Factcheck Factcheck Factcheck: besmettingen in eerste twee weken na vaccinatie zeggen niets over effectiviteit vaccins In een video-interview zegt professor psychologie Mattias Desmet (UGent) dat een studie zou aantonen dat bij gevaccineerde ouderen 40 procent meer coronabesmettingen worden vastgesteld dan bij niet-gevaccineerde ouderen. Die uitspraak blijkt misleidend: de cijfers slaan op de eerste twee weken na vaccinatie, wanneer patiënten nog niet beschermd zijn.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Robert Malone is niet de uitvinder van de mRNA-vaccins Een interview van de website Doorbraak met Robert Malone wordt gedeeld op Facebook. In het interview toont Malone zich bezorgd over de veiligheid van de coronavaccins. De tekst bevat enkele feitelijke onjuistheden. Zo is Malone niet de uitvinder van de mRNA-vaccins en zitten de in ons land gebruikte vaccins tegen het coronavirus niet meer in testfase 3.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, het Martinelli-virus bestaat niet Op sociale media blijft al sinds 2017 een bericht opduiken dat waarschuwt voor een "video op WhatsApp genaamd Martinelli". Als u die video opent, zou uw telefoon worden gehackt. Daar is niets van aan.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, dit zijn Britse voetbalfans die naar het EK kijken Een Nederlandse blogsite post een foto van 'Britse voetbalfans die in kooien feest vieren vanwege corona'. De foto doet veel mensen de wenkbrauwen fronsen maar blijkt authentiek. Hij werd gemaakt tijdens de match Engeland-Kroatië op 13 juni. De supporters zitten in bubbels van 6, zoals de Britse coronaregels voorschrijven.
Factcheck Factcheck Factcheck: door te wiebelen kun je wat extra calorieën verbranden, maar je valt er niet van af 'Van wiebelen val je af.' Dat lazen we in Het Laatste Nieuws. Maar het is overdreven.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, onze coronavaccins zitten niet meer in experimentele 'fase 3' Alle coronavaccins die in België in Nederland worden gebruikt, zitten in fase 4 van het vaccinonderzoek. Dat wil zeggen dat ze zijn goedgekeurd voor gebruik en dat de gegevens over de vaccinatie van de bevolking worden bijgehouden en opgevolgd. Een op sociale media vaak gedeelde afbeelding stelt dat de vaccins nog steeds 'in fase 3' zitten. Dat klopt niet.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, het is niet bewezen dat vaccins de vruchtbaarheid en menstruatiecyclus beïnvloeden Een Vlaamse vrouw postte op 26 juni een foto van een krantenknipsel dat stelt dat de coronavaccins een negatieve invloed zouden hebben op zwangere vrouwen en dat de vaccins de menstruatiecyclus zouden veranderen. Dat klopt niet. Er is geen bewijs dat de vaccins invloed hebben op de vruchtbaarheid of menstruatiecyclus.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, autopsie toont geen verspreiding van spike-eiwitten in alle organen Volgens posts en artikels die circuleren op Facebook en Twitter zouden bij een eerste autopsie van een tegen corona gevaccineerd persoon spike-eiwitten in alle organen teruggevonden zijn. Dat zou wijzen op een coronabesmetting. Het coronavaccin zou de verspreiding van het coronavirus zelfs in de hand werken. Dat klopt niet. Uit de autopsiestudie worden foutieve conclusies getrokken.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat ziekenhuisopname 12-jarige te wijten is aan vaccinatie Volgens een bericht op Twitter zou een 12-jarige ineengeklapt zijn na een coronavaccinatie. De foto's bij dat bericht blijken afkomstig uit Canada. De persoon die de foto's als eerste online plaatste, stelt zelf dat er geen bewijs is voor een verband met de vaccinatie.