (49), die bij wijze van saneringsoperatie een maand geleden het bevel overnam van Claude de Villenfagne de Vogelsanck, had hen veel slecht en weinig goed nieuws te vertellen. De bank vecht honderden juridische oorlogjes uit in Frankrijk wegens slechte vastgoedkredieten ; het faillissement van de beursgenoteerde vastgoedgroep Comuele, die weggleed in Russische mafia-bindingen, kan miljarden kosten ; het krediet aan het Antwerps Sportpaleis blijft onzeker ; enkele fiskale geschillen gaven aanleiding tot huiszoekingen ; het zoeken naar een partner of overnemer duurt lang en er is nog zo een en ander. Het goede nieuws luidt dat, door de verkoop van een groot pakket aandelen in Fortis-AG, voldoende financiële weerstand tegen het lopende onheil beschikbaar is. En vooral dat de aktie “herbouwen” de bank in honderd dagen op een nieuw en dit keer goed spoor zal zetten.

De bedienden hadden nauwelijks hun veiligheidshelm tegen vallende brokstukken opgezet of daar donderden vele tonnen fiskaal beton omlaag. Het Brussels parket verspreidde een mededeling over fiskale fraude van ondernemingen in België de grootste die ooit werd ontdekt en vermeldde daarin alleen Anhyp met naam.

RAZEND.

Zo erg had Carl Holsters het niet verwacht. “Als de BOB uitrukt, lijkt dat op misdaadbestrijding. Dat kan een kumulatie-effekt veroorzaken. Onze zelfstandige agenten reageren razend op de bank. Er is niet veel meer nodig om de klanten te doen afhaken. “

Nochtans bevindt Anhyp zich in goed gezelschap. Sedert enkele tijd doen de Biezondere Belastinginspektie (BBI) en de Biezondere Opsporingsbrigade (BOB) meer banken aan, op zoek naar onfrisse fiskale dossiers. Zij hebben speciale belangstelling voor Crédit Lyonnais Belgium, Paribas Bank Belgium, Kredietbank, Crédit Général, Duménil Leblé en Generale Bank. Maar het gerecht is het hardnekkigst en meest loslippig over Anhyp. Holsters vermoedt dat de fiskus en het gerecht, voor een fiskaal probleem dat alle banken delen, een middelgrote bank aanpakken om te vermijden dat een grote het hele banksysteem destabilizeert.

Wat hebben de banken dan wel op hun kerfstok ? Zij liepen te entoesiast door de fiskale achterpoort van de forfaitaire buitenlandse belasting (FBB). De FBB bood een belegger die buitenlandse obligaties koopt en verkoopt de mogelijkheid in België een belastingkrediet op te bouwen. Enorm veel papier verhandelden banken voor hun klanten in Italië, maar ook in Latijns-Amerika in het geval van Anhyp, bijvoorbeeld, Uruguayaanse obligaties. In die landen betaalden investeerders belasting op hun rente een belachelijk lage voorheffing, stijl 0,50 procent , inkomsten die door België geen tweede keer werden belast. De winst bedroeg snel vijftien procent. De fiskus aanvaardde het stelsel eigenlijk alleen voor professionelen, banken dus, maar die lieten hun klanten meefeesten. Vaak gingen de operaties gepaard met fiktieve aan- en verkopen, ter indekking, wat oplichting en valsheid in geschrifte heet, en met ontduiking van de beurstaks via Luxemburgse dochters.

De fiskus is vooral geïnteresseerd in de operaties van 1989, om de verjaring van die zaken te vermijden. Ook, omdat vanaf 1990 de FBB werd ingeperkt, door alleen een belastingkrediet te geven voor de werkelijk in het buitenland betaalde roerende voorheffing. Maar in al dan niet frauduleuze vorm, ging bij sommigen het feest na 1990 door. Bij de “gewone kontrole” in 1990 sloot de belastingadministratie met een aantal banken, onder meer Crédit Lyonnais, Paribas en KB, akkoorden met een bijkomende aanslag. De Biezondere Belastinginspektie stootte op nieuwe gegevens, en de meeste van die akkoorden werden opgezegd.

DRIE MILJARD.

Afgelopen week deelde het Brussels parket mee dat een zestigtal “zeer belangrijke Belgische vennootschappen met elk een winst voor belastingen van meer dan 100 miljoen frank” intekenden op een fiskaal produkt met de voordelen van de forfaitaire buitenlandse belasting dat nu als frauduleus doorgaat. Samen met de verdoken kommissie is, volgens de BBI, aldus zeven miljard frank aan belastbare winst voor de fiskus ontdoken. Dat staat snel voor een belastingontduiking van drie miljard frank, het ekwivalent van een volwassen besparingsmaatregel in de sociale zekerheid bij een begrotingsberaad.

Anhyp is, via twee voormalige juridische medewerkers en de Luxemburgse dochter Banilux, blijkbaar ver met de FBB gegaan. Afgezien daarvan bekende het staalbedrijf Sidmar, een à 28 procent Vlaams overheidsbedrijf (Gimvindus), buitenlandse obligaties te hebben gekocht om belastingwinst te maken.

Voor de Antwerpse spaarbank Anhyp is het verhaal kritisch. De “zeer katolieke bank van de adelijke families” (het aandeelhoudersschap ligt vooral bij de families Vanderlinden en Van de Put, naast Fortis-AG, Almanij en Définance) was immers aan een ommekeer begonnen. Dat gebeurde onder druk van Maurice Lippens, de topman van Fortis-AG. De bank was te groot geworden voor een traditioneel familiaal beheer. Een partner of overnemer moet ze een nieuw ankerpunt geven. Er zijn kandidaten de Bank Brussel Lambert heeft belangstelling en ook de Nederlandse groep ING toont interesse maar alle samenvallend onheil kan een en ander bemoeilijken. Direktievoorzitter Carl Holsters maakt zich vooral zorgen om de vraag of hij de tijd krijgt om “te herbouwen”. En wat doet het duizendtal personeelsleden ? De demotivering is nu al groot en straks volgt er nog een serieus afslankingsprogramma.

G.D.

Anhyp-baas Carl Holsters : race tegen de tijd.