‘In nadeel van bijna iedereen’: reacties op Amerika’s vertrek uit Parijs-akkoord

Van Charles Michel tot Angela Merkel tot VN-baas Antonio Gutierres, Trumps besluit om de VS terug te trekken uit het klimaatakkoord van Parijs wordt wereldwijd betreurd.

Reacties België

De Belgische premier Charles Michel vindt de Amerikaanse terugtrekking “een brutale daad tegen het klimaatakkoord van Parijs”. Dat heeft hij laten weten op Twitter. Hij vraagt ook aan Europa om nu het voortouw te nemen in de strijd tegen de klimaatverandering

In een mededeling van de federale regering wordt de Amerikaanse terugtrekking uit het akkoord ook een “onverantwoorde beslissing” genoemd “die afbreuk doet aan de gedane beloften”.

De regering beklemtoont dat België het klimaatakkoord zal blijven steunen. “We hebben geen keuze. Falen in de strijd tegen de klimaatopwarming is geen optie. Noch voor de planeet, noch voor de toekomstige generaties”, zo luidt het in de mededeling. De regering hoopt tot slot dat de EU geëngageerd blijft op het vlak van klimaatactie.

Premier Michel zal dat punt ook aankaarten tijdens de volgende Europese Raad, die eind juni plaatsvindt. “Europa en België moeten meer dan ooit hun doelstellingen in de strijd tegen de opwarming van de aarde herbevestigen. Dit dossier toont aan dat Europa het leiderschap moet bevestigen in dit dossier, dat fundamenteel is voor onze toekomst.”

Charles Michel benadrukt in zijn reactie nog dat leiderschap inhoudt dat er gezocht wordt naar een manier om de klimaatverandering gezamenlijk te bestrijden en dat men gemaakte beloftes niet laat varen.

Minister van Leefmilieu Marie-Christine Marghem betreurt in de mededeling “dat onze bondgenoten op klimaatvlak een isolationistisch beleid voeren dat in strijd is met de geschiedenis”. “Deze beslissing zal de wil van de regering om de dialoog met de gewesten, onder meer in het kader van het interfederaal pact, verder te zetten om tegemoet te komen aan onze Europese doelstellingen, niet op losse schroeven zetten”, belooft ze.

“De vluchtelingencrisis in Europa is enkel de voorbode van wat kan gebeuren indien klimaatverandering zou leiden tot nog meer grootschalige overstromingen, droogte en hongersnood, met massale migratie tot gevolg”, waarschuwt dan weer minister van Ontwikkelingssamenwerking Alexander De Croo. “Er zal ook meer concurrentie ontstaan voor voedsel, water en energie in gebieden waar voorraden schaars zijn en goed bestuur ontbreekt. De Europese Unie zal zijn voortrekkersrol verderzetten en wellicht het objectief van 20 procent minder uitstoot van broeikasgassen tegen 2020 overschrijden. De EU-lidstaten staan samen in voor 47 pct van de fondsen toegezegd aan het Green Climate Fund van de VN. Ook ons land doet hier een forse inspanning.”

Minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders, tot slot, stelt dat hij “op de VN-Oceanenconferentie in New York volgende week meer aandacht zal vragen voor de sterke band tussen klimaat en veiligheid. Een goed klimaatbeleid komt conflictpreventie ten goede. Een betere energie-efficiëntie biedt ook heel wat economische opportuniteiten. Het verhoogt onze concurrentiekracht, heeft voordelen op vlak van gezondheid en vermindert onze afhankelijkheid van energie-import.”

De Bond Beter Leefmilieu (BBL) vindt de beslissing “een onvergeeflijke aanslag op de aarde en al haar bewoners”

“De VS nemen als de op een na grootste vervuiler ter wereld hun verantwoordelijkheid niet voor hun uitstoot van broeikasgassen. De klimaatverandering treft nu al de meest waardevolle ecosystemen, zoals de koraalriffen en kwetsbare eilandstaten. Dat terwijl klimaatoplossingen zoals hernieuwbare energie snel doorbreken en een zegen zijn voor de economie en de werkgelegenheid. Europa, China en de andere landen die het klimaatakkoord tekenden, moeten staalhard reageren door Trump diplomatiek te isoleren en sancties te overwegen. De EU-China-top is daartoe een eerste, belangrijke aanzet”, aldus de Bond.

