Factcheck: nee, deze zwaar beveiligde kerstmarkt is geen echte Duitse markt

Op sociale media circuleert een afbeelding van een kerstmarkt. De afbeelding zou tonen hoe Duitse kerstmarkten beschermd worden tegen de terreurdreiging. Maar de afbeelding is gegenereerd met behulp van Gemini, een AI-tool van Google. Duitse steden treffen inderdaad veiligheidsmaatregelen op kerstmarkten, maar de afbeelding is onrealistisch en overdrijft.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op sociale media circuleert een foto van een aantal kerstkraampjes omringd door terreinwagens, politie en afschuttingshekken. Volgens de verspreiders van de beelden gaat het om een kerstmarkt.

‘Een Europese stad die is omgebouwd tot een fort voor de kerstvakantie, uit angst voor incidenten met moslimimmigranten!!!’, schrijft iemand bijvoorbeeld in het Grieks bij de beelden. Sommige socialemediagebruikers geloven dat het om een Duitse stad gaat. ‘Ik ben van plan om volgend jaar met Kerstmis naar Duitsland te gaan. Ze hebben daar zulke leuke kerstmarkten’, schrijft iemand bijvoorbeeld op X. 

Het beeld wordt ook gedeeld door Filip Dewinter, Vlaams Parlementslid en oud-voorzitter van het Vlaams Belang. ‘Binnenkort kunnen we weer naar de zogenaamde Wintermarkten… De vroegere kerstmarkten die ondertussen belegerde burchten zijn geworden met zwaar bewapende agenten, betonblokken, hekwerk en o ja… hier en daar een kraam met glühwein’, schrijft Dewinter bij de beelden op X. 

Het beeld circuleert daarnaast vooral met Duitse bijschriften (hier en hier), maar ook met bijschriften in onder meer het Engels, Pools, Portugees en Russisch. 
In Duitsland vonden al twee aanslagen op kerstmarkten plaats. In 2016 reed een vrachtwagen in op het publiek van een kerstmarkt in Berlijn. In 2024 vond in Maagdenburg een soortgelijke aanslag plaats. In Berlijn vielen 13 doden, bij de aanslag in Maagdenburg stierven vijf mensen, volgens de Volkskrant.

Toont deze afbeelding hoe Duitse steden kerstmarkten beveiligen?

Is de afbeelding echt?

Bij sommige van de posts zien we Community Notes staan. Dat zijn reacties die X-gebruikers aan posts van anderen kunnen toevoegen. Die Community Notes suggereren dat het om een door AI gegenereerde afbeelding gaat. Er wordt gewezen op kenmerkende AI-vervormingen bij gezichten, nummerplaten van voertuigen en tekst op gebouwen. 

Een aantal zaken die op de afbeelding staan, doen de wenkbrauwen fronsen. Zo lijkt de kerstmarkt geen ingang te hebben. Het hek waar drie agenten staan, lijkt aan beide kanten gesloten, zonder zichtbare doorgang voor bezoekers. De rest van de kerstmarkt is ook volledig afgesloten. Daarnaast staat er een paal in het midden van de doorgang tussen de twee eerste chalets. 

De nummerplaten zijn onleesbaar, maar lijken qua kleur en formaat op Duitse kentekens. De politiewagens en uniformen zien er minder geloofwaardig uit. Een omgekeerde zoekopdracht met Google Lens levert ons geen andere afbeeldingen met dit exacte uniform op.

Aan de onderkant van sommige versies van de afbeelding zien we een grijs symbool. Het symbool lijkt op de helft van het logo van Gemini, de AI-chatbot van Google. We proberen zelf een soortgelijke afbeelding te genereren met Gemini. Het gaat inderdaad om het logo van Gemini. De afbeelding is dus zeker met AI gegenereerd. 

Hoe worden Duitse kerstmarkten echt beschermd?

Het klopt dat de politiebescherming van Duitse kerstmarkten verhoogd is. Zo was er in 2024 een strikt verbod op messen, lezen we bij De Morgen. Bovendien worden er vaak betonblokken en wegversperringen geplaatst om aanslagen zoals die in Berlijn te verhinderen.

Uit beelden van Duitse kerstmarkten in 2024, blijkt dat er steeds politiewagens staan waar overduidelijk de letters ‘politie’ en de traditionele geel-blauwe kleuren op te zien zijn.

Ook in 2025 wordt ingezet op beveiligingsmaatregelen zoals voertuigbarrières en slagbomen om hulpdiensten door te kunnen laten, lezen we bij WDR. Deze verhouding tussen politiewagens en marktgangers komt in werkelijkheid niet voor.