In de Privé-domein reeks verscheen de autobiografie van de Russische auteur Maxim Gorki. Zijn ‘Jeugdherinneringen’ doen je ademloos voortlezen.
Maxim Gorki (1868-1936) werd bekend als grondlegger van het socialistisch-realisme en geniet daardoor een ietwat kwalijke reputatie. Wie echter deze ‘Jeugdherinneringen’ leest, maakt kennis met een weergaloze rasverteller die via levensechte dialogen en trefzekere details het Rusland van voor de Russische revolutie loepzuiver neerzet.
Bitter maar niet verbitterd
‘Jeugdherinneringen’ is een trilogie waarin Gorki de eigen moeilijke jeugd recapituleert. Het eerste deel begint met de dood van zijn vader en het tweede met die van zijn moeder. Op 10-jarige leeftijd was Alekséj Pesjkov – zoals zijn echte naam luidt – weeskind. Hij beschrijft hoe hij door zijn wrede grootvader werd grootgebracht en hoe hij op 14-jarige leeftijd begint aan een carrière van twaalf stielen en dertien ongelukken. Je zou van minder verbitterd geraken . Zijn pseudoniem ‘Gorki’ betekent letterlijk ‘de Bittere’.
Russische Walschap
Toch klinkt deze autobio allesbehalve bitter of verzuurd. Integendeel. Gorki ontpopt zich tot een Russische Walschap, ook al lijkt Gorki’s beeltenis op deze postzegel misschien eerder op Stijn Streuvels. die andere Vlaamse meesterverteller. Zoals Walschap kan Gorki in enkele zinnen en precieze beelden de lezer onderdompelten in een zinnelijke, dynamische wereld van christelijk-volkse makelij die definitief verdwenen is. En zoals zijn Londerzeelse evenknie weet Gorki met veel mededogen – zeg maar: liefde – de ergste lotgevallen van zijn jeugdige hoofdpersonage en de andere proletarische verschoppelingen toch nog in een warme gloed te wikkelen.
‘Jeugdherinneringen’ is bijna 900 bladzijden dik, maar verveelt geen moment. Een absolute aanrader kortom.
Frank Hellemans