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, stress tijdens de zwangerschap bepaalt het geslacht van de baby niet 'Stress tijdens de zwangerschap bepaalt het geslacht van de baby.' Dat lazen we in Goed Gevoel. Maar dat moet ernstig genuanceerd worden.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen verband tussen vaccinatie en overlijden van vier British Airways-piloten Volgens berichten op sociale media zijn vier piloten van British Airways overleden als gevolg van hun coronavaccin. Daarvoor bestaat geen bewijs. Het is niet zeker dat de vier piloten gevaccineerd waren, en voor drie van hen is een andere doodsoorzaak bekend.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Greta Thunberg ontkent de klimaatcrisis niet in deze clip De Nederlandse Instagrampagina Foute Boel NL verspreidt een clip waarin klimaatactiviste Greta Thunberg zou ontkennen dat er een klimaatcrisis aan de gang is. Dat klopt niet. Het gaat om een gemanipuleerde video, waarin cruciale zinnen van Thunberg werden weggeknipt.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, het klopt niet dat drie mensen een 'aanval' kregen in het Genkse vaccinatiecentrum Volgens berichten op Facebook kregen drie mensen op 17 juni een 'aanval' na hun coronaprik in het vaccinatiecentrum Limburghal in Genk. Dat klopt niet. Niemand kreeg een 'aanval'. Er vielen die dag wel kort na elkaar drie mensen flauw. Volgens de dokter van het vaccinatiecentrum was dat vooral te wijten aan de hitte.
Factcheck Factcheck Factcheck: weinig bewijs voor stelling dat 'wie veel alcohol drinkt, vaker gestoken wordt door muggen' Volgens een op sociale media veelgelezen artikel wordt 'wie veel alcohol drinkt, vaker gestoken door muggen'. Het (schaarse) wetenschappelijke onderzoek naar het fenomeen lijkt een verband aan te tonen tussen alcoholgebruik en muggenbeten. Maar om te stellen dat het ook geldt voor muggensoorten in België, is meer onderzoek nodig.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze cijfers tonen geen lage vaccinwerkzaamheid Een afbeelding die op Facebook en Twitter circuleert, stelt aan de hand van percentages dat de coronavaccins veel minder effectief zijn dan algemeen wordt aangenomen. De geciteerde cijfers zijn overgenomen uit een commentaarstuk in het wetenschappelijke magazine The Lancet, maar ze worden verkeerd geïnterpreteerd en kloppen daardoor niet.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, vrouwen slapen niet beter naast een hond dan naast een man of kat 'Uit onderzoek is gebleken dat vrouwen beter zouden slapen met een hond dan met een man of kat aan de zijde.' Dat beweerde Chris Dusauchoit op Radio 1. Maar het is niet wetenschappelijk bewezen.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat Schotense school leerlingen verplicht om halal te eten Op Twitter en Facebook doet het gerucht de ronde dat een school in Schoten leerlingen verplicht om halal te eten. De aanleiding daarvoor is wellicht een kookles waarbij halalburgers werden gebakken. Volgens de directrice van de school waren leerlingen niet verplicht die op te eten.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, Brusselse politie gebruikte luidsprekers om mensen te informeren over vliegtickets naar Marokko In een Brusselse straat roept de politie via haar luidsprekers om dat er geen vliegtickets meer beschikbaar zijn van Royal Air Maroc, zo zien we in een video op Facebook. De video is echt. De politie wilde zo naar eigen zeggen vermijden dat 'mensen onnodig moesten wachten in een rij waarin ze dicht bij elkaar stonden'.
