Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze jongen is niet verplicht om een examen buiten af te leggen omdat hij ongevaccineerd is Op een Oostenrijkse school zou een jongen verplicht zijn geweest om een test in de buitenlucht te maken omdat hij niet gevaccineerd was en geen masker droeg. Maar dat verhaal, dat op Twitter onder meer wordt verspreid door Thierry Baudet van het Nederlandse Forum Voor Democratie, klopt niet helemaal. De maatregel had met vaccinatie niets te maken, en het ging niet om een verplichte test. Over de mondmaskerdracht was er wel een dispuut tussen de school en de ouders.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, Pfizer-ceo zei in januari dat eerste twee dosissen van het Pfizervaccin een zeer beperkte bescherming bieden tegen de omikronvariant Online circuleert een fragment uit een interview met Albert Bourla, de ceo van farmabedrijf Pfizer. In de video zegt de man dat twee dosissen van het Pfizer-vaccin een zeer beperkte bescherming tegen het coronavirus bieden. Dat klopt ook. Bourla had het daarbij specifiek over de omikronvariant van het virus.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, minister Van der Straeten zei niet dat je je energiefactuur kunt halveren door ze halfmaandelijks te betalen Volgens berichten op sociale media zou minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) in De Morgen hebben gezegd dat je je energiefactuur kunt halveren door ze halfmaandelijks te betalen. Die quote is in het bewuste artikel niet terug te vinden. Aan de oorsprong van het gerucht ligt een als grap bedoelde tweet die sommigen voor waar aannamen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Reuters en Pfizer zijn geen 'eigendom' van hetzelfde bedrijf Volgens berichten op sociale media zouden het Britse persagentschap Reuters en het farmabedrijf Pfizer beide 'eigendom' zijn van de Amerikaanse vermogensbeheerder BlackRock. Dat is fel overdreven en misleidend. BlackRock heeft inderdaad aandelen van zowel Reuters als Pfizer, maar respectievelijk minder dan 1 en 5 procent van het totaal.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze foto toont geen 50.000 truckers die zich kanten tegen vaccinatie Op sociale media circuleren berichten over een protest van truckchauffeurs in Canada tegen verplichte coronavaccinatie. De cijfers die erover circuleren zijn sterk overdreven en niet alle foto's of video's van het protest zijn echt.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Oostenrijkse ongevaccineerden moeten niet 'minstens 14.400 euro boete' betalen Volgens een veel gedeeld Twitterbericht zou de vaccinatieplicht in Oostenrijk komen met een boete van 'minstens 14.400 euro per jaar'. Die 'minstens' klopt niet, het gaat om een hypothetisch maximumbedrag. De boetes zijn meestal 600 euro en in beroep maximaal 3.600 euro.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, De Telegraaf schrijft niet dat er placebo's zijn uitgedeeld tijdens de coronavaccinatiecampagne Volgens een Facebookbericht zou De Telegraaf schrijven dat er placebo's zijn uitgedeeld tijdens de coronavaccinatiecampagne. Dat klopt niet. De Nederlandse krant bracht een artikel over bijwerkingen die werden gemeld door mensen die een placebo kregen, maar dat ging over de klinische proeven voor de kandidaatvaccins, niet over de publieke vaccinatiecampagne.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Bill Gates weigerde niet zijn kinderen te laten vaccineren Online circuleert de bewering dat de kinderen van Microsoft-oprichter en filantroop Bill Gates niet gevaccineerd zouden zijn. Die stelling is opvallend, aangezien Gates al jarenlang in vaccinonderzoek investeert. Maar ze klopt niet. Het bericht is afkomstig van een website die bekend staat voor het delen van misinformatie.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit incident gaat niet over een mondmasker Op sociale media circuleert een filmfragment waarin een meisje op hardhandige wijze wordt gearresteerd in Oostende. Volgens een Nederlandse vrouw die de beelden op Facebook deelt, wil het meisje 'geen mondkap op'. Dat klopt niet: noch volgens de politie, noch volgens het meisje in kwestie had de arrestatie iets met een mondmasker te maken.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, fastfood heeft een effect op de leerwinst bij kinderen 'Slechte schoolprestaties door fastfood': die kop lazen we boven een artikel in ABC Gezondheid. Dat blijkt te kort door de bocht, al is er wel een duidelijk verband.
