De slijtstof die banden en remschijven achterlaten op het wegdek is enorm vervuilend, zo blijkt uitnieuw Noors en Nederlands onderzoek. De milieu-impact van wagens beperkt zich niet tot de uitlaatgassen.
Elk jaar belandt in Nederland niet minder dan duizend ton bandengruis in de waterkringloop, wijst onderzoek van de Open Universiteit uit. Dat bandengruis bestaat uit ultrafijne stukjes die door de wrijving met het wegdek loskomen van de banden. Bij elke snelheidsdrempel, elke bocht, elke keer afremmen en optrekken blijft er een stukje van de band achter op het wegdek. Per jaar is al dat achterblijvende gruis goed voor 130.000 autobanden.
Volgens nieuw Noors onderzoek is bandengruis goed voor bijna de helft van het fijn stof. Microdeeltjes van losgekomen plastic verspreiden zich in de lucht of spoelen bij de eerste regenbui weg in het bodemwater. We ademen het bandengruis in, drinken het op via ons kraantjeswater, en krijgen het ook binnen met de vissen en de schaaldieren die de microplastics in zee opslokken. Per gram mosselen eten we één plasticdeeltje, toonden Vlaamse zeewetenschappers aan. Niet verwonderlijk als je bedenkt dat 270.000 ton plastic ronddrijft in de oceanen. En daar heeft ons rijgedrag dus voor een deel mee te maken.
Een oplossing is niet voor binnenkort. Het afbreekbare natuurrubber van de vroegere autobanden was niet bestand tegen de hoge snelheden waarmee we vandaag in Europa rondrijden, en werd daarom bij personenwagens vervangen door synthetisch rubber. Enkel trucks rijden nog altijd met natuurrubber. Hoogleraar rubbertechnologie Anke Blume laat in Trouw optekenen dat het zinkoxide in synthetisch rubber toxisch is, met name voor het zeeleven. Onderzoekers zijn nu op zoek naar een alternatief, maar helemaal biologisch afbreekbaar zullen de autobanden daardoor ook niet worden.
Het Nederlandse onderzoek maakt duidelijk dat de milieu-impact van een wagen zich niet beperkt tot de uitlaatgassen. ‘Bij elke autorit komt er een wolk van deeltjes los’, zegt Maarten Messagie, milieuexpert van de onderzoeksgroep MOBI van de VUB. ‘Het gaat om veel meer dan de kooldioxide (CO2) en de stikstof in de uitlaatgassen. Banden slijten af in de vorm van fijn stof, maar dat geldt ook voor de remschijven en het wegdek. Elk product heeft natuurlijk een impact op het milieu. Niet alleen een wagen. Maar omdat een auto zo zwaar is en zoveel energie verbruikt, is de impact ervan veel groter.’
Jelle Henneman
‘Bij elke autorit komt er een wolk van deeltjes los. Niet alleen de CO2 en de stikstof in de uitlaatgassen.’