Factcheck Factcheck Factcheck: massaal bekeken filmpje van 'bezorgde' West-Vlaamse vader bevat meerdere onwaarheden over coronavaccins In een filmpje dat viraal gaat op sociale media uit een West-Vlaming zijn bezorgdheid over het coronabeleid en de vaccinatiecampagne. Zijn betoog bevat een aantal feitelijke onwaarheden over de coronavaccins.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, niet enkel gevaccineerden mogen op deze bankjes zitten Een foto die gedeeld wordt in de Nederlandse Facebookgroep Bullet News toont een sticker die op een bankje in de Nederlandse stad Utrecht kleeft, en waarop staat dat enkel gevaccineerden op het bankje mogen zitten. Dat laatste klopt niet. De stickers zijn vals.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, het klopt niet dat meer dan de helft van de nieuwe covidpatiënten gevaccineerd is Volgens een Facebookbericht zou meer dan de helft van de nieuwe covidpatiënten gevaccineerd zijn. Dat klopt niet. Doorbraakinfecties - besmettingen bij mensen die volledig gevaccineerd zijn - vertegenwoordigen in ons land slechts 2,33 procent van alle infecties. In de VS is dat niet meer dan 1,4 procent. Bovendien veroorzaakt de grote meerderheid van de doorbraakinfecties geen symptomen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, het Europees Parlement stemde niet voor een verbod op Zwarte Piet Een opnieuw opgedoken tweet van 't Scheldt beweert dat verschillende Belgische Europarlementsleden voor een verbod op Zwarte Piet stemden. Dat klopt niet. Het Europees Parlement keurde vorig jaar een niet-bindende resolutie goed, waarin het gebruik van 'blackface' - de praktijk waarbij het gezicht zwart wordt geschminkt als karikatuur van een Afro-Amerikaanse slaaf - wordt veroordeeld, maar van een verbod is daarin geen sprake. Bovendien stemde Hilde Vautmans (OpenVLD) tegen het amendement over blackface.
Factcheck Factcheck Factcheck: dat 13 procent van de mannen ooit verkracht werd, is een overschatting '13 procent van de mannen wordt in zijn leven ooit verkracht.' Dat beweerde N-VA-parlementslid Valerie Van Peel in het federaal parlement. Maar het is een overschatting.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Ihsane Haouach organiseerde geen 'toneel waar man en vrouw gescheiden zitten' Ihsane Haouach, de vrouw die werd voorgedragen als regeringscommissaris voor het Instituut voor de Gelijkheid van vrouwen en mannen, zou een toneelstuk hebben georganiseerd waarbij het publiek gescheiden zat volgens sekse. Dat klopt niet. Ze speelde wel mee als actrice in een productie van theatergezelschap Ras El Hanout waarvan in 2014 één benefietvoorstelling gespeeld werd met een balkon gereserveerd voor vrouwen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, er zijn geen '483 procent meer' miskramen in Israël Op Facebook en Twitter wordt een Israëlisch krantenartikel gedeeld waaruit zou blijken dat het aantal miskramen in het land met 483 procent gestegen is. Er wordt een link gesuggereerd met de coronavaccinaties. Beide beweringen kloppen niet. Het artikel van de Israëlische krant is bovendien zelf een factcheck, die een claim van een Britse antivaxerswebsite weerlegde.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat Ivermectine aantal coronadoden in India en Mexico spectaculair deed dalen Volgens een artikel op de Nederlandse website Xandernieuws zou het aantal coronadoden in India en Mexico spectaculair zijn gedaald door het toedienen van het medicijn Ivermectine aan covidpatiënten. Daarvoor bestaat echter geen bewijs.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze trucks rijden niet naar een biomassacentrale Een foto van trucks die grote wolken met zwarte rook de lucht in blazen en die geladen zijn met boomstammen wordt veelvuldig gedeeld op sociale media. Volgens het commentaar bij de foto zijn ze 'onderweg naar een biomassacentrale'. Dat is onjuist, de trucks nemen deel aan een race in Canada. Dat er bomen worden gekapt om energie op te wekken klopt, maar daar heeft deze foto niets mee te maken.