Factcheck Factcheck Factcheck: deze foto heeft niets te maken met coronavaccins Op sociale media wordt een meme gedeeld met daarop een voetballer die op het veld gereanimeerd wordt. Op de foto is een ironische aanmoediging geplaatst om je te laten vaccineren, 'ook al betekent het je dood'. De foto toont echter geen voetballer die aan een coronavaccin is gestorven, het gaat om een stockfoto die van voor de coronacrisis dateert. Voor een verband tussen de overlijdens van bekende mensen en hun coronavaccinatie is bovendien nog nooit een bewijs geleverd.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, deze beelden zijn echt, maar ze tonen een sanatorium Op sociale media gaan foto's viraal van een zwembad waarin mensen afgescheiden zijn door doorzichtige schermen. De beelden zijn echt en tonen een coronamaatregel in een Zuid-Frans sanatorium waar kwetsbare mensen komen om te revalideren.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Japan schafte verplichte covidvaccinatie niet af, ze wàs niet verplicht Uit een bericht op sociale media zou blijken dat Japan verplichte vaccinatie met het coronavaccin zou hebben afgeschaft omwille van een bijwerking ervan. Dat klopt niet. Coronavaccinatie was nooit verplicht in Japan en die verplichting werd dus ook niet afgeschaft.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont geen instortende profvoetballer na coronavaccin Op sociale media circuleert een video van een voetballer die instort op het veld. Sommigen suggereren dat dit het gevolg zou zijn van een coronavaccin, maar dat heeft er niets mee te maken. Het gaat om beelden uit 2019, dus van voor de coronacrisis. De voetballer heeft destijds in de media verklaard dat zijn appelflauwte te wijten was aan een tekort aan zout.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de Inca's offerden hun leiders niet tijdens epidemieën Op sociale media wordt de claim gedeeld dat de Inca's tijdens epidemieën hun leiders offerden aan de goden. Historici hebben echter geen weet van epidemieën tijdens het Inca-rijk, en leiders werden bij de Inca's niet aan de goden geofferd.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Braziliaanse president Bolsonaro weigerde geen handdruk van Canadese premier Trudeau Op Instagram circuleert een video waarop de Braziliaanse president Jair Bolsonaro een uitgestoken hand van de Canadese premier Justin Trudeau lijkt te negeren. Het blijkt om een ingekorte video te gaan, die niet toont hoe Bolsonaro Trudeau meteen daarna wel een hand geeft.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit is geen bewijs dat de QR-code aan je bankrekening wordt gekoppeld Een screenshot van een document veroorzaakt ophef op sociale media. De Nederlandse regering lijkt een plan te hebben om de QR-code te koppelen aan persoonsgegevens zoals je bankrekening. Dat klopt niet. Het gaat over een document dat niets te maken heeft met de QR-code.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, mannen (en vrouwen) die schoonmaken leven langer Volgens een artikel dat online wordt gedeeld, zouden mannen die 2,5 uur per week schoonmaken, 30 procent minder kans hebben om vroegtijdig te overlijden. Dat klopt, maar het geldt niet alleen voor mannen. En andere vormen van lichaamsbeweging hebben hetzelfde gezondheidseffect, stelt de studie waarop het artikel gebaseerd is.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, McDonald's gaf geen exclusieve korting aan gevaccineerden Op TikTok en Instagram doen berichten uitschijnen dat de fastfoodketen McDonald's 50 procent korting zou geven aan gevaccineerden. Dat klopt niet. Het blijkt te gaan om een ongelukkige woordgrap van een lokaal McDonald's-filiaal.