Reactie Europa

De wereld “kan op Europa blijven rekenen” om de strijd tegen de klimaatverandering te blijven leiden. Dat heeft de Europese Commissaris voor de Klimaatactie Miguel Arias Cañete donderdag aangekondigd,

“Vandaag is een treurige dag voor de wereld”, aldus Cañete, die toevoegt dat het akkoord van Parijs het symbool is voor de bewustzijn rond de verantwoordelijkheid die onze generatie heeft tegenover de volgende generatie.

De EU zal echter niet opgeven, zegt Cañete. “Het akkoord van Parijs zal blijven bestaan. De wereld kan blijven rekenen op Europa voor het globale leiderschap in de strijd tegen de klimaatopwarming”, aldus Cañete in een persbericht, waarin hij “de unilaterale beslissing van de Trump-administratie diep betreurt”. “De EU zal de huidige partnerschappen versterken en op zoek gaan naar nieuwe allianties – zowel met de wereldeconomieën als met de meest kwetsbare eilandstaten”, zegt hij. “De aankondiging van vandaag heeft ons meer geïnspireerd dan verzwakt.”

De Europese Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker noemt de beslissing van de VS een “ernstige fout”, zei hij op Twitter.

De Duitse kanselier Angela Merkel heeft vrijdag gezegd dat ze “meer vastbesloten dan ooit is” om te handelen in het belang van de planeet in het licht van de klimaatuitdaging. “Deze beslissing kan en zal niet diegenen tegenhouden die van oordeel zijn dat de planeet moet beschermd worden”, zei de bondskanselier in Berlijn. “We zijn allen meer dan ooit vastbesloten in Duitsland, in Europa en in de wereld om onze krachten te bundelen om de klimaatuitdaging aan te gaan”, voegde ze eraan toe.

China en Japan

Het Chinese staatspersagentschap Xinhua spreekt van ‘een wereldwijde stap terug in het nadeel van bijna iedereen’. ‘De beslissing van Trump om het klimaatakkoord te dumpen zal zorgen voor een grote leegte die moeilijk kan worden opgevuld door één land, maar andere grote spelers zoals de Europese Unie, China en India hebben hun bereidheid al herhaald om de inspanningen te vergroten met het oog op de Amerikaanse ommezwaai in verband met dit belangrijk akkoord’, aldus het commentaar.

China is de grootste uitstoter van broeikasgassen ter wereld, voor de VS. Donald Trump heeft het akkoord er verschillende keren van beschuldigd China niet voldoende beperkingen op te leggen. Het akkoord was er gekomen door een pact na bittere onderhandelingen tussen China en de VS. De Chinese premier Li Keqiang verklaarde eerder al dat China zijn engagementen zal blijven nastreven, maar wel liefst ‘in samenwerking met de anderen’.

Xinhua wijst er nog op dat de beslissing van Trump geen verrassing is. Het agentschap zegt dat de VS in het verleden ook al desastreuze beslissingen hebben genomen, zoals de weigering van president George W. Bush om het Kyoto-akkoord te ratificeren, dat door zijn voorganger Bill Clinton werd getekend.

Ook Japan noemt de beslissing betreurenswaardig, aangezien het land hoopte met de VS samen te werken binnen het kader van het akkoord. Tokio zal dan ook bekijken hoe het op andere manieren met de VS kan samenwerken, en met andere partijen werken aan de uitvoering van het akkoord, aldus minister van Buitenlandse Zaken Fumio Kishida.

Groot-Brittannië, Canada, Australië

Ook de Britse en Canadese premiers Theresa May en Justin Trudeau zijn teleurgesteld. May vertelde aan Trump via de telefoon dat ze “teleurgesteld” is over zijn beslissing, aldus Downing Street in een persbericht. “Het akkoord van Parijs voorziet het goede globale kader om de welvaart en veiligheid van de toekomstige generaties te beschermen, terwijl we energie betaalbaar maken en energie verzekeren voor onze burgers en bedrijven”, stelde de premier.

De Canadese premier Justin Trudeau stelt in een persbericht “zeer teleurgesteld is in de federale overheid van de VS” en dat “Canada onwrikbaar is in ons engagement om de klimaatverandering te bestrijden en propere economische groei te steunen”. “Canada zal blijven samenwerken met de Amerikaanse staten en met andere Amerikaanse partijen tegen de klimaatverandering”, klinkt het. Tijdens een telefoongesprek met Trump bevestigde hij “de wil die door Canada gesteund wordt om op internationaal vlak samen te werken tegen de klimaatopwarming”.