Factcheck Factcheck Factcheck: waarschuwing in mondmasker is gevolg van strenge Amerikaanse consumentenwet Een foto op Facebook toont een label in een mondmasker dat waarschuwt voor kanker en voortplantingsschade. De foto is echt, maar blijkt een gevolg van een erg strenge Californische consumentenbeschermingswet, die elk risico wil uitsluiten. Volgens toxicoloog Jan Tytgat wegen de mogelijke nadelen van enkele uurtjes zo'n masker te dragen vermoedelijk niet op tegen de voordelen ervan.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, het coronavaccin levert Pfizer in 1 jaar niet evenveel winst op als Viagra 'De winstbedragen geboekt met Viagra worden nu met de vaccins al in één jaar behaald.' Dat zei PVDA-parlementslid Gaby Colebunders in de Commissie voor Sociale Zaken, Werk en Pensioenen. Maar het klopt niet.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, mondmaskers veroorzaken geen zuurstoftekort en geen kanker Een bericht op sociale media stelt dat mondmaskers kanker zouden veroorzaken. Dat klopt niet. Aan de oorsprong van de claim ligt een oude meme die gebaseerd is op een verkeerde interpretatie van het werk van de Duitse kankeronderzoeker Otto Hamburg. In het begin van de coronacrisis koppelden socialemediagebruikers die foute interpretatie aan het dragen van mondmaskers.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, video toont geen geweld tegen een Jood in 'Duitsland anno 2021' Vlaams Parlementslid Filip Dewinter (Vlaams Belang) deelt op Twitter een video waarin een Jood een schop krijgt van een voorbijganger. Volgens Dewinter zijn het beelden 'uit Duitsland anno 2021'. Dat klopt niet. Het zijn beelden uit de Russische hoofdstad Moskou die minstens drie jaar oud zijn.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, koffie vóór het sporten verhoogt onze vetverbranding 'Koffie vóór het sporten verhoogt onze vetverbranding.' Dat lazen we in Goed Gevoel. En het klopt.
Factcheck Factcheck Factcheck: Ja, deze video toont hoe Indiase kinderen covid-wissers inpakken op een onhygiënische manier In een filmpje dat circuleert op sociale media worden neuswissers voor PCR-testen ingepakt. De beelden zijn echt, het tafereel speelde zich in India af. Onderzoek leert dat het om wissers gaat die in België niet worden gebruikt.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de neergeschoten BLM-activiste Sasha Johnson postte geen racistische tweets Op sociale media wordt een tweet gedeeld over het tot slaaf maken van witte mensen, die wordt toegeschreven aan de onlangs neergeschoten Britse BLM-activiste Sasha Johnson. Kamerlid Dries Van Langenhove (VB) vermeldt de tweet in een filmpje. De tweet blijkt echter afkomstig van een nepprofiel.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, het Moderna-vaccin bevat geen chloroform Een Facebookvideo zou aantonen dat het Moderna-vaccin chloroform bevat. Dat klopt niet. Er is verwarring ontstaan tussen het lipide of vetdeeltje SM-102, dat daadwerkelijk in het Moderna-vaccin zit, en het chemische product met de merknaam 'SM-102', dat voor 90 procent bestaat uit giftig chloroform.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Amerikaanse overheid meldt geen groot aantal overlijdens door coronavaccin Op Facebook circuleert een bericht dat er in de Verenigde Staten 'in de laatste 20 jaar evenveel mensen stierven aan alle vaccins als aan de covid-19-prik'. Dat klopt niet. De cijfers waarop die berichten zich baseren gaan niet over overlijdens door vaccinatie, maar na vaccinatie. Een oorzakelijk verband is niet aangetoond.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de coronamaatregelen verzwakken immuniteit van jonge kinderen niet In een filmpje dat viraal gaat op Facebook toont een jonge vader zich ongerust. De lockdowns en de hygiëne- en afstandsmaatregelen zouden volgens de man verhinderen dat jonge kinderen immuniteit opbouwen. Dat klopt niet, zeggen specialisten.
