Factcheck: nee, deze beelden werden niet gemaakt op de begrafenis van paus Franciscus

Online circuleert een video die satanische rituelen op de begrafenis van paus Franciscus zou tonen. Maar de beelden tonen een religieuze optocht tijdens de Goede Week in de Spaanse stad Cartagena.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op 25 april 2025 wordt in een Nederlandstalig Telegramkanaal een video gedeeld waarin een optocht te zien is van mensen in lange witte gewaden met zwarte puntmutsen. 

Op de mouwen van de gewaden is een omgekeerd kruisteken te zien, met daarop een haan.

‘Vergeef me, ik ben niet vertrouwd met satanische rituelen of katholieke praktijken na het overlijden van de paus. Is dit normaal?’, lezen we in het bijschrift. Er wordt ook een link gedeeld naar het alternatieve videoplatform Rumble, waarin dezelfde video te zien is. 

Ook X-gebruikers delen de video, waarin wordt gesteld dat de video tijdens de begrafenis van de paus werd gemaakt. Die vond op 26 april plaats.

Klopt het dat deze video op de begrafenis van de paus werd gemaakt?

We nemen een screenshot van het omgekeerde kruis en laden die op bij Google Lens. Zo komen we terecht op de website van  Agrupación de San Pedro Apóstol de Cartagena,een religieuze groepering in de Spaanse stad Cartagena, die tijdens de Goede Week jaarlijks processies houdt. Spanje heeft de traditie om de heilige week uitgebreid te vieren met tal van processies, ook in Cartagena.

Een van de subgroepen van de organisatie heet Tercio del Arrepentimiento de San Pedro. De groep bestaat enkel uit vrouwen en houdt op Heilige Woensdag in de Goede Week een processie. Op de website vinden we een foto van dezelfde outfit, met omgekeerd kruisteken en haan, net als in de virale video.

Ook op het YouTube-kanaal van Cartagena TV vinden we de processie van 2025 terug. Daarin zien we dezelfde kostuums en symbolen als in de virale video. 

Op de website lezen we dat de klassieke outfit van de vereniging onder meer bestaat uit een witte wollen tuniek, een satijnen cape en een rode fluwelen sjerp die beide met gouddraad zijn geborduurd.

Het omgekeerde kruis met de haan verwijst naar twee elementen uit het chirstendom. De haan staat voor de verloochening van Jezus door Petrus. Het omgekeerde kruis is een Petruskruis. Dat symbool verwijst naar de kruisiging van Petrus, die net als Jezus stierf aan het kruis. Het omgekeerde kruisteken staat symbool voor bescheidenheid en de nederigheid van Petrus, zegt Joris Geldhof, professor Liturgiestudies en Sacramententheologie aan de KU Leuven. ‘Volgens de legendarische interpretatie die Hiëronymus van Stridon gaf in zijn De viris illustribus, vroeg Petrus zelf om omgekeerd gekruisigd te worden, omdat hij zich niet waardig achtte om op dezelfde manier als Jezus Christus te sterven.’

In de negentiende eeuw zijn occulte en satanische bewegingen bepaalde christelijke symbolen gaan recupereren, legt Geldhof uit. ‘Dat is wat we een parasitaire identiteit noemen: bewegingen die christelijke tekens overnemen om vervolgens een anti-christelijke identiteit te ontwikkelen. Maar historisch gezien is die interpretatie dus veel recenter. In de christelijke traditie staat een omgekeerd kruisteken hoegenaamd niet voor iets satanisch.’

Daarnaast vond de Goede Week dit jaar plaats van 11 tot en met 20 april. De paus werd op 26 april begraven. De video werd dus zeker daar niet gemaakt.