Vrijdag zei ook Australië dat het geëngageerd blijft om de klimaatdoelstellingen te bereiken. ‘We hadden liever gehad dat de VS in het akkoord zouden blijven’, zegt premier Malcolm Turnbull wel. Volgens minister van Milieu Josh Frydenbreg is het akkoord wel nog steeds ‘zeer betekenisvol’. ‘Er waren 190 landen die tekenden en op een recordtijd ratificeerden 146 landen het akkoord. Zelfs zonder de VS is nog steeds 70 procent van de uitstoot van broeikasgassen wereldwijd gedekt door het akkoord’, zegt de minister.

Reactie VN

VN-secretaris-generaal António Guterres ziet de beslissing van de VS om zich terug te trekken uit het klimaatakkoord als “een grote teleurstelling”. Dat heeft hij laten weten in een reactie op de toespraak van de Amerikaanse president Donald Trump.

“Het akkoord van Parijs werd in 2015 door alle landen van de wereld aangenomen, omdat ze de enorme schadde erkennen die de klimaatverandering nu al veroorzaakt en omdat ze ook zien welke kansen de klimaatmaatregelen bieden”, zo deelde hij mee via zijn woordvoerder. “Het is cruciaal dat de VS een leider blijven in milieudossiers”, zei de woordvoerder nog.

Hij stelde dat hij er alle vertrouwen in heeft dat Amerikaanse staten, steden en bedrijven verder zullen blijven strijden voor een koolstofarme economie. Dat is volgens hem namelijk nodig om de jobs en de markten van de 21ste eeuw veilig te stellen.

Het UNFCCC, de VN-instantie voor de klimaatonderhandelingen, benadrukt in een mededeling evenwel dat het verdrag ondertekend is door 194 landen, waarvan er intussen al 147 zijn overgegaan tot ratificatie. “Daardoor kan het (akkoord) niet worden heronderhandeld op vraag van één enkele partij”, zo staat in een mededeling. UNFCCC stelt dat het wel bereid is om de dialoog met de VS aan te gaan.

Reacties in Amerika

De landen die het akkoord van Parijs wel nog willen volgen, zullen daar de vruchten van plukken op vlak van jobs en industrie. Dat zegt de vroegere president Barack Obama in een reactie op de beslissing van Donald Trump om uit het akkoord van Parijs te stappen.

Obama betreurt de beslissing van zijn opvolger, maar is toch nog positief. “Ik ben er zeker van dat onze staten, steden en bedrijven de leiding zullen nemen en nog meer zullen doen om onze planeet te beschermen voor de volgende generaties”, zegt hij in een mededeling.

Voormalige presidentskandidaat Bernie Sanders zegt dat de beslissing om uit het klimaatakkoord van Parijs te stappen “een afwending van Amerikaans leiderschap en een internationale schande” is. “Op een moment dat klimaatverandering al vernietigende schade aan het veroorzaken is, hebben we niet het morele recht om inspanningen voor de planeet de rug toe te keren.”

Elon Musk, de baas van de constructeur van elektrische auto’s Tesla, kondigt aan dat hij vertrekt uit de presidentiële adviesraden van Donald Trump. “Klimaatverandering is echt. Uit Parijs stappen is niet goed voor Amerika en de wereld”, zegt Musk op Twitter.

Musk is niet de enige bedrijfsleider die zich achter het akkoord van Parijs had geschaard. In een advertentie in verschillende kranten hadden grote Amerikaanse bedrijven zoals Apple, Microsoft en Facebook de president al dringend opgeroepen af te zien van zijn plannen om uit het klimaatakkoord te stappen. Het mocht niet baten.

Reacties Hollywood

“Today, our planet suffered. It’s more important than ever to take action”, schreef acteur en milieu-activivist Leonardo Di Caprio op Twitter.

“One man can’t go back in time. Only I can do that” (Eén iemand kan de klok niet trugdraaien, alleen ik kan dat)”, zegt voormalig acteur en voormalig gouverneur van Californië Arnold Schwarznegger met een ironische knipoog in een video die hij op Twitter heeft gepost en waarin hij stelt dat een politicus, en zeker een president, de mensen moet beschermen, en ze niet mag blootstellen aan gevaar, “want jaarlijks sterven in de VS alleen al 200.000 door de luhtvervuiling.” Schwarzenegger roept Trump op om voor de toekomst te kiezen.

BREAKING: Arnold Schwarzenegger has a blunt message for Donald Trump. #ParisAgreement pic.twitter.com/YI8fcxEeox

— ATTN: (@attn) 2 juni 2017