Factcheck Factcheck Factcheck: UV-straling veroorzaakt een groot deel van huidveroudering, maar geen 90 procent '90 procent van de huidveroudering wordt veroorzaakt door UV-straling.' Dat lazen we in Metro. Maar het is overdreven.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit is geen Afghaans meisje dat aan een bomaanslag is ontsnapt Kamerlid Darya Safai (N-VA) post op 10 mei een foto van een huilend meisje, met in haar armen enkele schoolboeken. Volgens Safai zou het een Afghaans kind zijn dat ternauwernood aan een terroristische aanslag van de taliban is ontsnapt. Dat klopt niet. De foto werd genomen in 2014 in de Gazastrook na een bombardement van het Israëlische leger.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, niet 'ruim 10.000 mensen' liepen in optocht tegen coronamaatregelen Op 15 mei vond in Amsterdam een demonstratie plaats tegen de coronamaatregelen in Nederland. Op sociale media wordt geopperd dat er 10.000 à 12.000 deelnemers waren. Dat klopt niet. De gemeente Amsterdam schat het aantal aanwezigen op 2500. 10.000 blijkt in elk geval een flinke overschatting.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, de gemiddelde Belg is verdikt tijdens de coronapandemie 'De Belg is gemiddeld 2,1 kilo verdikt tijdens de pandemie.' Dat beweerde Pierre-Alexandre Billiet, docent retailmanagement, in Humo. En het klopt deels.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de vaccinatiegraad is niet lager in Antwerpen dan in de rest van het land In een interview met radiozender Q-Music vertelde premier Alexander De Croo (Open VLD) dat de lagere vaccinatiegraad vooral een probleem is van de grote steden, 'zoals Brussel en Antwerpen'. In Brussel ligt de vaccinatiegraad inderdaad een stuk lager dan in de rest van het land, maar in Antwerpen blijkt dat niet het geval.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, foto bewijst niet dat Israël anno 2021 witte fosfor gebruikt als chemisch wapen Waarschuwing: deze factcheck bevat schokkende beelden. Op Instagram circuleert een foto die zou bewijzen dat Israël in het huidige conflict met Palestina witte fosfor gebruikt, een chemisch wapen. Het blijkt te gaan om de foto van een kind dat verminkt raakte door een aanval met witte fosfor in 2009, in de Afghaanse hoofdstad Kaboel.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, er is geen levend wezen te zien in het Pfizervaccin Op sociale media duikt een filmpje op waarin een microscopisch beeld van het Pfizervaccin te zien zou zijn. In het vaccin zouden levende organismen te zien zijn. Dat klopt niet. Volgens specialisten zitten er geen levende organismes in het Pfizer-vaccin.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, lokale krant plaatste foto met kerstboom bij artikel over drukte op 1 mei Op sociale media circuleren screenshots van een artikel over drukke winkelstraten op 1 mei met een foto waarop een kerstboom te zien is. Het blijkt te gaan om een fout van een Rotterdamse krant. Zij haalden het artikel offline na publicatie.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, deze foto werd in het Internationaal Ruimtestation genomen Een foto van een groep astronauten waarop niet-zwevend fruit te zien is zou bewijzen dat ze zich niet in de ruimte bevinden. Die bewering klopt niet. Het fruit is vastgemaakt met kleefband, wat gebruikelijk is in ruimtetuigen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit is geen foto van een Londense anti-lockdownmars Op sociale media circuleert een luchtfoto waarop een manifestatie in het Londense Hyde Park te zien is. Hij zou gemaakt zijn op 24 april 2021, tijdens een betoging tegen de coronamaatregelen. Dat klopt niet: de foto toont een anti-Brexitmars in oktober 2018.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, het World Economic Forum wil het eigendomsrecht niet afschaffen Op sociale media circuleert een afbeelding die de indruk wekt dat Klaus Schwab, de voorzitter van het Wereld Economisch Forum, ervoor pleit om het eigendomsrecht af te schaffen. Dat klopt niet. Een video met toekomstvoorspellingen is een eigen leven gaan leiden, zo blijkt.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, er bestaat geen optimaal tijdstip om opslag te vragen 'De optimale tijd om dit te doen is vaak aan het begin van de middag in de tweede helft van de week.' Dat lazen we in Metro. Maar het klopt niet.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, video's illustreren geen volkswoede omdat gevaccineerden sterven Video's van geweld uit India doen de ronde op sociale media. De mensen in de filmpjes zouden woedend zijn omdat er medeburgers sterven na een vaccinatie tegen het coronavirus. De video's tonen echter lokale protesten tegen de handhaving van coronamaatregelen en woede vanwege een fataal afgelopen politieachtervolging.
