Dries Moorthamers

‘Hoe lang nog voor de hele wereld zijn handen kan wassen?’

‘Handen wassen en volksgezondheid gaan hand in hand’, schrijft Dries Moorthamers van ontwikkelingsorganisatie Protos. ‘Een goede hygiëne is noodzakelijk om écht stappen vooruit te zetten in de volksgezondheid en maatschappelijke ontwikkeling van regio’s zoals Sub-Sahara-Afrika, Zuid-Azië en Latijns-Amerika.’

Op 15 oktober is het Werelddag Handen Wassen. In meer dan 100 ontwikkelingslanden worden vandaag 200 miljoen mensen gesensibiliseerd over het belang van handen wassen met zeep. Moet daar nu echt een speciale internationale dag aan gewijd worden? Absoluut. Soms hebben de eenvoudigste ingrepen de grootste impact. Handen wassen met zeep is zo’n eenvoudige, maar erg efficiënte praktijk. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is het zelfs de hygiënemaatregel met de grootste impact op gezondheid. Toch heeft amper 15 procent van de bevolking in Sub-Sahara-Afrika de mogelijkheid om zijn handen met zeep te wassen. In landen als DR Congo en Ethiopië is dit nog geen 5 procent.

Hoe lang nog voor de hele wereld zijn handen kan wassen?

Van levensbelang

Een erbarmelijke situatie, met grote gevolgen. Aan een simpele ziekte zoals diarree sterven jaarlijks een half miljoen kinderen jonger dan 5. Een vreselijk cijfer, te weten dat handen wassen met zeep de kans op diarree onmiddellijk met 47 procent vermindert. Het helpt ook de verdere verspreiding te voorkomen van onder meer ebola, wormziekte en luchtwegeninfecties. In fragiele staten is de toegang tot medicatie erg beperkt, dus een preventieve maatregel zoals handen wassen met zeep is er van levensbelang.

De armste huishoudens in ontwikkelingslanden hebben geen zeep, hoewel dit erg goedkoop is. Anderen hebben wel zeep, maar gebruiken het eerder om de was of vaat te doen. Vaak ontbreekt een kraan met stromend water. En behalve water en zeep is ook vorming nodig, over waarom, hoe en vooral wanneer de handen te wassen. ‘Na het toiletbezoek, en voor het eten’, zegt u vast. Maar dat is niet overal geweten.

In Sub-Sahara-Afrika en Latijns-Amerika beschikt maar liefst één gezondheidscentrum op drie niet over zeep om de handen te wassen.

Het probleem situeert zich trouwens niet enkel op gezinsniveau. Ook in heel wat lokale gezondheidscentra in landen in ontwikkeling ontbreken wastafels om de handen te wassen, net als basisvoorzieningen voor drinkwater en sanitair. In Sub-Sahara-Afrika en Latijns-Amerika beschikt maar liefst één gezondheidscentrum op drie niet over zeep om de handen te wassen. Hierdoor is het voor de medewerkers van de centra bijzonder moeilijk om infecties en het uitbreken van ziektes te voorkomen.

Tegen 2030 moet iedereen zijn handen kunnen wassen

Een blik op de toekomst. Misschien hoorde u al iets over de Sustainable Development Goals (SDG’s), opgesteld door de Verenigde Naties. Die ontwikkelingsdoelen ambiëren grote plannen voor de wereld tegen 2030. In SDG 6.2 wordt het belang van goede hygiëne binnen een context van maatschappelijke ontwikkeling voor het eerst expliciet erkend.

Tegen 2030 moet iedereen wereldwijd de mogelijkheid hebben om zijn handen te wassen met water en zeep. Een doelstelling die Protos – en heel wat andere ngo’s – alleen maar kan toejuichen. Maar om die deadline te halen moet een serieus tandje bij gestoken worden. Hoewel globaal genomen steeds meer ontwikkelingsgeld naar de WASH-sector gaat – WASH staat voor water, sanitair, hygiëne – blijft er enorm veel werk aan de winkel. Bovendien worden veel te weinig middelen ingezet voor de landelijke – lees: armste – gebieden. Nochtans zijn hier de uitdagingen het grootst. Het leeuwendeel van de fondsen gaat naar projecten in stedelijk gebied.

Investeren in het promoten van handen wassen levert op. De Wereldgezondheidsorganisatie becijferde dat elke 3 euro aan investeringen voor een even grote vooruitgang zorgt voor de volksgezondheid als een investering van 10 euro in latrines, een investering van 180 euro in drinkwatervoorziening aan huis, of een investering van duizenden euro’s in inentingen. En een gezonde samenleving betekent een productieve samenleving. Wie minder vaak ziek is, hoeft minder school- of werkdagen te missen.

Handen wassen, we denken er zelf amper over na. Kraan open. Inzepen, wassen, drogen. Klaar. Hopelijk hoeft de rest van de wereld niet tot 2030 te wachten.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content