Factcheck Factcheck Factcheck: positieve test met leidingwater betekent niet dat zelftest onbetrouwbaar is Facebookgebruikers berichten over positieve coronatests, uitgevoerd met kraantjeswater. Hét bewijs dat de tests onbetrouwbaar zijn, luidt hun conclusie. Onzin, zeggen specialisten. 'De tests zijn niet gemaakt om water of voedingsmiddelen te testen.'
Factcheck Factcheck Factcheck: het is niet aangetoond dat koffie beschermt tegen alzheimer 'Koffie drinken zou risico op ziekte van Alzheimer verminderen.' Dat lazen we onlangs in Metro. Maar er bestaat te weinig wetenschappelijk bewijs om van een oorzakelijk verband te spreken.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat deltavariant zichzelf uitroeit Volgens een Japans onderzoek zou de deltavariant van het coronavirus zichzelf vernietigen als gevolg van een te groot aantal mutaties. Experten van KU Leuven en UGent achten die conclusie weinig geloofwaardig. 'Mutaties leveren virussen net een voordeel op.'
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, het Wereld Economisch Forum maakte geen melding van de omikronvariant in juli Een screenshot van een artikel dat online circuleert, zou moeten bewijzen dat het Wereld Economisch Forum al in juli weet had van de omikronvariant. Dat klopt niet. Het artikel werd geüpdatet maar de datum van het artikel werd pas enkele dagen na de update aangepast.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, het resultaat van een coronasneltest ligt niet vooraf vast Op Facebook worden foto's gedeeld van verpakkingen van wattenstaafjes voor coronasneltests met de opschriften 'Positive Control' of 'Negative Control'. In de bijschriften wordt gesteld dat daarmee het bewijs is geleverd dat het resultaat van een coronasneltest vooraf vastligt. Dat klopt niet. De afgebeelde verpakkingen bevatten controlewattenstaafjes. Die worden niet gebruikt om stalen bij mensen af te nemen, maar om na te gaan of de test werkt.
Factcheck Factcheck Factcheck: gefabriceerd document over 'geplande' covidvarianten gaat wereldwijd viraal [VIDEO] Een tabel die afkomstig lijkt van de Gates Foundation en de Wereldgezondheidsorganisatie met een 'planning' van covidvarianten is een vervalsing. Nieuwe varianten van het coronavirus liggen nog niet op voorhand vast, zoals het gefabriceerde document wil doen uitschijnen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, video toont geen aanval met Russische helikopters in Mali In het West-Afrikaanse land Mali circuleert een video die een schietoefening met Russische helikopters in Mali zou laten zien. Dat klopt niet. Het gaat om beelden van een schietoefening met Zuid-Afrikaanse toestellen bij Bloemfontein. Knack werkte voor dit onderzoek samen met de Malinese partnerorganisatie Benbere.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Clouseau kant zich niet tegen de coronamaatregelen De populaire Vlaamse muziekband Clouseau zong onlangs in een satirisch programma op de Nederlandse televisie een aangepaste versie van zijn bekende nummer 'Daar gaat ze'. In die versie wordt de corona-aanpak van de Nederlandse regering op de korrel genomen. Veel socialemediagebruikers interpreteren het lied als een protestsong tegen de coronamaatregelen. Maar, zo benadrukt de manager van Clouseau, 'Kris en Koen Wauters kanten zich niet tegen de coronamaatregelen - die ze zelf netjes volgen - en ze staan achter de vaccinatie'.
Factcheck Factcheck Factcheck: koppels die elkaar online hebben ontmoet, hebben niet noodzakelijk meer kans om te scheiden 'Koppels die elkaar online hebben ontmoet, hebben meer kans om te scheiden.' Dat lazen we in De Telegraaf. Maar die uitspraak is onvoldoende onderbouwd.
