Factcheck: geen bewijs dat stemaandoening van Robert F. Kennedy veroorzaakt is door vaccin

Online circuleert de bewering dat spasmodische dysfonie, een neurologische aandoening waar de Amerikaanse minister van Volksgezondheid Robert F. Kennedy Jr. aan lijdt, door een griepvaccin  veroorzaakt kan worden. Maar daar is geen wetenschappelijk bewijs voor, zeggen experts. Waardoor spasmodische dysfonie wordt veroorzaakt, is niet bekend.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op 1 juni 2025 deelt het Nederlandstalige Telegramkanaal Gezond Wereldnieuws, dat vooral gezondheidsberichten deelt, een bericht over de Amerikaanse minister van Volksgezondheid Robert F. Kennedy Junior. Zoals bekend lijdt Kennedy jr. aan spasmodische dysfonie, een neurologische aandoening.

‘Robert F. Kennedy heeft vaccinatieschade opgelopen in 1996 en kreeg spasmodische dysfonie, waardoor hij spraakmoeilijkheden heeft’, lezen we in het bericht, dat gepaard gaat met enkele afbeeldingen en video’s van Kennedy jr. 

In een interview met de Amerikaanse krant LA Times uit 2024 erkende Kennedy Junior dat er geen bewijs was van een oorzakelijk verband tussen het griepvaccin en zijn spasmodische dysfonie. Desondanks blijft hij geloven dat het vaccin ‘op zijn minst een mogelijke schuldige’ is.

Ook acteur Woody Harrelson, een vriend van RFK, beweerde in de podcast van Joe Rogan dat de ziekte van RFK veroorzaakt werd door een vaccin. De bewering circuleert ook op Instagram.

Wat is spasmodische dysfonie?

We nemen contact op met professor en neus-, keel- en oorarts en gelaats- en halschirurg Jeroen Meulemans, verbonden aan het Universitair Ziekenhuis Leuven. Spasmodische dysfonie, legt hij uit, is een aandoening waarbij men de controle over de stem verliest. ‘Om te kunnen spreken moeten de stembandspieren zich gecoördineerd kunnen openen en sluiten. Bij spasmodische dysfonie gebeurt dat ongecontroleerd. Door dat onvrijwillige samentrekken en ontspannen van de stembanden spreken sommige patiënten heel staccato of gevoileerd.’’ De ziekte kan erg frustrerend zijn voor patiënten, zegt Meulemans. ‘Bovendien treedt die ook sterker op als mensen zich in een stressvolle situatie bevinden.’

De ziekte kan met botoxinjecties behandeld worden. ‘We injecteren botox in de stembanden, waardoor de signalen die de hersenen naar de stembanden sturen geblokkeerd worden’, legt Meulemans uit. ‘Daardoor zullen de stembanden niet langer onvrijwillig bewegen.’ Die injecties moeten herhaald worden aangezien de botox na verloop van tijd uitgewerkt is.

Klopt het dat spasmodische dysfonie veroorzaakt kan worden door een griepvaccinatie?

We googelen ‘vaccination spasmodic dysphonia’ en komen zo terecht op de website van Voices for Vaccines. Daarop lezen we dat er geen wetenschappelijk bewijs is dat vaccinaties aan de basis liggen voor de ziekte. Dat bevestigt ook Meulemans: ‘Een duidelijke oorzaak voor de ziekte hebben we nog niet geïdentificeerd. Er is evenmin wetenschappelijk bewijs dat de ziekte door vaccins zou worden veroorzaakt.’

Op een andere gespecialiseerde site, Dystonia Foundation, lezen we dat de oorzaak voor de ziekte nog steeds niet bekend is. Volgens wetenschappelijk onderzoek zouden genetische mutaties, blootstelling aan bepaalde drugs, hersenschade of een infectie aan de basis kunnen liggen.

Op de website van de Amerikaanse John Hopkins-universiteit lezen we dat wetenschappers vermoeden dat een aandoening van het centraal zenuwstelsel aan de basis ligt van de ziekte.