Volgens Open VLD-voorzitter Frédéric De Gucht en nogal wat andere politici telt België evenveel langdurig zieken als Duitsland. Dat klopt niet. Vergelijken is moeilijk omdat ieder land ziekteverzuim op een andere manier bijhoudt, maar er is geen enkel cijfer dat de bewering ondersteunt. In totaal zijn in Duitsland twee miljoen mensen arbeidsongeschikt door ziekte of handicap, dat is twee tot vier keer meer dan in België.
Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.
‘Er zijn in België ongeveer evenveel langdurig zieken als in Duitsland, dat acht keer meer inwoners heeft.’ Dat zei Open VLD-voorzitter Frédéric De Gucht in een dubbelinterview met PVDA-voorzitter Raoul Hedebouw in Knack van 26 november.
We vroegen De Gucht waar hij die informatie vandaan haalt. Open VLD-woordvoerster Margot Neyskens wijst er in een reactie via e-mail op dat de uitspraak al vaker is gedaan in het parlement, en dat de stelling aan bod zou zijn gekomen in een presentatie van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO). We vroegen aan het VBO of dat het geval is en welke bron het dan hanteerde. Voorlopig kregen we geen antwoord.
Axel Ronse
Het klopt dat meerdere politici de uitspraak al eerder hebben gedaan. In december 2024 zei Axel Ronse, N-VA-fractieleider in de Kamer,het volgende: ‘In het kleine België zijn er evenveel langdurig zieken als in het grote Duitsland. Meer dan een half miljoen mensen.’ Zijn woorden werden vastgelegd in een tweet van de N-VA die 150.000 X-gebruikers bereikte.
In april deed de minister van Middenstand, Zelfstandigen en KMO’s, Eléonore Simonet (MR), ongeveer dezelfde uitspraak: ‘526.000 langdurig zieken, ik stel mezelf een vraag: we hebben meer langdurig zieken dan Duitsland, terwijl Duitsland acht keer meer inwoners heeft.’
Op 3 mei vergeleek ook de federale minister van Werk, David Clarinval (MR), ons land met Duitsland in een interview met La Libre: ‘Er zijn 520.000 langdurig zieken in België. Dat is evenveel als in Duitsland… terwijl de Duitse bevolking acht keer groter is!’
In een opiniestuk op de website van Knack, ten slotte, herhaalde Jean-Marie Dedecker (LDD) op 30 november dezelfde bewering: ‘Ondertussen worden we in ons pamperlandje collectief doodziek: 529.000 langdurig zieken waarvan 37 procent met psychische problemen, en 32 procent met moeilijk definieerbare nek- en rugpijn. Dit is evenveel als in Duitsland dat acht keer meer inwoners telt.’ Wanneer we Dedecker naar zijn bron vragen, verwijst hij naar een uitspraak van een CD&V-parlementslid in de Kamer.
RTBF
Politici van uiteenlopende strekkingen en partijen herhalen dus de uitspraak, maar klopt ze ook?
Om te beginnen telt Duitsland niet acht maar zeven keer meer inwoners dan België: iets meer dan 83,5 miljoen tegenover 11,8 miljoen.
De uitspraak was eerder al het onderwerp van een factcheck door de RTBF. Zoals de RTBF-factcheckers aangeven in hun stuk, bestaat voor de cijfers over langdurig ziekteverzuim geen gemeenschappelijk statistisch format voor alle Europese landen, zoals dat bijvoorbeeld wel het geval is voor werkloosheidscijfers. Elk land telt langdurig ziekteverzuim op een andere manier, wat vergelijkingen tussen landen moeilijk maakt.
Voor Duitsland zijn er geen cijfers beschikbaar van het aantal mensen dat langer dan een jaar arbeidsongeschikt is. De enige beschikbare Duitse cijfers gaan over het totale aantal mensen dat inactief is door ziekte of handicap – of dat nu kort of lang is – en dat zijn er ongeveer twee miljoen.
RIZIV
In België zijn er volgens de meest recente tellingen (van 31 december 2023) van het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV) 526.507 langdurig zieken – langdurig betekent dan ‘langer dan een jaar arbeidsongeschikt’. Dat cijfer slaat op werknemers en zelfstandigen. Ambtenaren hebben een eigen statuut en werden niet opgenomen in deze cijfers.
Wat met de Duitse cijfers?