Factcheck Factcheck Factcheck: eten bereiden in microgolf behoudt beter voedingsstoffen dan koken in water Volgens een populaire Instagrampost van een gezondheidsblogger zou eten bereiden in de microgolf voedingsstructuren aantesten en antioxidanten doden. Dat klopt deels, zeggen experts, maar dat wordt niet veroorzaakt door de microgolf an sich, maar door verwarming.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze Britse krant toont niet de 'echte' cijfers van vaccinatieschade Een video die circuleert op Facebook zou het reële aantal schadegevallen en doden ten gevolge van de covidvaccins in Groot-Brittannië, Europa en de Verenigde Staten laten zien. Dat klopt niet. Alle cijfers in de video komen uit monitoringsystemen waar mensen bijwerkingen van vaccinaties en geneesmiddelen kunnen melden. Zo'n melding betekent echter nog geen oorzakelijk verband met de vaccinatie.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit zijn geen tweets van de jurist van Viruswaarheid Op sociale media circuleren screenshots van Twitterberichten die van Jeroen Pols, de jurist van de Nederlandse actiegroep Viruswaarheid, zouden zijn. De tweets zouden aantonen dat Viruswaarheid rechtszaken aanspant 'om donaties binnen te slepen'. De tweets komen echter van een nepaccount.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont geen protest van Spaanse havenarbeiders tegen coronamaatregelen Een Spaanse video van schermutselingen tussen arbeiders en politie doet sommige Facebookgebruikers geloven dat er in de Zuid-Spaanse stad Cádiz een protest tegen coronamaatregelen plaatsvond. Dat klopt niet. De video werd gemaakt tijdens een staking van metaalarbeiders.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, media zwijgen coronarellen in Europa niet dood [VIDEO] Een video op YouTube stelt dat de reguliere media 'rellen over heel Europa' doodzwijgen. Dat klopt niet. De beelden die worden gebruikt, tonen een chaotisch antiregeringsprotest in Parijs maar geen rellen. Over echte rellen in verschillende Europese steden, wordt wel degelijk bericht.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, WEF-voorzitter Klaus Schwab werd niet gearresteerd Online circuleert het gerucht dat de voorzitter van het Wereld Economisch Forum, Klaus Schwab, gearresteerd zou zijn. Dat klopt niet. Het valse bericht is afkomstig van Conservative Beaver, een Canadese complotsite.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Canadese cannabisverkoop komt niet grotendeels van illegale producenten In een nieuwsbericht van Het Laatste Nieuws lazen we dat cannabis in Canada voor 'het grootste deel nog steeds door illegale producenten wordt verkocht'. Dat blijkt niet te kloppen. Canada legaliseerde de verkoop van cannabis in 2018.
Factcheck Factcheck Factcheck: reguliere media berichtten wel over rellen in Rotterdam Op Instagram en Twitter stelt iemand dat reguliere media niet zouden berichten over rellen in Rotterdam op 19 november. Dat klopt niet. Een korte online zoektocht leert dat er wel degelijk werd bericht over die rellen die ontstonden na coronaprotest.
Factcheck Factcheck Factcheck: uitspraken over gevaccineerden op intensieve zorg werden uit hun context gehaald De meeste covidpatiënten op de intensieve zorg zijn gevaccineerd, zo zeggen twee ziekenhuisartsen in een YouTubevideo die wordt gedeeld op sociale media. Het filmpje blijkt een montage van fragmenten uit twee interviews, waarbij cruciale informatie werd weggelaten.
Factcheck Factcheck Factcheck: niet bewezen dat melk de kans op borstkanker vergroot In een artikel van het magazine Santé wordt gesteld dat een glas melk per dag het risico op borstkanker met 50 procent verhoogt. Die claim, die ingaat tegen de heersende consensus, is niet bewezen: hij blijkt gebaseerd op één enkel onderzoek, dat bovendien een aantal zwakheden vertoont.
