Vlaamsgezind politicoloog Bart Maddens wijst er op dat een kartel misschien eerder rechts dan links er zit aan te komen. ‘De anti-establishment-kiezers van de N-VA worden politiek dakloos door de identificatie met de staat, en zouden wel eens hun toevlucht kunnen zoeken bij Vlaams Belang/LDD.’
U schreef in een column in De Morgen dat er mogelijk ‘iets moois bloeit’ op rechts. Waarom denkt u dat?
Bart Maddens (politicoloog KUL): ‘Inderdaad, iedereen heeft vandaag de mond vol van een progressief kartel, maar misschien is het wel aan het andere uiterste van het spectrum dat er ‘iets moois’ aan het groeien is. Dit is vooralsnog speculatie, maar er zijn wel een aantal aanwijzingen. Jean-Marie Dedecker blijft duidelijk actief, onder meer via zijn vlijmscherpe columns op deze website. Begin deze week kondigde hij zelf zijn politieke comeback aan op een gespreksavond van Doorbraak.be.
Een samenwerking met de N-VA sloot hij daarbij al meteen uit, een samenwerking met Vlaams Belang blijkbaar niet. Dedecker is gastspreker op het colloquium van het Vlaams Belang over identiteit, op 6 juni. Eergisteren kondigde Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken ook aan dat het concept ‘vrijheid’ centraal zal staan in het bijgespijkerde profiel van zijn partij. Het Vlaams Belang kant zich onder meer tegen de manier waarop de overheid burgers en ondernemers betuttelt.
Dit suggereert dat er een economische koerscorrectie naar rechts zit aan te komen. Tot nu toe profileerde de partij zich voorzichtig centrum-links wat de economie betrof, om zich te onderscheiden van de N-VA. Maar dat was geen succes. Als de partij mikt op een samengaan met Dedecker, dan zal ze wat meer liberale accenten moeten leggen.
LDD had einde 2013 een vermogen van 2,2 miljoen euro en voerde in 2014 een campagne van 209.000 euro. We mogen dus aannemen dat de partij een kleine 2 miljoen euro in kas heeft, temeer daar de partijwerking sinds vorig jaar op een waakvlam is gezet. De partij heeft dus wel de middelen om een volwaardige campagne te voeren in 2019, maar wellicht niet de organisatiekracht om overal lijsten in te dienen. Daarom zou het interessant en misschien zelfs noodzakelijk kunnen zijn voor LDD om samen te gaan met Vlaams Belang.’
Hoe schat u de kansen van zo’n Forza Flandria Light in? N-VA doet het niet slecht in de peilingen, Jean-Marie Dedecker is persoonlijk populair maar dat bleek moeilijk te verzilveren en het Vlaams Belang blijft een partij die bij veel mensen weerstand oproept.
Maddens: ”De tijd is rijp voor een antibelastingpartij‘ zei Dedecker bij Doorbraak.be. Of dit klopt zal vooral afhangen van de uitkomst van het tax shift-debat. Als de perceptie ontstaat dat de tax shift neerkomt op een belastingverhoging, of een versterking van de rol van de overheid (bijvoorbeeld door het aanleggen van een vermogenskadaster of een perequatie van het kadastraal inkomen), dan zit Dedecker op rozen.
Een bijkomende troef voor Dedecker is de sterke identificatie die is ontstaan tussen de N-VA en het staatsapparaat. Dat komt omdat de N-VA zo zwaar inzet op het veiligheidsthema, zich profileert als vriend van de politie, het leger en de staatsveiligheid, en ook ongegeneerd meedraait in de carrousel van de politieke benoemingen. De anti-establishment-kiezers van de N-VA worden op die manier politiek dakloos en zouden wel eens hun toevlucht kunnen zoeken bij Vlaams Belang/LDD. Maar dan zal Vlaams Belang inderdaad ook wat scherpe kantjes van het anti-migrantendiscours moeten wegvijlen.’
U blijft het als Vlaamsgezind opiniemaker moeilijk hebben met de communautaire stilstand in de federale regering. Gelooft u er niet in, als strategie – zoals N-VA het verkoopt?
