Hoe is het intussen met de Agusta-affaire ? Het is voorlopig wachten op het verslag van prokureur-generaal Jacques Velu van kassatie bij de bevoegde kamerkommissie.

ZAL HET HOF van kassatie van het parlement de verlenging vragen van de opheffing van de onschendbaarheid van de SP-voormannen Louis Tobback, Frank Vandenbroucke en Navo-baas Willy Claes ? Of valt voor de betrokken politici het doek over de Agusta-affaire ? Dit alles moet de komende dagen duidelijk worden. Wellicht nadat prokureur-generaal Jacques Velu van kassatie zijn bevindingen aan de bevoegde kamerkommissie heeft voorgelegd.

Als kassatie van het pas verkozen parlement opnieuw de opheffing van de onschendbaarheid van Tobback, Vandenbroucke en Claes vraagt, zullen Velu en raadsheer Francis Fischer die aanvraag met nieuwe bewijslasten moeten staven. En die lijken, momenteel, niet voorhanden.

De jongste uitstap van de Luikse enquêteurs naar Italië leverde weinig, om niet te zeggen niets op. De geplande ondervraging van commercieel direkteur Enrico Guerra van Agusta, die destijds in België over het helikopterkontrakt onderhandelde, draaide helemaal in de soep. Via de tekst over de parlementaire handelingen, gefaxt door een journalist van de BRTN-televisieredaktie, waren de verdedigers van Guerra er achter gekomen dat tegen hun kliënt een internationaal aanhoudingsbevel liep. Het stond met zoveel woorden in het verzoekschrift van Velu. Van ondervragingen zonder meer kon volgens de advokaten geen sprake meer zijn. Gevolg : opnieuw tijdverlies voor raadsheer Fischer en onderzoeksrechter Véronique Ancia en meteen een verkeken kans om de verklaringen van gewezen minister Willy Claes van Ekonomische Zaken te toetsen aan de beweringen van Guerra.

De berichten uit Zwitserland zijn al evenmin hoopgevend. Voorlopig kregen Fischer en Ancia daar van het gerecht niet veel meer te horen dan wat ze al wisten. Namelijk dat de Brusselse advokaat Alfons Puelinckx, die met Agusta een kommissie-overeenkomst tekende, en gewezen adjunkt-sekretaris van de SP Luc Wallyn gelinkt waren met de Zwitserse ABN-AMRO-rekeningen van de nepvennootschap Kasma Overseas. Om een volledig inzicht te krijgen in alle Kasma-rekeningen moet het Luikse gerecht opnieuw een verzoek indienen bij de Zwitsers. En die krijgen stilaan in de gaten dat de hele Agusta-kwestie niets te maken heeft met de moord op de Luikse PS-topman André Cools. En moord is, samen met onder meer het witwassen van drugsgeld, één van de weinige aanleidingen voor de Zwitsers om hun bankgeheim ten behoeve van buitenlandse speurders te lichten. De kans dat Fischer en Ancia in de toekomst bij hen een blauwtje lopen, is dus niet gering.

WATERDICHT ?

Het Luxemburgse gerecht is er wellicht al langer van overtuigd dat er geen verband bestaat tussen Agusta en de moord op Cools. Zelfs na drie Luikse aanvragen om de plaatselijke rekeningen van Wallyn en Puelinckx open te breken, laat het nog altijd niets van zich horen.

Uit de ondervragingen van de betrokken politici, van die van de vier beklaagden SP-penningmeester Etienne Mangé, Puelinckx, Wallyn en ex-kabinetschef Johan Delanghe van Ekonomische Zaken, die nagenoeg drie maanden in de Lantin-gevangenis vertoefden , en de talloze huiszoekingen hebben Fischer en Ancia nog altijd geen waterdicht korruptie-dossier kunnen opbouwen. Vermoedens, aanwijzingen, pistes bij de vleet, maar het rokend pistool blijft onvindbaar.

Zeker blijft alleen dat Agusta 51 miljoen frank aan Mangé uitbetaalde via Kasma Overseas. Afgezien daarvan beschikt het gerecht ook over het ontvangstbewijs, getekend door Mangé, voor 60 miljoen afkomstig van de Franse vliegtuigbouwer Dassault. In het Franse luik, waarvan het onderzoek nog volop loopt, klinkt steeds hardnekkiger het gerucht dat Dassault niet 60 maar 90 miljoen zou hebben betaald. Dertig miljoen zou naar allerlei tussenpersonen zoals Puelinckx’ Syrische vennoot Mohammed Bashi zijn gevloeid, zoniet naar andere partijen.

Minstens één getuige, gewezen Flag-topman Paul Leen, die een aantal keren werd gehoord niet in het justitiepaleis in Luik maar in een hotel in Herstal , wees de speurders op de opvallende ommezwaai in november/december ’88 bij de Volksunie. Die partij zat toen nog in de federale koalitie en zwenkte van straf tegen de Agusta-aankoop naar pro-aanschaf. In het Dassault-dossier rollen ook namen van Luikse PSC-kopstukken over de tong. Maar over dit alles tast het gerecht volkomen in het duister zolang de Zwitsers en Luxemburgers niet alle geheimen van de Kasma-rekeningen prijsgeven.