Factcheck Factcheck Factcheck: particulieren geven gemiddeld méér dan 18.000 euro uit aan een nieuwe auto 'Gemiddeld geeft een particulier vandaag de dag 18.000 euro uit aan een wagen.' Dat zei Reccino Van Lommel (Vlaams Belang) in het parlement. Maar het is een onderschatting.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze grafieken tonen geen 'global cooling' op Groenland Op sociale media circuleren vaak grafieken over de ijsmassa op Groenland. Die grafieken wekken de indruk dat er weinig of geen verlies zou zijn in ijsmassa. Dat klopt niet, het gaat over cherrypicking: alleen de data die deze foute aanname lijken te bewijzen worden getoond.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, deze video toont coronaprotest, maar niet tegen de coronapas Een video op sociale media zou een protestactie tonen tegen de Franse gezondheidspas. Dat klopt niet helemaal. De protestactie was gericht tegen de mondmaskerplicht, op het moment van de actie was er ook geen gezondheidspas nodig om toegang te krijgen tot de winkel in kwestie.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit filmpje toont geen Oostenrijks protest tegen nieuwe lockdownmaatregelen voor ongevaccineerden Online circuleert een filmpje waarin een protest in Oostenrijk te zien zou zijn. De betogers zouden zich tegen de nieuwe lockdownmaatregelen voor ongevaccineerden kanten. Dat klopt niet. Het filmpje werd in 2019 gemaakt en toont een optocht van supporters van de Duitse voetbalclub Borussia Mönchengladbach.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, het Oostenrijkse leger waarschuwt niet voor een geplande black-out Volgens de Nederlandse website Xandernieuws plant het World Economic Forum een Europese black-out van twee weken tussen oktober 2021 en maart 2022. Als bewijs citeert Xandernieuws het Oostenrijkse leger, dat de bevolking tips geeft om zich voor te bereiden op een langdurige stroompanne. Het Oostenrijkse leger heeft inderdaad zo'n bericht verspreid, maar heeft nooit gezegd dat een black-out gepland zou zijn.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, Groenland verloor in 10 jaar 3500 miljard ton ijs, maar er kwam ook bij 'In tien jaar tijd is er ongeveer 3500 miljard ton ijs van de ijskap van Groenland gesmolten', zo lazen we in een telexbericht dat in verschillende Vlaamse media verscheen. Dat klopt, maar het bericht vermeldt niet dat er ook ijs bijkwam in diezelfde periode.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, zeelucht is bij de gezondste van het land 'De gezondste lucht van dit land is aan de kust.' Dat zei Jean-Marie Dedecker in De Zevende Dag. En het klopt gedeeltelijk.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, er zijn geen plannen voor een Europees fonds voor 'schadeloosstelling van slachtoffers van de vaccins' Online wordt een document gedeeld waarin zou staan dat de Europese Unie een fonds zou willen oprichten voor het uitbetalen van schadevergoedingen na coronavaccinatie. Dat klopt niet: de EU heeft geen plannen voor zo'n fonds. Het document is een 'ontwerpresolutie' van een Europees Parlementslid, dat niet meer is dan een voorstel.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de algemene wereldintelligentie daalt niet sinds 1975 'Tot 1975 ging de algemene wereldintelligentie er op vooruit, maar sindsdien weer achteruit.' Dat lazen we onlangs in Het Laatste Nieuws. Maar het is sterk overdreven.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, regionale televisiezender RTV censureerde geen reportage over Turnhouts ziekenhuis Op sociale media doet het bericht de ronde dat de regionale televisiezender RTV een reportage zou censureren waarin de directeur van het Algemeen Ziekenhuis Turnhout zegt dat de meerderheid van de covidpatiënten in zijn ziekenhuis gevaccineerd is. Dat klopt niet. De reportage is gewoon te bekijken op de website van RTV.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit meisje vertoonde geen bijwerkingen na Pfizervaccinatie Op 31 oktober post een man een video op YouTube van een meisje dat bijwerkingen van het Pfizervaccin zou vertonen. Wat we zien heeft daarmee evenwel niets te maken. Het Israëlische meisje kreeg een psychogene niet-epileptische aanval. Dat verklaarde ze nadien in een publieke Facebookpost en in een tv-interview.