Vóór de reddingsoperatie van Dexia eind september 2008 is noch de federale overheid, noch het Vlaamse, Waalse of Brusselse Gewest rechtstreeks betrokken in de kapitaalstructuur van Dexia. Wanneer Dexia in de problemen komt, probeert minister van Financiën Didier Reynders (MR) eerst nog de boot af te houden en te doen alsof de bestaande aandeelhouders van Dexia zelf maar hun problemen moeten oplossen. Gezien de toestand van de overheids-financiën lijkt het hem na de peperdure ingreep voor Fortis niet wenselijk dat de federale overheid opnieuw in de bres springt voor een bank. Die stelling blijft geen halve dag overeind.
De bestaande grote Belgische aandeelhouders (Ethias, Arco en Gemeentelijke Holding) zitten immers veel te krap bij kas om de noodzakelijk geachte kapitaalverhoging bij Dexia tot een goed einde te brengen. Na Fortis moet de federale regering dus ook Dexia noodgedwongen bijspringen om een faillissement af te wenden. Maar de federale regering vindt tegelijk dat de andere overheden nu ook maar eens een helpende hand moeten uitsteken. De steden, gemeenten en provincies zijn trouwens al betrokken via de Gemeentelijke Holding (met dan nog 17 procent in Dexia). Ook de drie regio’s worden erbij geroepen. Voor Vlaanderen komen Frank Vandenbroucke (SP.A) en Dirk Van Mechelen (Open VLD) mee onderhandelen (minister-president Kris Peeters (CD&V) vertoeft in Japan, maar neemt voordurend aan de besluitvorming deel, telefonisch en via conference call). Voor Brussel schuiven Guy Vanhengel (Open VLD), Charles Picqué (PS) en Benoît Cerexhe (CDH) mee aan, en voor Wallonië Jean-Claude Marcourt (PS).
Uiteindelijk wordt beslist dat de Belgische federale overheid 1 miljard bijdraagt aan de totale kapitaalverhoging van 6 miljard, de Vlaamse overheid 500 miljoen, de Waalse overheid 350 miljoen en de Brusselse overheid 150 miljoen euro. Samen zorgen die overheden zo voor 2 miljard euro. De Gemeentelijke Holding legt daarnaast 500 miljoen euro bij. In ruil daarvoor krijgen de overheden aandelen van Dexia tegen een uitgifteprijs die volgens de vennootschapswetgeving dus uitkomt op 9,90 euro. De federale overheid wordt op die manier voor 5,7 procent deelgenoot van Dexia. De drie gewesten samen hebben een even grote participatie.
Veel plezier hebben de overheden sindsdien nog niet beleefd aan hun inbreng. De koers van Dexia stort in, en Dexia heeft ook geen dividend uitgekeerd, maar wel zogenaamde bonusaandelen in 2010 (de federale overheid bijvoorbeeld voor 20 miljoen euro, en de Vlaamse overheid voor 10 miljoen).
Wat betekent dat concreet? Vandaag lijdt de federale overheid op haar kapitaalinbreng van 1 miljard euro pakweg 700 miljoen verlies (het Rekenhof raamde de waarde van de federale overheidsparticipatie op nog amper 340 miljoen in het begin van oktober 2010, en sindsdien is de koers nog gedaald). Het Vlaams Gewest investeerde 500 miljoen door zijn spaargeld in het Vlaamse Toekomstfonds in te zetten, maar zag daarvan ongeveer 350 miljoen wegsmelten (het Vlaamse Toekomstfonds boekte in zijn rekening van 2008 al meteen een minwaarde van 338 miljoen euro). Het Waals Gewest verloor op dezelfde manier 250 miljoen, en het Brussels Gewest 100 miljoen euro. Alle overheden samen raakten zo in hun boeken in totaal zeker 1,4 miljard euro kwijt met de redding van Dexia (dit is zonder rekening te houden met de gevolgen voor de Gemeentelijke Holding, zie verder).
Met het argument dat Dexia ‘stabiel’ moet worden gehouden, blijven de overheden in de bank participeren. ‘Er is geen zicht op een mogelijke afbouw’, luidt het. En natuurlijk kan worden gehoopt dat de koers van Dexia ooit weer zal stijgen richting 10 euro, maar de eerste financiële analist die gelooft dat zo’n stijging van meer dan 300 procent voor een bankaandeel en zeker voor Dexia tot de mogelijkheden behoort, moet nog geboren worden.
Dexia mag dan wel met belastinggeld gered zijn van de ondergang, op enige winst hoeft niet te worden gerekend. Integendeel. Dit is nog maar een eerste voorbeeld van hoe we met z’n allen opdraaien voor de redding van Dexia. Want er is bijvoorbeeld ook nog de participatie van verzekeraar Ethias in Dexia, waarvan we ook allemaal de gevolgen zullen mogen dragen.