Maddens: ‘Ik kan nochtans een heel eind meegaan in de redenering van de N-VA. De onderhandelingspositie van de partij was zwak na de verkiezingen. Een oppositiekuur van vijf jaar op alle niveaus hield het grote risico in dat het momentum van de partij voorbij zou zijn in 2019.
Ik schreef het eerder al: vanuit Vlaamsgezind oogpunt valt er wel mee te leven dat de N-VA de Vlaamse staatsvorming eventjes tussen haakjes plaatst in de regering. Zolang dat maar geen gewoonte wordt. En dat laatste is natuurlijk cruciaal.
Wat doet de partij in 2019 ? Als de N-VA het confederalisme in 2019 opnieuw op de politieke agenda wil zetten, dan moet ze dat nu voorbereiden in de plaats van erover te zwijgen. Je kunt de communautaire problematiek niet vijf jaar lang op ‘pauze’ zetten en dan vlak voor de verkiezingen weer op ‘play’ drukken. Zo werkt het natuurlijk niet.’
Waarom denkt u dat N-VA de rol zal lossen?
Maddens: ‘Vandaag komen er vanuit de N-VA zeer tegenstrijdige signalen wat dat betreft. Vlak voor de paasvakantie leek de partij opnieuw volop de communautaire kaart te trekken, onder meer door de financieringswet te bekritiseren en een nieuwe studie over de transfers te bestellen. Gisteren nog sprak Liesbeth Homans stoere taal over de zaak-Thiéry.
Maar in de dure helfie-campagne wordt er geen enkel Vlaams of communautair accent gelegd. Dat is vanuit Vlaamsgezind oogpunt weggegooid geld. Ik heb ook nog geen enkel N-VA-kopstuk de magische formule van de Herman Van Rompuy-doctrine horen uitspreken : “Na de verkiezingen van 2019 treedt de N-VA niet toe tot de regering zonder een grote staatshervorming.” Al kwam Hendrik Vuye op 7 april wel dicht in de buurt daarvan toen hij op LaLibre.be beloofde dat het confederalisme en het communautaire ‘uiteraard’ aan de orde van de dag zouden zijn in 2019.
Bij de voorstelling van de helfie-campagne bleef Bart De Wever dan weer veel meer op de vlakte. Op de vraag “Wanneer komen de communautaire eisen terug op tafel ?” antwoordde hij : “Dat is eigenlijk niet voorspelbaar op dit moment. Wij voeren een strategie op termijn. Wat die termijn is, dat weet ik niet.”‘
Kamervoorzitter Siegfried Bracke, bekend van ‘de bocht’, zei in Knack over het unaniem goedkeuren van het niet-communautaire regeerakkoord door het N-VA-congres: ‘De mensen zijn slim. Heel slim.’ Voelt u zich aangesproken?
Maddens: ‘Bracke heeft gelijk. De N-VA-leden waren zelfs zo slim dat ze ook heel wat kritische vragen hebben gesteld op het congres, vooral over de kwestie van artikel 195 van de Grondwet. Heeft de N-VA garanties gekregen dat dit artikel in 2019 voor herziening vatbaar wordt verklaard, zodat een confederale hervorming mogelijk wordt tijdens de volgende legislatuur ?
Daarover staat niets in het regeerakkoord, behalve een cryptisch nietszeggend zinnetje. Als er daarover al een informele afspraak is gemaakt, hoe realistisch is het dat de MR die afspraak vlak voor de verkiezingen zal honoreren? En als dat niet zo is, zal de N-VA dan de Belgische Grondwet naast zich neer leggen? Of gaat de partij voor een staatshervorming-light: wat sleutelen aan de bijzondere wetten? En hoe denkt de partij de hoogstwaarschijnlijk noodzakelijke steun van de PS te krijgen daarvoor?
De mensen, zeker de Vlaamsgezinde, zijn zo slim dat ze de komende jaren duidelijke antwoorden zullen willen horen op die vragen.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier