De NAVO heeft sinds vorige zaterdag een nieuwe secretaris-generaal. De Deen Anders Fogh Rasmussen volgt de Nederlander Jaap de Hoop Scheffer op.
De Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) is dit jaar zestig en ze heeft sinds vorige zaterdag ook een nieuwe baas. De Deen Anders Fogh Rasmussen (56) nam op 1 augustus de fakkel over van de Nederlander Jaap de Hoop Scheffer als secretaris-generaal van de alliantie. De liberaal Fogh Rasmussen leidde verschillende Deense regeringen aan het hoofd van een coalitie, waarin ook extreemrechts een plaats had. Hij weigerde zich enkele jaren geleden bij de islamwereld te verontschuldigen voor de publicatie in een Deense krant van cartoons die door moslims als beledigend werden ervaren. Turkije, het enige moslimland dat lid is van de organisatie, verzette zich daarom lang tegen zijn aanstelling. Het blijft afwachten hoe er in andere moslimlanden op de nieuwe secretaris-generaal van de NAVO wordt gereageerd.
De Hoop Scheffer laat een alliantie na die alvast minder verdeeld is dan toen hij aantrad. De oorlog in Irak verscheurde de NAVO in voor- en tegenstanders van de Amerikaans-Britse aanval. Amerikaanse haviken zoals Donald Rumsfeld en Robert Kagan dreven de spot met, volgens hen, te softe Europese landen en politici. Tijdens het mandaat van de Nederlander groeide de NAVO tot 28 lidstaten. Frankrijk werd weer een volwaardig lid van de organisatie. De Hoop Scheffer laat de alliantie wel achter met een engagement in Afghanistan, dat moeizaam verloopt en niet door iedereen als bijzonder succesvol wordt bestempeld.
Anders Fogh Rasmussen moet in de eerste plaats zorgen voor een nieuw strategisch concept. Het vorige dateert nog van voor 11 september 2001 en niemand ontkent dat de wereld sindsdien veranderd is. Er trad de voorbije jaren ook een generatie politici aan die het er met de Franse president Nicolas Sarkozy over eens is dat de European Security and Defence Policy en de strategie van de NAVO op elkaar moeten worden afgestemd. Een Europese weg moet Atlantische samenwerking niet belemmeren. Zoals een Atlantische weg niet in strijd kan zijn met de belangen van de Europese Unie.
In tegenstelling tot zijn voorganger weet de Amerikaanse president Barack Obama dat Europa als partner geloofwaardiger is als het zelf ook een stevige defensiepoot kan ontwikkelen. Washington beseft dat de Europeanen beter één lijn trekken. Obama beseft dat beter dan, bijvoorbeeld, de Britten. Fogh Rasmussen zal Londen er dus van moeten overtuigen dat het met zijn houding niet alleen de Europese Unie verzwakt, wat het graag wil, maar ook de NAVO. Het is uitkijken hoe Fogh Rasmussen dat interne Europese gesprek in de NAVO aanpakt. Hij had een goede reputatie onder zijn Europese collega’s. Maar Denemarken bleef ook onder zijn leiding een koele minnaar van Europese integratie.
Hubert van Humbeeck