Factcheck Factcheck Factcheck: 10 tot 45 procent van de bevallingen wordt omschreven als traumatisch 'Een op de drie bevallingen wordt omschreven als traumatisch.' Dat lazen we in Goed Gevoel. Maar de percentages verschillen erg van studie tot studie.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat actrice Betty White stierf door boostervaccin Volgens berichten op sociale media zou het overlijden van de Amerikaanse actrice Betty White (99) het gevolg zijn van het boostervaccin dat ze enkele dagen voor haar dood zou hebben gekregen. Maar er is geen enkel bewijs dat White zo'n vaccin kreeg.
Factcheck Factcheck Factcheck: 'Wandelen in de natuur helpt tegen eenzaamheid' In De Telegraaf lezen we dat een wandeling in de natuur kan helpen tegen eenzaamheid. Dat concludeert de Nederlandse krant uit een studie die werd uitgevoerd door onderzoekers van het departement Psychologie en Neurowetenschappen van de Britse universiteit King's College in Londen. Het onderzoek werd gepubliceerd in het wetenschappelijke magazine Nature. Maar klopt de conclusie …
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, nieuwe moeders kunnen tot dertig procent van hun haar verliezen Kersverse moeders kunnen last hebben van haaruitval en dat verlies kan oplopen tot dertig procent.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Canadees premier Trudeau pleitte niet voor het afnemen van basisrechten In een video die online circuleert zegt de Canadese premier Justin Trudeau dat het nodig is om grondrechten van minderheden af te nemen. Dat klopt niet. De video werd uit zijn context gerukt.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Joe Biden heeft niet gezegd dat vaccins helpen tegen de directe gevolgen van orkanen In een clipje dat online circuleert zou Amerikaans president Joe Biden beweren dat coronavaccins helpen tegen de directe gevolgen van orkanen. Dat klopt niet. Een quote van de Amerikaanse president werd uit zijn context gerukt.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat er in Vancouver meer miskramen plaatsvinden door coronavaccins In een interview dat ook op Nederlandstalige Facebookpagina's wordt gedeeld, beweert een Canadese dokter dat er in de Canadese stad Vancouver veel meer miskramen plaatsvinden dan normaal. Dat klopt niet, tonen officiële cijfers.
Factcheck Factcheck Factcheck: dierenarts verspreidt onjuistheden over het immuunsysteem en de coronavaccins In een video die circuleert op sociale media zegt een dierenarts dat vaccinatie tegen covid-19 het aangeboren immuunsysteem zou verstoren. Dat klopt niet. Wel integendeel: de vaccins versterken zowel het verworven als het aangeboren immuunsysteem.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de coronavaccins van Pfizer en Moderna zijn niet verboden in Japan Volgens berichten op sociale media zouden de coronavaccins van Pfizer en Moderna verboden zijn in Japan. Dat klopt niet. Het land heeft wel twee hartziekten toegevoegd aan de lijst met mogelijke bijwerkingen van de vaccins, maar heeft de vaccinatie met Pfizer en Moderna niet stopgezet.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de voorzitter van de Wereldgezondheidsorganisatie zei niet dat sommige landen 'boosters gebruiken om kinderen te doden' Een video waarin de directeur van de Wereldgezondheidsorganisatie Tedros Adhanon Ghebreyesus zegt dat sommige landen het boostervaccin gebruiken 'om kinderen te doden', gaat viraal. Maar het gaat om een ongelukkige hapering bij de uitspraak van het woord 'children' (kinderen).