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, de overheid kan de criteria voor groene scan in Covid Safe Ticket aanpassen Volgens een populair Facebookbericht van N-VA-medewerker Joren Vermeersch kan de overheid de criteria voor een groene scan in het Covid Safe Ticket (CST) 'naar eigen goeddunken wijzigen, en cours de route'. Dat klopt, volgens de overheidsdienst die het systeem ontwikkelde.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze worminfectie heeft niets te maken met Pfizer-vaccin Op Twitter circuleert een video van een wormpje in een oogbal dat gelinkt zou zijn aan het Pfizer-vaccin. Dat klopt niet. Het gaat over de worminfectie 'loa loa' die voorkomt in Centraal-Afrika. Volgens experts is er geen link met het coronavaccin.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat voeding bepaalt hoe ziek je wordt van covid-19 'Voeding bepaalt of u ernstig ziek wordt van covid-19', zegt een sport- en gezondheidscentrum in een Facebookbericht. Daarvoor bestaat geen bewijs. Uit een studie is gebleken dat coronapatiënten met een tekort aan selenium en zink vaker ernstig ziek worden of overlijden, maar dat bewijst nog niet dat het voedingspatroon van die patiënten de oorzaak is van hun ernstiger ziekteverloop.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont geen protest tegen de coronamaatregelen Op de Facebookpagina 'De Leugen Regeert' wordt een compilatievideo van politiegeweld tegen demonstranten gepost. Het bijschrift suggereert dat het om protesten tegen de coronamaatregelen gaat. Dat klopt niet. De beelden tonen schermutselingen tussen politie en betogers na het Catalaanse onafhankelijkheidsreferendum in oktober 2017.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, een komkommer blijft in plastic verpakking minstens dubbel zo lang vers 'Een plastic verpakking houdt een komkommer drie keer langer vers.' Dat lazen we onlangs in De Standaard. En het klopt grotendeels.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen wetenschappelijk bewijs dat je na een natuurlijke besmetting beter beschermd bent tegen corona dan na vaccinatie In een undercovervideo die viraal gaat zouden Pfizer-medewerkers beweren dat je beter beschermd bent tegen het coronavirus na natuurlijke besmetting dan na vaccinatie. Daar is geen sluitend wetenschappelijk bewijs voor. De video zelf is gemaakt door de Amerikaanse conservatieve actiegroep Project Veritas.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, foto's van poppen in ziekenhuisbedden maken van coronacrisis geen 'Muppetshow' Op sociale media doen collages de ronde van poppen in ziekenhuisbedden, die zouden worden gebruikt 'om mensen schrik aan te jagen', zodat ze zich zouden laten vaccineren. Dat klopt niet. De oorspronkelijke context van de gedeelde foto's maakt dat duidelijk.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat het gebruik van Ivermectine in Afrikaanse landen leidt tot minder coronadoden Een afbeelding die online wordt verspreid insinueert dat Afrikaanse landen waar mensen Ivermectine nemen minder coronadoden kennen. Er is echter geen bewezen verband tussen het gebruik van Ivermectine en een lager aantal coronadoden.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Het Laatste Nieuws verspreidt geen 'fake news' over het Jessa Ziekenhuis Volgens berichten die viraal gaan op sociale media verspreidt Het Laatste Nieuws foute informatie over het Hasseltse Jessa Ziekenhuis. Terwijl de krant schrijft dat het ziekenhuis 'bezwijkt onder druk', zou Jessa zelf het tegendeel communiceren. Het krantenartikel gaat echter louter over de moeilijke werksituatie op de spoedafdeling. De communicatie van het ziekenhuis gaat over het aantal coronapatiënten in de instelling.
Factcheck Factcheck Factcheck: Australische zakenman-politicus beschuldigt deelstaatpremier van omkoping door farma-industrie zonder enig bewijs In een videofragment dat op sociale media wordt gedeeld, beschuldigt de Australische mijnbouwmagnaat en politicus Clive Palmer de deelstaatpremier van New South Wales ervan dat ze zich laat omkopen door de farma-industrie. Daarvoor draagt hij geen enkel bewijs aan, en het is ook niet de reden voor haar recente ontslag.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit is geen 6000-jarige boom in Senegal Niet minder dan 1,5 miljoen mensen zagen op Facebook een foto van een '6000-jarige baobab in Senegal' passeren. Maar die 6000 jaar is volgens specialisten een forse overschatting. De boom staat bovendien niet in Senegal maar in Namibië.
