Open VLD-voorzitter Alexander De Croo zet zijn minister van Justitie, Annemie Turtelboom, het mes op de keel met zijn eis om nultolerantie. Daarmee maakt hij haar opdracht vrijwel onuitvoerbaar, zeggen ingewijden.
‘Elke burger heeft het recht in vrede en veiligheid te leven’, zei premier Elio Di Rupo (PS) bij zijn aantreden. Klinkt evident, maar het toenemende aantal gevallen van agressie door veelplegers en draaideurcriminelen heeft het veiligheidsgevoel danig aangetast. De dood van een MIVB-inspecteur versterkte dat nog, de gewelddadige ontsnapping van twee criminelen uit de gevangenis van Aarlen zwengelde het debat over overvolle gevangenissen aan.
Voor Open VLD-voorzitter Alexander De Croo was het de druppel die de emmer deed overlopen. Na zijn vraag om een uitbreiding van de Gemeentelijke Administratieve Sancties, waarbij gemeenten zelf straffen kunnen opleggen voor allerlei vormen van overlast, riep hij prompt ook op tot nultolerantie. Voor het hele land nog wel. ‘Elke vorm van criminaliteit, hoe klein ook, moet vervolgd en bestraft worden’, aldus De Croo.
Daarmee maakt hij het zijn partijgenoot en minister van Justitie, Annemie Turtelboom, niet gemakkelijk. Turtelboom staat voor een schier onmogelijke taak. In twee jaar tijd wil ze het gerechtelijke apparaat moderniseren én de vicieuze cirkel van de strafuitvoering doorbreken – om te voorkomen dat rechters te hoge straffen blijven uitspreken omdat die toch maar gedeeltelijk worden uitgevoerd en sommige criminelen anders amper bestraft worden.
Alleen al het eerste luik van het plan, de hertekening van het gerechtelijke landschap met minder arrondissementen, zal heel wat tijd vergen en op behoorlijk wat weerstand stuiten – onder meer vanuit de magistratuur. Het is dan ook zeer de vraag of Turtelboom zal slagen waar al haar voorgangers hebben gefaald.
Maar het tweede luik wordt nog zwaarder. Met zijn nultolerantie heeft De Croo de lat bijzonder hoog gelegd. Als Turtelboom alleen al alle bestaande straffen ten uitvoer zou willen brengen, heeft ze 2000 cellen en vier à vijf keer meer politiemannen, parketmagistraten en rechtbanken nodig. Nultolerantie voor het hele land is dan ook onuitvoerbaar. Het is pure fictie, vinden experts op het terrein. Jaarlijks worden in ons land 800.000 misdrijven begaan, die moeten worden behandeld door 800 parketmagistraten. Nultolerantie aankondigen als lakmoesproef van de partij, en dus van haar minister, lijkt op politieke zelfmoord.
Ingrid Van Daele
