Factcheck: beelden van omgekeerde kruistekens op begrafenis paus echt, tonen Petruskruis

Online circuleert een video die gemaakt zou zijn tijdens de begrafenis van paus Franciscus. Daarop zijn twee omgekeerde kruistekens te zien, volgens socialemediagebruikers een bewijs van het gebruik van satanische tekens in het Vaticaan. De beelden zijn echt, maar in de christelijke traditie staat een omgekeerd kruisteken voor een Petruskruis. Zo’n kruis verwijst naar de dood van de apostel Petrus, die met de voeten naar boven werd gekruisigd. Het staat symbool voor bescheidenheid.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op 25 april deelt een Nederlandstalige X-gebruiker een video die gemaakt zou zijn op de begrafenis van paus Franciscus, die plaatsvond op 26 april 2025. In de beelden zien we de open kist waarin de paus opgebaard ligt. We zien ook twee omgekeerde kruistekens. Een satanisch teken, volgens socialemediagebruikers. ‘Natuurlijk is het allemaal satanisch. Wie dat niet dacht, is gek’, schrijft de X-gebruiker in het bijschrift.

Ook andere Nederlandstalige X-gebruikers en Telegramgebruikers delen de video. 

Is het omgekeerd kruisteken een satanisch teken?

Petruskruis

We nemen enkele screenshots van de video en komen daarna op YouTube terecht, waar we een livestream vinden van het Vaticaanse medium Vatican News. De livestream toont de plaatsing van de kist van de paus in de Sint-Pietersbasiliek, waar rouwenden in de dagen voor zijn begrafenis een laatste groet aan het lichaam van de paus konden brengen. Op 1:06:43 vinden we hetzelfde beeld terug. 

Verwijst het omgekeerde kruis in de Sint-Pietersbasiliek naar satan? ‘Neen’, zegt Joris Geldhof, professor Liturgiestudies en Sacramententheologie aan de KU Leuven. ‘Een omgekeerd kruisteken wordt het Petruskruis genoemd, vernoemd naar Petrus, een van de 12 apostels en de eerste paus.’ 

Volgens de overlevering werd Petrus net als Jezus Christus gekruisigd. Het omgekeerde kruisteken staat symbool voor bescheidenheid en de nederigheid van Petrus, aldus Geldhof. ‘Volgens de legendarische interpretatie die Hiëronymus van Stridon gaf in zijn De viris illustribus, vroeg Petrus zelf om omgekeerd gekruisigd te worden, omdat hij zich niet waardig achtte om op dezelfde manier als Jezus Christus te sterven.’

De Sint-Pietersbasiliek, waar zich volgens de overlevering het graf van Petrus zou bevinden, bevat vele verwijzingen naar diens leven. ‘Het is dan ook niet verwonderlijk dat er in de Sint-Pietersbasiliek Petruskruistekens aanwezig zijn’, zegt Geldhof. Dezelfde uitleg valt ook te lezen op de website van de Sint-Pietersbasiliek. 

In de negentiende eeuw zijn occulte en satanische bewegingen bepaalde christelijke symbolen gaan recupereren, legt Geldhof uit. ‘Dat is wat we een parasitaire identiteit noemen: bewegingen die christelijke tekens overnemen om vervolgens een anti-christelijke identiteit te ontwikkelen. Maar historisch gezien is die interpretatie dus veel recenter. In de christelijke traditie staat een omgekeerd kruisteken hoegenaamd niet voor iets satanisch.’