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Ivermectine is niet verboden in België In een online artikel schrijft P-Magazine dat het anti-parasitaire middel Ivermectine verboden is in België en daardoor niet kan ingezet worden in de strijd tegen schurft. Bovendien zou dat verbod door niemand minder dan viroloog Marc Van Ranst zijn afgedwongen. Dat klopt niet. Ivermectine is niet verboden in ons land. Het bericht was satirisch bedoeld, zegt P-Magazine.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat Amish groepsimmuniteit tegen covid-19 hebben bereikt Op sociale media en in een speech van een vaccintegenstander wordt verwezen naar de Amish, een Amerikaanse geloofsgemeenschap die groepsimmuniteit zou hebben bereikt. Daarvoor is echter geen bewijs.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Duitse video toont geen 'gestold bloed' van gevaccineerden In een Duitstalige video op sociale media zou een test met een microscoop aantonen dat bloed van gevaccineerden stolt. Dat klopt niet. De video toont geen wetenschappelijk onderzoek en experts wijzen erop dat er verschillende andere verklaringen voor de beelden mogelijk zijn.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de premier van Wales werd niet betrapt op geheime uitspraken over coronamaatregelen Online circuleert een video van Mark Drakeford, de eerste minister van Wales, die uitspraken doet over de coronamaatregelen. Volgens de begeleidende commentaren zou Drakeford er zich niet bewust van zijn geweest dat hij werd gefilmd. Dat klopt niet. De video komt uit een documentaire van de Welshe tv-zender S4C en de beelden werd niet in het geniep gemaakt.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de man van EU-Commissievoorzitter Ursula von der Leyen leidt geen bedrijf dat coronavaccins maakt Volgens een afbeelding op sociale media zou de echtgenoot van Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen een bedrijf leiden dat coronavaccins maakt. Dat klopt niet. Heiko von der Leyen werkt voor biotechbedrijf Orgenesis. Dat bedrijf doet wel onderzoek naar coronavaccins, maar produceert er geen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, uitstoot Vlaamse veestapel is niet dezelfde als die van 1000 gascentrales Minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) stelde in een interview met Het Laatste Nieuws dat je 'voor de stikstofuitstoot van de hele veestapel al 1000 gascentrales moet zetten'. Maar haar berekening is niet zuiver, zeggen experts. Met een correcte methode zou het om 119 à 161 gascentrales gaan.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, er stierven geen 9 Amerikanen op korte tijd aan Janssen-vaccin Op 17 december berichten verschillende Vlaamse media over de afkeuring van het Johnson & Johnson-vaccin door Amerikaanse experts. Volgens dat artikel zouden 'sinds 9 december er zeker negen personen overleden zijn' aan een stolsel in het bloed, veroorzaakt door dat vaccin. Dat klopt niet. Het gaat om 9 sterfgevallen op meer dan 16,9 miljoen dosissen van het vaccin die in de VS werden toegediend sinds 27 februari 2021, niet over deze korte tijdsspanne.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de EU is niet van plan om Kerstmis af te schaffen Volgens N-VA-kamerlid Theo Francken heeft de EU een 'actieplan voor het afschaffen van Kerstmis'. Zo'n plan bestaat niet. In een intern document van de Europese Commissie met aanbevelingen voor inclusieve communicatie wordt voorgesteld om het woord 'Kerstmis' niet meer te gebruiken, maar dat document is ondertussen alweer ingetrokken.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze foto bewijst niet dat er in 2021 plots meer piloten stierven Een 'in memoriam' van overleden Amerikaanse (ex-)piloten zou aantonen dat er in 2021 veel meer piloten stierven dan in 2019 of 2020. Hiervoor is echter geen bewijs. Het gaat niet over volledige data van overlijdens, zo meldt de vakbondsorganisatie die de lijst publiceerde.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, politie zette geen waterkanon in 'tegen kinderen' [RECONSTRUCTIE] Beelden van twee kinderen op het protest tegen de coronamaatregelen in Brussel op 5 december zorgen voor ophef op sociale media. Ze zouden aantonen dat de politie hen zonder veel reden natspoot met een waterkanon. Uit een reconstructie van Knack blijkt dat het waterkanon niet lichtzinnig werd ingezet.
Factcheck Factcheck Factcheck: positieve test met leidingwater betekent niet dat zelftest onbetrouwbaar is Facebookgebruikers berichten over positieve coronatests, uitgevoerd met kraantjeswater. Hét bewijs dat de tests onbetrouwbaar zijn, luidt hun conclusie. Onzin, zeggen specialisten. 'De tests zijn niet gemaakt om water of voedingsmiddelen te testen.'
