Twijfels bij nut mammografie

© Thinkstock
Wided Bouchrika
Wided Bouchrika Freelancejournaliste

Het aantal sterfgevallen door borstkanker is even groot bij vrouwen die een mammografie kregen als bij zij die er geen kregen. Bovendien ondergaan vele vrouwen onnodig chemotherapie, operatie of radiatie.

Een van de grootste en nauwkeurigste onderzoeken naar mammografieën heeft twijfels doen ontstaan over het nut van de screening bij vrouwen van eender welke leeftijd. Bij de Canadese studie die over 25 jaar gespreid werd, waren bijna 90.000 vrouwen betrokken. Het onderzoek werd gepubliceerd in de British Medical Journal.

De onderzoekers wilden nagaan of er een voordeel is in het opsporen van kankers die te klein zijn om bij een gewoon borstonderzoek zelf te voelen. Het antwoord luidt nee, blijkt uit de studie.

Geen voordelen

De studie vond geen voordelen voor de onderzochte vrouwen tussen 40 en 59 jaar oud die willekeurig aan een mammografie werden onderworpen. Ongeveer de helft van de vrouwen – 44.925 – kreeg een gewoon borstonderzoek en daarbij ook een mammografie. De andere 44.910 vrouwen kregen enkel het borstonderzoek. Van de groep met mammografie, werd bij 3.250 vrouwen borstkanker vastgesteld en overleden er 500 aan de ziekte. Bij de andere groep was dat nagenoeg gelijk: bij 3.133 vrouwen was er een kankerdiagnose, 505 overleden.

Het percentage sterfgevallen door borstkanker was in beide groepen ongeveer gelijk. Maar uit de studie blijkt dat een op de vijf vrouwen behandeld werden met chemotherapie of radiatie of een operatie ondergingen voor een door mammografie vastgestelde kanker die geen gevaar voor de gezondheid inhield.

De resultaten van het onderzoek zouden verschillen van eerdere studies, omdat er nu betere behandelingen zijn die het vroeg opsporen van de kanker minder belangrijk maken. Ook zouden vrouwen tegenwoordig beter op de hoogte zijn van het gevaar van borstkanker en ongewone bultjes minder snel negeren, zoals dat vroeger vaker werd gedaan. Dat zegt Dr. Kalager, een screeningonderzoeker van de Universiteiten van Oslo en Harvard, in de New York Times.

Onnodige radiatie

Door de lange onderzoeksperiode, konden onderzoekers voor het eerst de omvang van overdiagnose vaststellen. Vele kankers groeien traag of niet en hebben geen behandeling nodig. Sommige krimpen of verdwijnen vanzelf. Het probleem is echter dat eens kanker wordt vastgesteld, het onmogelijk is te weten of het gevaarlijk is of niet. Daarom worden ze allemaal behandeld, vaak met onnodige blootstelling aan radiatie tot gevolg.

Een mogelijk gevaar zou zijn dat mammografieën het uiteindelijke aantal sterfgevallen niet reduceren, maar het aantal diagnoses opdrijven en tot onnodige behandelingen leiden.

Meer dan 90 procent van Europese vrouwen tussen 50 en 69 jaar heeft al minstens een mammografie gehad. Zwitserland is het enige land waar een vermindering van de screenings werd gesuggereerd.

Geen systematische screening

Recent bracht het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) een lijst uit met voor- en nadelen van borstkankerscreening. Ook hier werd als nadeel aangehaald dat slapende borstkankers ontdekt en behandeld kunnen worden. Bovendien zouden röntgenstralen van de mammografie zelf borstkanker kunnen veroorzaken. De overheid raadde daarom een systematische screening van vrouwen tussen 40 en 49 jaar af. De lijst met voor- en nadelen is gepubliceerd op de website van het KCE.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content