Religieuze overwegingen spelen zelden een rol, blijkt uit een bevraging. Machtsmisbruik of geweld door de overheid is vaak de druppel die hen uiteindelijk naar deze extremistische groeperingen leidde.
Marginalisering en ontbering zijn de grootste drijfveren voor jonge Afrikanen om zich aan te sluiten bij terreurbewegingen zoals Boko Haram in Nigeria of Al-Shabaab in Somalië. Dat blijkt uit een bevraging bij bijna 500 vrijwillige rekruten van dergelijke terreurorganisaties, de afgelopen twee jaar door het Ontwikkelingsfonds van de VN (UNDP). De resultaten werden maandag voorgesteld in Brussel.
Lokaal en persoonlijk
Rekrutering door dergelijke terreurgroepen gebeurt, anders dan in Europa, op lokaal, persoonlijk niveau, in plaats van online.
Zowat 80 procent van de geïnterviewden sloot zich binnen het jaar na de eerste kennismaking met de groepering aan, en bijna de helft zelfs op minder dan een maand tijd. De helft wordt geronseld door vrienden, slechts 17 procent door religieuze leiders.
Bijna drie kwart (71 procent) van de ondervraagden zegt dat een vorm van overheidsoptreden ‘de druppel’ was. Ze noemden dan vooral de arrestatie of executie van een familielid of vriend.
Scholing
De rol van religie moet genuanceerd worden, menen de onderzoekers. Meer dan de helft (57 procent) geeft aan weinig tot niets te begrijpen van religieuze teksten.
Jongeren die zich aansluiten bij zulke extremistische terreurgroepen, zijn over het algemeen minder geschoold, ook op het vlak van geloof. Meer zelfs: uit de studie moet blijken dat wie zeker zes jaar aan religieuze vorming gehad heeft, een derde minder kans loopt om bij zo’n groep terecht te komen.
Oproep
‘De studie schetst een beeld van gefrustreerde individuen, die al van kindsaf gemarginaliseerd en verwaarloosd worden’, is te lezen in het persbericht over de studie. ‘Ze hebben weinig economische vooruitzichten of uitlaatkleppen om echt deel uit te maken van de samenleving, en weinig vertrouwen dat de overheid kan voorzien in zijn dienstverlening of mensenrechten respecteren.’
Met de studie in de hand roept UNDP op om de gemilitariseerde antwoorden op extremisme te herbekijken, en dat te doen met respect voor de rechtsstaat en de mensenrechten. Daarnaast roept het Ontwikkelingsfonds op op lokaal niveau tussen te komen, maar dat moet gebeuren door ‘vertrouwde lokale spelers’.
UNDP schat dat extremisme in Afrika zowat 33.300 mensenlevens geëist heeft tussen 2011 en begin 2016. In de omgeving van het Tsjaadmeer zijn 2,8 miljoen mensen ontheemd door terrorisme.