Factcheck Factcheck Factcheck: het is niet aangetoond dat koffie beschermt tegen alzheimer 'Koffie drinken zou risico op ziekte van Alzheimer verminderen.' Dat lazen we onlangs in Metro. Maar er bestaat te weinig wetenschappelijk bewijs om van een oorzakelijk verband te spreken.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat deltavariant zichzelf uitroeit Volgens een Japans onderzoek zou de deltavariant van het coronavirus zichzelf vernietigen als gevolg van een te groot aantal mutaties. Experten van KU Leuven en UGent achten die conclusie weinig geloofwaardig. 'Mutaties leveren virussen net een voordeel op.'
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, het Wereld Economisch Forum maakte geen melding van de omikronvariant in juli Een screenshot van een artikel dat online circuleert, zou moeten bewijzen dat het Wereld Economisch Forum al in juli weet had van de omikronvariant. Dat klopt niet. Het artikel werd geüpdatet maar de datum van het artikel werd pas enkele dagen na de update aangepast.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, het resultaat van een coronasneltest ligt niet vooraf vast Op Facebook worden foto's gedeeld van verpakkingen van wattenstaafjes voor coronasneltests met de opschriften 'Positive Control' of 'Negative Control'. In de bijschriften wordt gesteld dat daarmee het bewijs is geleverd dat het resultaat van een coronasneltest vooraf vastligt. Dat klopt niet. De afgebeelde verpakkingen bevatten controlewattenstaafjes. Die worden niet gebruikt om stalen bij mensen af te nemen, maar om na te gaan of de test werkt.
Factcheck Factcheck Factcheck: gefabriceerd document over 'geplande' covidvarianten gaat wereldwijd viraal [VIDEO] Een tabel die afkomstig lijkt van de Gates Foundation en de Wereldgezondheidsorganisatie met een 'planning' van covidvarianten is een vervalsing. Nieuwe varianten van het coronavirus liggen nog niet op voorhand vast, zoals het gefabriceerde document wil doen uitschijnen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, video toont geen aanval met Russische helikopters in Mali In het West-Afrikaanse land Mali circuleert een video die een schietoefening met Russische helikopters in Mali zou laten zien. Dat klopt niet. Het gaat om beelden van een schietoefening met Zuid-Afrikaanse toestellen bij Bloemfontein. Knack werkte voor dit onderzoek samen met de Malinese partnerorganisatie Benbere.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Clouseau kant zich niet tegen de coronamaatregelen De populaire Vlaamse muziekband Clouseau zong onlangs in een satirisch programma op de Nederlandse televisie een aangepaste versie van zijn bekende nummer 'Daar gaat ze'. In die versie wordt de corona-aanpak van de Nederlandse regering op de korrel genomen. Veel socialemediagebruikers interpreteren het lied als een protestsong tegen de coronamaatregelen. Maar, zo benadrukt de manager van Clouseau, 'Kris en Koen Wauters kanten zich niet tegen de coronamaatregelen - die ze zelf netjes volgen - en ze staan achter de vaccinatie'.
Factcheck Factcheck Factcheck: koppels die elkaar online hebben ontmoet, hebben niet noodzakelijk meer kans om te scheiden 'Koppels die elkaar online hebben ontmoet, hebben meer kans om te scheiden.' Dat lazen we in De Telegraaf. Maar die uitspraak is onvoldoende onderbouwd.
Factcheck Factcheck Factcheck: eten bereiden in microgolf behoudt beter voedingsstoffen dan koken in water Volgens een populaire Instagrampost van een gezondheidsblogger zou eten bereiden in de microgolf voedingsstructuren aantesten en antioxidanten doden. Dat klopt deels, zeggen experts, maar dat wordt niet veroorzaakt door de microgolf an sich, maar door verwarming.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze Britse krant toont niet de 'echte' cijfers van vaccinatieschade Een video die circuleert op Facebook zou het reële aantal schadegevallen en doden ten gevolge van de covidvaccins in Groot-Brittannië, Europa en de Verenigde Staten laten zien. Dat klopt niet. Alle cijfers in de video komen uit monitoringsystemen waar mensen bijwerkingen van vaccinaties en geneesmiddelen kunnen melden. Zo'n melding betekent echter nog geen oorzakelijk verband met de vaccinatie.
