Oud-politicus en SP.A’er Steve Stevaert pleegt zelfmoord nadat hij te horen heeft gekregen dat hem een proces wacht wegens verkrachting.

Willy Claes: Ik heb Steve Stevaert ontdekt. Vrienden vertelden mij dat hij als café-uitbater in Hasselt een speciaal figuur was en duidelijk links georiënteerd. Ik ben hem dan eens gaan opzoeken. Het was al snel duidelijk dat hij voor de politiek geboren was. Ik dacht eerder aan de lokale en provinciale politiek. Maar hij interesseerde zich ook snel voor thema’s die de provinciegrenzen overschreden, en in Brussel zag de partijtop dat hij electoraal potentieel had. In 1998 werd hij minister.

Hoe was jullie relatie tijdens zijn politieke opmars?

Claes: Midden jaren negentig had ik als secretaris-generaal van de NAVO mijn handen vol met de Balkan-crisis. Ik hield me toen niet bezig met wat er zich in België afspeelde. En na mijn ontslag in 1995 heb ik me teruggetrokken uit de politiek. Steve en ik zagen elkaar daarna wel af en toe, maar dan spraken we elkaar als vrienden. Het ging zelden over de grote politieke kwesties.

Was u verbaasd toen Stevaert als partijvoorzitter en enkele jaren later ook als gouverneur van Limburg plotseling opstapte?

Claes: Dat waren grote verrassingen voor mij. Ik heb hem meteen na zijn aftreden als voorzitter (in 2005, nvdr.) gezegd: een kapitein mag zijn schip niet verlaten. Hij vertelde me dat hij het wegens gezondheidsredenen rustiger aan wilde doen. Dat respecteerde ik dan maar. Toen hij vier jaar later ook als gouverneur stopte, begreep ik er helemaal niets meer van. Misschien had hij de inhoud van die functie overschat: een gouverneur heeft niet dezelfde impact als een minister of een partijvoorzitter.

Na Stevaert heeft de SP.A nooit meer een klinkende verkiezingsoverwinning behaald.

Claes: Dat is waar. Hij had zijn opvolging onvoldoende geregeld: dat is een van de verklaringen voor de afgang die de partij heeft meegemaakt. Het is een zwaar woord, maar Stevaert had iets geniaals. Hij bezat een antenne waarmee hij opving wat er in de straat leefde en hij kon dat ook vertalen naar eenvoudige ideeën en voorstellen. Andere SP.A’ers hebben dat niet.

Nu heeft Bart De Wever zo’n antenne.

Claes: Het verschil is dat De Wever vandaag wordt omringd door raadgevers en specialisten. Bij Steve werkte het allemaal veel intuïtiever en persoonlijker.

Er werd over Stevaert ook wel gezegd dat hij alleen maar met communicatie bezig was.

Claes: Daar hadden Steve en ik een meningsverschil over. Ik hecht belang aan de partijstructuren: het gaat erom die te dynamiseren en ervoor te zorgen dat er nieuwe, jonge mensen klaarstaan. Vóór zijn tijd was de studiedienst veel belangrijker voor de partij. Steve was meer bezig met de media, en verzorgde vooral zijn netwerk van journalisten.

In de laatste jaren van zijn leven kwam hij in het nieuws met schandaaltjes. Hoe hebt u daarnaar gekeken?

Claes: Die verhalen over vrouwen vond ik fel overdreven. De media deden daar aan sensatiebeluste berichtgeving. Neem nu die geschiedenis van die Marokkaanse (Houda E., een ex-minnares van Stevaert, nvdr.): dat stelde niet veel voor.

Er was ook zijn enthousiasme om in het bedrijfsleven aan de slag te gaan.

Claes: Men moet mij nog altijd eens uitleggen welke beheersmandaten Steve dan allemaal heeft opgenomen. Hij zat in de raad van bestuur van Ethias: so what? Hij was aangesteld om een haven uit te bouwen in Vietnam: is daar iets mis mee? Waarom zouden oud-politici geen activiteiten in de privésector mogen hebben? Wanneer iemand aan de top staat, is er amper kritiek te horen. Maar als zo’n politicus van zijn troon dondert, wordt er op alle mogelijke manieren nagetrapt.

Na zijn dood waren er veel zure, rancuneuze reacties. Heeft u dat getroffen?

Claes: Dat heeft mij veel pijn gedaan. Men ging alles ridiculiseren wat Steve heeft gedaan. Zijn gratisbeleid was een welbewuste vorm van herverdeling. Hij legde dat alleen niet ideologisch uit omdat het zo beter aansloeg. Maar dat was dan plots plat populisme.