Opvallend : in een gesprek op maandag 28 mei met Etienne Mangé dat, ondanks diens protest, op vrijdag 2 juni door Het Nieuwsblad-De Standaard in extenso werd afgedrukt, geeft de penningmeester toe het ontvangstbewijs voor de Franse gift te hebben getekend. Maar hij laat na te ontkennen dat hij het Franse geld, of een deel ervan, opstreek. Mangés verdedigers echter houden het op de totale onschuld van hun weliswaar naïeve kliënt in de Dassault-historie.

FAKTUUR.

Intussen werden zowat alle plaatselijke SP-kopstukken ondervraagd over het geld dat ze in de periode ’89 -’91 van Mangé kregen toegestopt. Die ondervragingen verliepen in alle diskretie. Behalve voor Vlaams minister Luc Van den Bossche, die niet had begrepen dat de speurders best naar Brussel wilden komen en zelf naar Luik stoof.

Tegelijk spitten de enquêteurs voort in de boekhoudingen van de vele VZW’s rond de SP, hopend daarmee alvast de besteding van de Agusta-miljoenen rond te krijgen. Daarbij stoten ze af en toe op allerlei wetenswaardigheden. Bijvoorbeeld, in het geval van het Instituut voor Plaatselijke Socialistische Aktie (Ipsa), een VZW destijds in het leven geroepen door voorzitter Frank Vandenbroucke ter ondersteuning van de plaatselijke mandatarissen. Blijkt dat Ipsa, konstant in geldnood, minstens één keer een studie liet bestellen door een Vlaams SP-kabinet en daarvoor zo’n drie miljoen faktureerde. Of dat allemaal veel zoden aan de Agusta-dijk zet, is zeer de vraag. Maar het laat al wel uitschijnen dat het gerecht zich niet zomaar zal neerleggen en ootmoedig bekennen dat het met lege handen staat. Wellicht wachten de SP, intern dan, nog enkele penibele momenten.

Ook al omdat het onderlinge wantrouwen in de SP-rangen, ondanks het recente verkiezingssukses, groot blijft. Vandenbrouckes vrijmoedige verklaringen tegenover raadsheer Fischer, onder meer over zijn voorganger Karel Van Miert die hem tot twee keer zou hebben gekontakteerd om de violen te stemmen, brachten enkele SP-kopstukken aan de kook. Vandaar allicht het verzet van “de verloren generatie” tegen een mogelijke terugkeer van Frank Vandenbroucke, als vice-premier, in de volgende regering. Die post moet in handen blijven van de huidige vice-premier, Johan Vande Lanotte. Dat werd voorzitter Tobback meteen na de verkiezingen met zoveel woorden duidelijk gemaakt. Vandenbroucke van zijn kant weet zich dan weer gesterkt door zijn karrevracht voorkeurstemmen en de onomwonden steun en genegenheid van de voorzitter.

EXTERN MEDEWERKER.

De kiezer mag dan de SP hebben vrijgesproken, het gerecht heeft de Agusta-zaak vooralsnog niet geseponeerd. Het onderzoek naar betalingen van zwarte premies gaat gewoon door. Onder meer in verband met de beweringen van nationaal sekretaris Linda Blomme, die volhoudt dat zowel de partijboekhouder, een sekretaresse en haar voorgangster Carla Galle deels in het zwart werden betaald.

In verband met betalingen die Galle in ’89 verrichtte en waarmee zij volgens het Luikse gerecht valsheid in geschrifte pleegde , bezochten de speuders bedrijven die de Brusselse SP verkiezingsmaterieel leverden. Maar daar werd geen spoor van de binnenkomende betalingen gevonden. Probleem dus, of voor Galle of voor de bedrijven in kwestie.

Minder problemen zijn er, voorlopig, voor Mangé. Zijn professionele toekomst blijft, mede met de steun van SP-voorzitter Tobback, voor een tijd verzekerd. Mangé is opnieuw, zij het als extern medewerker en met loonverlies, aan de slag bij BATC, het bedrijf dat de luchthaven van Zaventem exploiteert. Een oplossing die bij de raad van bestuur van BATC al vrij snel werd aangekaart en verdedigd door gedelegeerd bestuurder en gewezen Acec-topman Pierre Klees.

Klees was, meteen na de aanhouding van Mangé, de initiatiefnemer voor het interne onderzoek bij BATC in verband met eventuele onregelmatigheden bij de toekenning van onder meer de bouwkontrakten voor de nieuwe Zaventemse terminal. Groot was de opluchting toen, enkele weken later al, alle gekontrakteerde bouwbedrijven signaleerden dat bij BATC geen onoirbare praktijken waren gepleegd.

Tijdens een van de laatste zittingen van de Luikse kamer van inbeschuldigingstelling waar Mangé moest verschijnen kon zijn advokaat dan ook een passage voorlezen uit een brief van Klees, waarin de BATC-baas Mangé als een fideel medewerker aanprees. Doorgaans wordt met dit soort moraliteitsgetuigenissen gewacht tot het eigenlijke proces. Maar zo hoorden de Luikse rechters, en vooral de speurders, het ook eens van een ander.

R.V.C.

SP-penningmeester Etienne Mangé blijft onder de pannen bij BATC.

Raadsheer Francis Fischer vangt bot in Italië.