Reserves voor verlies én een mega-reorganizatieplan : de nieuwe baas van Daimler-Benz, Jürgen Schrempp, begint op een schone lei.
Bij de aandeelhoudersvergadering op 24 mei verwachtte vertrekkend topman Edzard Reuter voor het Duitse moederbedrijf Daimer-Benz nog een winst van een miljard mark, omgerekend twintig miljard frank. Een maand later waarschuwde zijn opvolger Jürgen Schrempp voor een verlies van één tot twee miljard mark. En twee weken geleden maakte hij bekend dat Daimler-Benz alleen al de eerste helft van dit jaar een verlies van 1,6 miljard mark (dik dertig miljard frank) heeft geleden.
Daar zit dan nog eens de voorziening in voor de ingrijpende reorganizaties, die Schrempp van plan is. Die wordt pas in het tweede halfjaar verwerkt en zal “duidelijk meer dan een miljard mark” bedragen. Het betekent allemaal nog niet het failliet van Duitslands grootste industriële concern, maar wel een deuk in zijn geloofwaardigheid.
Analisten en journalisten namen de voorspellingen van Edzard Reuter al jaren met een flinke korrel zout. De topman van Daimler-Benz schrok er niet voor terug bij elke perskonferentie de langverwachte ommekeer in de resultaten aan te kondigen. Steevast vielen zijn verwachtingen te optimistisch uit.
Als Reuter een verdubbeling van het bedrijfsresultaat aankondigde, bleek het minder dan een jaar later gehalveerd. Het sukses van zijn visie, een geïntegreerd technologieconcern, bleef een eeuwige belofte.
Op het laatst geloofden zelfs zijn kommissarissen hem niet meer. Hoewel zijn kontrakt nog tot eind 1995 liep, werd Reuter te verstaan gegeven dat hij op de aandeelhoudersvergadering op 24 mei 1994 moest vertrekken. Hij mocht kommissaris worden, maar werd geen voorzitter, zoals hij gehoopt had. Direkt na zijn aantreden gaf Schrempp concerncontroller Martin Berger opdracht om alle cijfers te herrekenen met een dollarkoers van 1,45 mark, en voor de twee weken geleden bekendgemaakte halfjaarcijfers zelfs op 1,38 mark.
ZWAKKE DOLLAR.
Lucht- en ruimtevaartpoot DASA (Daimer-Benz Aerospace) ontvangt al zijn inkomsten in dollars, terwijl de kosten hoofdzakelijk in keiharde marken betaald worden. Bij een ongewijzigde kostenstruktuur en een dollar van 1,38 mark zal de huidige orderportefeuille in de toekomst verliezen opleveren van 1,2 miljard mark. Verliezen waarvoor Schrempp nu meteen een voorziening heeft getroffen.
Als de dollar de komende jaren hoger uitvalt, dan zal veel van het nu gepresenteerde verlies weer terugkeren in de vorm van meevallers. Bij de huidige koers van 1,45 mark komt dat neer op 400 miljoen mark, een derde van de getroffen voorziening. Dat Schrempp voor volgend jaar duidelijk verbeterde resultaten belooft, is dus niet zo verwonderlijk als wel lijkt na dit megaverlies.
Jürgen Schrempp hoeft bovendien niet héél Daimler-Benz aan te pakken. Sommige delen van het concern doen het heel goed. Tussen de verschillende takken van Schrempps rijk bestaat echter nauwelijks enig verband. Wat dat betreft, is er van Reuters geïntegreerde technologieconcern niet veel terecht gekomen.
Bovendien zijn het nu al jarenlang dezelfde onderdelen die voor problemen zorgen. Schrempp hoeft niet om te kijken naar Mercedes-Benz, dat doet Helmut Werner wel. De bestuursvoorzitter van de autotak heeft enkele forse reorganizaties moeten doorvoeren, maar nu ligt het bedrijfsresultaat met 1,5 miljard mark ook weer de helft hoger dan het eerste halfjaar van 1994.
Eeuwig probleemkind is elektronicapoot AEG, dat zijn verlies juist zag verdubbelen tot 600 miljoen mark. Voor AEG is het recept al jarenlang duidelijk. Belangrijke aktiviteiten als kantoorautomatizering en huishoudelijke apparaten werden al verkocht. De rest moet ook de deur uit, op zijn minst in een joint-venture met een onderneming die er wel raad mee weet, zoals het Zweeds-Zwitserse Asea Brown Boveri dat de spoorwegsystemen van AEG onder zijn hoede neemt.
Nee, ook als bestuursvoorzitter van heel Daimler-Benz is Schrempps belangwekkendste zorg nog steeds de lucht- en ruimtevaartpoot DASA, de divisie die hij zelf jarenlang leidde. Het bedrijfsresultaat bedroeg het afgelopen halfjaar 1,6 miljard mark, negatief. Schrempp moet dus zijn eigen winkeltje opruimen. Het plan daarvoor ligt klaar en heet “Dolores”, een afkorting voor dollar-low-rescue.
BANENVERLIES.
Het Dolores-plan is opgesteld door McKinsey en moet ervoor zorgen dat DASA zelfs bij een dollar van 1,35 mark nog winstgevend kan produceren. Zomaar de produktie overhevelen naar landen met lagere lonen is uitgesloten, al zal geprobeerd worden meer van de toeleveranciers in dollars te betalen.
Schrempp denkt de kosten in Duitsland zelf zodanig te kunnen verlagen dat ook die koers van 1,35 geen problemen meer oplevert. Dat wekt enige verbazing, want als dat nu zo maar kan, waarom heeft de ex-DASA-chef dat dan niet veel eerder gedaan ? Het antwoord is : de politiek. Een reorganizatie als in Dolores wordt voorgesteld, gaat duizenden, zo niet tienduizenden banen kosten. Dergelijke getallen stuiten niet alleen op verzet bij de vakbonden, maar ook bij de Duitse politiek, waarvan DASA voor zijn orders bijvoorbeeld het nieuwe Europese gevechtsvliegtuig afhankelijk is.
Schrempp wil in één keer schoon schip maken, niet alleen in zijn cijfers, maar ook in de organizatie. Als hij Dolores er door krijgt, staat het tweede halfjaar nog een reorganizatievoorziening van meer dan een miljard mark te wachten. Maar als hem dàt lukt, komt ook al het geld uit zijn voorziening over de eerste helft van dit jaar weer terug als meevallers. Jürgen Schrempp heeft dan voor de ommekeer bij Daimler-Benz gezorgd, door zijn eigen DASA eindelijk op orde te brengen.
Jan Paul Grollé
(c) Copyright Knack/FEM
De autotak Mercedes-Benz heeft zijn operatie achter de rug en maakt weer winst.
Jürgen Schrempp kan alleen goed doen bij Daimler-Benz.
