Nogal wat mensen denken dat een zongebruinde huid beschermt tegen verbranding. Dat de huid bruin wordt, is inderdaad een beschermingsreactie, zeggen specialisten, maar die bescherming blijkt minimaal. Bij blootstelling aan de zon blijft bescherming in de vorm van zonnecrème en aangepaste kleding daarom altijd noodzakelijk, hoe gebruind je ook bent.
Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.
Nu de zomer flink gevorderd is en nogal wat mensen een zongebruinde huid hebben, blijkt dat er een hardnekkig misverstand bestaat over zonnen, verbranden en bruin worden.
Op allerlei blogs en fora wordt gezegd of gesuggereerd dat een gebruinde huid bescherming zou bieden tegen verbranding of andere schadelijke effecten van de zon.
Op de website voor huidverzorgingsproducten Skincare Boulevard lezen we het volgende:
‘Kan ik mijn huid laten wennen aan de zon zonder verbranden?
Ja zeker, gewenning aan de zon kan je opbouwen. Start met 10 minuutjes zonnecontact mét SPF (nvdr: beschermingsfactor), nooit zonder, en bouw elke dag wat meer op. Als je je huid langzaam laat wennen, verbrand je later minder makkelijk, en zal je huid weerbaarder zijn tegen schade van de zon.’
Een artikel over zonbescherming op de website van drogisterijwinkelketen Kruidvat stelt het nog explicieter: ‘Een al iets gebruinde huid verbrandt namelijk minder snel dan een bleke winterhuid.’
Mythe
De idee dat herhaalde blootstelling aan de zon de huid sterker zou maken en dat een gebruinde huid zou beschermen tegen verbranding door de zon, blijkt echter grotendeels een mythe. Dermatologen bevestigen dat bescherming — zoals zonnecrème, schaduw en gepaste kleding — onmisbaar blijft, ongeacht hoe gebruind je bent.
Dat legde gezondheidsjournalist Trui Engels onlangs uit in Knack: ‘Een gebruinde huid biedt een bescherming die vergelijkbaar is met SPF (sun protection factor) 3 tot 4, terwijl over het algemeen wordt aangeraden om te smeren met een product met SPF 30 tot 50. De tijd die u met een gebruinde huid langer in de zon kunt blijven zonder te verbranden, is dus peanuts in vergelijking met een volledig bleke huid.’
Factcheck: nee, olijfolie en frambozenpitolie beschermen niet tegen de zon
Uit onderzoek dat wij online konden terugvinden blijkt inderdaad dat een gebruinde huid slechts tegen ongeveer 50 à 75 procent van de UVB-straling beschermt, wat overeenkomt met een SPF van 2 tot 4, veel te weinig dus om de huid volledig te beschermen.
Wat we lezen op de website van Kom op Tegen Kanker ligt in dezelfde lijn: ‘Onderzoek heeft aangetoond dat de zongebruinde kleur van mensen met een blanke huid gelijkstaat aan maximaal SPF 5 (beschermingsfactor 5).’
Vals gevoel van veiligheid
Veilig zonnen bestaat trouwens niet, benadrukt Engels in het artikel: ‘Al smeert u tonnen zonnecrème, als u met een lichtbruine teint terugkomt uit vakantie is uw huid aangetast. Is bruinen dan hetzelfde als verbranden? Niet helemaal. Verbranden is een acute ontstekingsreactie, bruinen een vertraagde beschermingsreactie. Maar allebei zijn het tekenen van UV-schade. Dat betekent meer risico op huidkanker, rimpels, pigmentvlekken en verlies van elasticiteit.’
Factcheck: nee, je verbrandt niet makkelijker met een zonnebril
Op Radio 1 kreeg dermatologe Sandra Swimberghe op 28 juli in het programma Weetikveel van presentator Kobe Ilsen de vraag ‘Wat is dan zonnebruinen?’ (vanaf 35:44).
Swimberghe antwoordde het volgende: ‘Je gaat eigenlijk je pigmentcellen stimuleren om meer pigment te vormen. Dat pigment gaat zich dan meer naar de buitenste laag van de huid begeven, waardoor je een bescherming krijgt. Het bruin worden in de zomer is voor een stukje een bescherming.’
‘Maar’, benadrukte Swimberghe nog (vanaf 37:13), ‘het is ook een beetje een vals gevoel van veiligheid. We verbranden vooral door UVB-stralen, maar het bruinen gaat ook gepaard met wat schade dieper in de huid, waarvoor ook UVA-licht verantwoordelijk is. Ook als je niet verbrandt, loop je DNA-schade op.’
Conclusie
– Op allerlei blogs en online fora wordt gesteld dat een zongebruinde huid beschermt tegen verbranding.
– Dat de huid bruin wordt, is inderdaad een beschermingsreactie, zeggen specialisten, maar die bescherming is minimaal, zo is uit onderzoek gebleken: al naargelang de bron komt ze overeen met SPF 2 tot 5, terwijl over het algemeen wordt aangeraden om te smeren met een product met SPF 30 tot 50.
– Bij blootstelling aan de zon blijft bescherming in de vorm van zonnecrème en aangepaste kleding, daarom altijd noodzakelijk, hoe gebruind je ook bent.
– We beoordelen de claim als eerder onwaar.
Bronnen
In het artikel vindt u links naar alle gebruikte bronnen.
Alle bronnen werden het laatst geraadpleegd op 20 augustus 2025.