Factcheck Factcheck Factcheck: ontslag premier New South Wales heeft niets te maken met mogelijke omkoping door farma-industrie De premier van de Australische deelstaat New South Wales, Gladys Berejiklian, nam onlangs ontslag. Volgens socialemediaberichten deed ze dat omdat er een corruptieonderzoek zou lopen naar geld dat ze zou hebben gekregen van de farma-industrie om de coronavaccins te "pushen". Dat klopt niet. Er loopt wel een corruptieonderzoek naar Berejiklian, maar dat heeft niets te maken met de farma-industrie of de coronavaccins.
Factcheck Factcheck Factcheck: dat ons land de meeste leerlingen in het buitengewoon onderwijs heeft, is niet bewezen 'Nergens ter wereld zitten zo veel kinderen in het buitengewoon onderwijs als bij ons.' Dat schreef Groen-parlementslid Johan Danen op Twitter. Maar het is niet bewezen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont niet de vernietiging van QR-scanners in China Op Instagram en Facebook circuleert een video van iemand die QR-scanners zou kapotslaan. De beelden worden gelinkt aan het coronapaspoort en aan het sociaalkredietsysteem in China. Dat klopt niet. De beelden dateren van voor de coronacrisis en tonen een man die incheckmachines vernielt op de Zuid-Koreaanse luchthaven van Incheon
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze baby raakte niet verlamd na een 'Pfizer-experiment' In een filmpje dat online wordt gedeeld, wordt gezegd dat een Amerikaanse baby volledig verlamd is geraakt na een covid-19-vaccinatie. Dat klopt niet. De baby raakte verlamd als gevolg van een ontsteking van het ruggenmerg. Een verband met een covidvaccin is er niet.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, video van Amerikaans wapen toont niet 'de techniek van 5G' Een Facebookvideo toont hoe mensen weglopen nadat een straal wordt afgevuurd. Volgens de titel van de video toont de clip 'de techniek achter 5G'. Dat klopt niet. Het gaat om een test van een afweersysteem van het Amerikaanse leger om met elektromagnetische energie tegenstanders te stoppen. De nieuwe telecomtechnologie 5G gebruikt veel lagere frequentiebanden.
Factcheck Factcheck Factcheck: van 'poppenplaatje' tot diplomatieke rel Een tweet van de Sloveense premier op 14 oktober heeft een diplomatieke rel veroorzaakt tussen Nederland en Slovenië. De tweet bevat een afbeelding met 'handpoppen van Soros' en werd na een paar uur weer verwijderd. Knack onderzocht de oorsprong van de afbeelding.
Factcheck Factcheck Factcheck: Brits parlementslid doet ongefundeerde uitspraken over 'vaccinschade' Op sociale media wordt een artikel gedeeld van een controversiële website, waarin wordt gesteld dat in het Verenigd Koninkrijk 'veel mensen in het ziekenhuis liggen omdat ze het vaccin hebben genomen'. Die uitspraak blijkt afkomstig van het Britse parlementslid Christopher Chope, die deze stelling niet kon staven met feiten.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, onder de huidige Vlaamse regering werd al meer dan één miljoen nieuwe bomen geplant Sinds het aantreden van de huidige Vlaamse regering werd al meer dan één miljoen nieuwe bomen geplant, en dat is meer dan in de hele vorige regeerperiode. Dat zeggen Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) en haar partij. Er kwamen in deze legislatuur inderdaad al 1.169.727 bomen bij, en er werd al bijna evenveel nieuw bos gerealiseerd als in de volledige vorige regeerperiode, leert ons onderzoek.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, een app kan de angst voor spinnen verminderen 'Een app kan je helpen om van je spinnenfobie af te komen.' Dat lazen we onlangs in Metro. Het klopt, met enige nuance.
