Factcheck: nee, het Spaanse leger heeft geen ‘dodelijke chemtrails’ gesproeid

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Volgens een artikel op de website World Unity zou de Spaanse regering in het begin van de coronapandemie het leger de opdracht hebben gegeven om burgers vanuit vliegtuigen te bespuiten met ‘dodelijke chemtrails’. Dat klopt niet. Het ministerieel besluit waarop Worldunity die claim baseert, gaat over het ontsmetten van binnenruimtes via verneveling.

In de groep Martha Krul Spiritualroseofsilence op de berichtenapp Telegram, die meer dan 16.000 leden telt, verschijnt onderstaand bericht. Martha Krul, die ook 37.000 volgers heeft op Facebook, post regelmatig berichten over spiritualiteit en energie en deelt ook vaccinsceptische informatie.

Het bericht bevat een link naar een artikel op de website World Unity, volgens Hoax Wiki een site die artikels publiceert die de pseudowetenschap verheerlijken. ‘Spanje geeft toe dodelijke chemtrails te sproeien als onderdeel van het geheime VN-programma ter bestrijding van covid-19’, luidt de titel. Hetzelfde artikel wordt ook op Facebook gedeeld.

Volgens World Unity zou Spanje zijn burgers vanuit vliegtuigen bespoten hebben met ‘dodelijke chemtrails’. Het woord chemtrail – een samentrekking van ‘chemical’ (chemisch) en ’trail’ (spoor) – staat voor de witte sporen die op heldere dagen te zien zijn als vliegtuigen voorbij vliegen. Die ‘chemtrails’ zouden volgens sommigen giftige walmen zijn die vanuit de vliegtuigen over de bevolking worden geloosd. Het bestaan van chemtrails werd al door verschillende internationale wetenschappers weerlegd.

In Spanje zou, nog volgens World Unity, het sproeien met chemtrails zijn gebeurd tijdens de eerste coronagolf in het voorjaar van 2020, toen in het land de noodtoestand van kracht was. Het zou bovendien zijn gebeurd met toestemming van de Verenigde Naties.

Noodtoestand

Dat is althans wat World Unity meent op te maken uit een ministerieel besluit van 17 april 2020, dat op zijn beurt verwijst naar het koninklijk besluit van 14 maart 2020 dat de noodtoestand afkondigde in Spanje wegens covid-19. Daardoor kregen onder meer de Spaanse ministeries van Volksgezondheid en Defensie extra bevoegdheden om coronamaatregelen in te voeren. Op 21 juni 2020 werd de noodtoestand in Spanje opgeheven. In de herfst van 2020 werd de noodtoestand in Spanje opnieuw uitgeroepen. Die eindigde op 9 mei 2021. 

Sinds de opheffing van de noodtoestand is ook het bewuste ministerieel besluit niet meer van kracht. Dat besluit had bovendien niets te maken met chemtrails of met de Verenigde Naties. Het besluit gaf het leger de toelating om, in opdracht van de minister van Volksgezondheid, gesloten binnenruimtes zoals ziekenhuizen en gevangenissen te ontsmetten via (micro)verneveling. Daarbij is nergens sprake van het gebruik van vliegtuigen of van een programma van de Verenigde Naties. Het gaat hier om nationale wetgeving, waar de VN niets mee te maken hebben. De VN adviseerden tijdens de coronapandemie wel nationale overheden over de aanpak van de gezondheidscrisis.

Het is het niet de eerste keer dat dit soort desinformatie wordt verspreid. De Spaanse krant La Vanguardia ontkrachtte de claim al in april 2020 en het Duitse persagentschap dpa maakte er al in oktober 2021 een factcheck over.

De regeling had dus niets te maken met het sproeien vanuit vliegtuigen. Voor het bestaan van chemtrails is bovendien geen wetenschappelijk bewijs,  zoals Knack eerder al uitlegde in een factcheck. De strepen die vliegtuigen achterlaten in de lucht zijn condensatiesporen.