De Nederlandse televisie brengt Toneel op 2. Het is nog verdomd goed ook.

Als u niet naar het theater gaat, dan komt het theater wel uw kant op. Onder dat motto ontwikkelde zich de afgelopen jaren een trend van intieme huiskamervoorstellingen. Nu vinden ook de grotere zaalproducties – genre Kasimir en Karoline van NTGent of De Koopman van Venetië van de Theatercompagnie – hun weg naar de woonkamer.

Met dank aan de Nederlandse Stichting Theater en Televisie. De stichting pakt de komende weken uit met de televisiereeks Toneel op 2. Elke vrijdagavond wordt een gefilmde theatervoorstelling integraal uitgezonden op Nederland 2. Voorlopig niet in primetime, maar daar wordt werk van gemaakt.

Het resultaat dwingt een herwaardering af van de in theaterkringen beruchte term ’theaterregistratie’. Tot op heden was deze term synoniem voor beeldbuisverminking van een theatervoorstelling. Toneel op 2 toont het tegendeel. Elke voorstelling werd gefilmd zoals menig televisiedrama wordt gedraaid: met een batterij camera’s die gestuurd worden door twee doorgewinterde televisieregisseurs. Dicht op de huid van de acteurs, met secure klankregistratie en minutieus uitgebalanceerd licht en decor. Dit is geen verminking, dit is een verrijking.

Met de reeks hoopt initiatiefnemer Marc Nelissen (directeur van NTVF Produkties) een veel groter publiek kennis te laten maken met de kwaliteit en de diversiteit van het huidige theaterlandschap in Nederland en Vlaanderen. Hij vindt het een doodzonde dat het gesubsidieerde theater zoveel moois creëert dat maar door een fractie van het potentiële publiek gezien wordt. Waarom genoegen nemen met de vluchtigheid van het genre als er middelen bestaan om dit culturele erfgoed op een volwaardige manier aan een veel groter publiek – dat nota bene de subsidiekas spijst – te tonen?

Vlaanderen houdt voorlopig vast aan de charme van die vluchtigheid. De meest voor de hand liggende initia-tiefnemer van een dergelijk project, Canvas, loopt er (nog?) niet warm voor. Netmanager Jan Stevens benadrukt dat zijn zender vooral duiding wil aanbieden (door bijvoorbeeld sterke documentaires over theatermakers zoals Guy Cassiers), eerder dan tijd en middelen te stoppen in captaties die toch nooit het echte theatergevoel kunnen opwekken.

Stevens heeft een punt. Theater imiteren, is iets wat televisie niet kan en niet hoeft te doen. Maar onderschat hij de mogelijkheden van zijn medium niet? Toneel op 2 bewijst dat een ijzersterk gespeelde theatervoorstelling zodanig gefilmd kan worden dat de kijker het gevoel heeft naar een innemend televisiedrama te kijken.

Misschien kan Canvas het begrip ‘duiding’ ruimer invullen en aan die sterke documentaire een kwaliteitsvolle registratie van een voorstelling van die maker koppelen? Niet om het theater te imiteren of historisch te archiveren, maar om de kijker duiding met een meerwaarde aan te bieden. Om hem informatie aan te reiken die ver boven de verwachtingen uitstijgt. Zo kan Canvas verder uitgroeien tot een waardige partner van de kunsten en van het publiek. Een partner die informeert, portretteert en de schoonheid van de kunsten communiceert en deelt met zoveel mogelijk mensen.

Mijnheer Stevens?

INFO: www.cultura.nl/page/nieuws/781853

door Els Van Steenberghe

Theater imiteren, is iets wat televisie niet kan en niet hoeft te doen. Maar onderschat Canvas

de mogelijkheden van het medium niet?