De RTBF vroeg aan de N-VA-woordvoerder op welke bron Axel Ronse zich had gebaseerd. De woordvoerder verwees naar een rapport van de Hoge Raad voor de Werkgelegenheid uit 2024.
Volgens dat rapport is in België 7,2 procent van de 20- tot 64-jarigen niet aan het werk door ziekte of invaliditeit, terwijl in Duitsland 4,3 procent van de bevolking langdurig ziek is.
Volgens Statbel telde België op 1 januari 2024 6,81 miljoen mensen in de leeftijdscategorie van 20 tot 64 jaar. Als het aantal zieken 7,2 procent bedraagt, dan komen we uit op 490.000 mensen, een cijfer dat in de buurt komt van het RIZIV-cijfer van 526.000 langdurig zieken.
Volgens Destatis, het Duitse equivalent van Statbel, waren er in Duitsland op 31 december 2024 49,16 miljoen mensen op beroepsactieve leeftijd, dus van 20 tot 64 jaar. Als het percentage zieken 4,3 procent bedraagt, dan gaat het over 2,11 miljoen mensen – vier keer meer dan het aantal langdurig zieken in België.
Eurostat
Een tabel van Eurostat geeft aan dat in 2022 in België 942.000 mensen een invaliditeitsuitkering hebben ontvangen, terwijl dat er in Duitsland 2,17 miljoen waren, dus meer dan het dubbele. In die cijfers zijn, volgens een expert die de RTBF raadpleegde, zowel de kortdurende als de langdurende invaliditeit opgenomen.
Om een cijfer te vinden dat beter aansluit bij de Belgische RIZIV-cijfers, kijken we ook naar de statistieken van het Duitse federale ministerie van Volksgezondheid over de ‘arbeidsongeschikte leden met recht op een ziekte-uitkering’. Die cijfers variëren enorm van maand tot maand, wat aangeeft dat ze niet alleen langdurig zieken omvatten.
Gemiddeld waren in 2023 en 2024 ongeveer 2 miljoen Duitsers arbeidsongeschikt met recht op een uitkering. Dat cijfer komt in de buurt van dat van Eurostat (2,17 miljoen), dat alle zieken telt, ongeacht de duur van hun arbeidsongeschiktheid. Het komt ook in de buurt van het percentage van 4,3 procent van de 20- tot 64-jarigen dat inactief is vanwege ziekte of handicap (2,11 miljoen).
Geen bewijs
In ieder geval bestaat er geen bewijs voor de bewering dat België evenveel langdurig zieken zou tellen als Duitsland. In verhouding tot het aantal inwoners is het aantal zieken in Duitsland kleiner dan het aantal zieken in België. In absolute cijfers telt Duitsland, dat zeven keer zoveel inwoners heeft, nog steeds twee à vier keer meer zieken dan België.
Tot die conclusie komt ook professor arbeidseconomie Stijn Baert (UGent). ‘Het rapport van de Hoge Raad voor de Werkgelegenheid van vorig jaar is vermoedelijk de beste manier om de landen te vergelijken. Als je dat doet, dan kan Duitsland onmogelijk evenveel langdurig zieken hebben als België. Ik heb ook al geprobeerd te achterhalen waar die hardnekkige stelling vandaan komt, maar ik heb het antwoord niet gevonden.’
Conclusie
– Volgens Open VLD-voorzitter Frédéric De Gucht telt België evenveel langdurig zieken als Duitsland.
– Het is moeilijk om de landen met elkaar te vergelijken, omdat het aantal mensen dat langer dan een jaar arbeidsongeschikt is in Duitsland niet wordt bijgehouden. In totaal zijn in Duitsland twee miljoen mensen arbeidsongeschikt door ziekte of handicap, en dat is in absolute cijfers twee à vier keer meer dan in België.
– We stellen vast dat er geen bewijs bestaat voor de claim dat België evenveel langdurig zieken zou tellen als Duitsland.
Bronnen
In het artikel vindt u links naar alle gebruikte bronnen. Bovendien werd voor deze factcheck contact opgenomen met de volgende mensen:
– Mailverkeer met Margot Neyskens op 3 december 2025
– Mailverkeer met Stijn Baert op 3 december 2025
– Telefoongesprek met Jean-Marie Dedecker op 4 december 2025
Alle bronnen werden laatst geraadpleegd op 4 december 2025.
